DAHİLİ KLİNİKLERDE ÇALIŞAN HEMŞİRELERİN MANEVİ BAKIM YAKLAŞIMI

Yıl 2024, Cilt: 25 Sayı: 1 - OCAK 2024 SAYISI, 1 - 7, 17.01.2024

Yasemin Çelik , Sibel Karaca Sivrikaya

https://doi.org/10.18229/kocatepetip.1199183

Öz

AMAÇ: Tanımlayıcı ve kesitsel tipteki çalışma ile bir üniversite hastanesi, dahili kliniklerinde çalışan hemşirelerin manevi bakım yeterliliklerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
GEREÇ VE YÖNTEM: Araştırmaya bir üniversite hastanesinde çalışan 171 hemşire katılmıştır. Veriler sosyo-demografik özellikler formu ve Manevi Bakım Yeterlilik Ölçeği (MBYÖ) ile Mayıs - Temmuz 2022 tarihleri arasında toplanmıştır.
BULGULAR: Çalışmaya katılan hemşirelerin %65,5’inin 22-30 yaş arasında, %77,2’sinin kadın, %58,5’inin evli, %67,8’inin lisans ve lisansüstü mezunu olduğu, % 40,9’unun 1-5 yıl arası çalıştığı, %87,1’inin servis hemşiresi çalışanlardan oluştuğu görülmektedir. Hemşirelerin, manevi bakım yeterlilik ölçeği’ne ilişkin toplam puan ortalaması x=3,50±0,84 olarak bulunurken, alt boyutlara ilişkin puan ortalamaları incelendiğinde hemşirelerin hastanın maneviyatına karşı tutum ve iletişim düzeylerinin (x=3,85±1,06) diğerlerine göre daha iyi seviyede olduğu görülmüştür. Ayrıca hemşirelerden, manevi bakım hakkında bilgi alma, hastaya manevi bakımın gerekli olduğunu düşünme, hastaya manevi bakım verme konusunda kendisini yeterli görme ve hastaların iyileşme sürecinde manevi bakımın etkili olduğuna inanma görüşleri ile toplam manevi bakım yeterliliği ve alt boyutlarından aldıkları puanlar arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olduğu belirlenmiştir (p<0,05).
SONUÇ: Araştırma sonucunda hemşirelerin manevi bakım ile ilgili görüşlerinin olumlu yönde, manevi bakım yeterlilik puanlarının ise orta düzeyde olduğu, ancak manevi bakım ile ilgili eğitime ihitiyaç duydukları sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Hemşire, Maneviyat, Manevi bakım

SPIRITUAL CARE APPROACH OF NURSES WORKING AT INTERNAL CLINICS

Öz

OBJECTIVE: With this descriptive and cross-sectional study, the aim was to assess spiritual care competency of the nurses who worked at internal clinics of a university hospital.
MATERIAL AND METHODS: 171 nurses who worked at a university hospital participated in the study. The data were collected using socio-demographic information request form and Spiritual Care Competency Scale (SCCS) between May and July, 2022.
RESULTS: It was seen that 65.5% of the participant nurses were aged between 22 and 30 years, 77.2% of them were female, 58.5% of them were married, 67.8% of them had undergraduate and postgraduate degrees, 40.9% of them worked between 1 and 5 years and 87.1% of them worked as service nurses. Nurses’ total average score of Spiritual Care Competency Scale was found to be as x=3.50±0.84 and when average scores of subscales were examined, it was identified that nurses’ attitudes towards patient spirituality and communication (x=3.85±1.06) were better than others. Besides a statistically significant difference existed between total score of Spiritual Care Competency Scale and scores of its subscales and nurses’ opinions about getting information about spiritual care, thinking that spiritual care is necessary for patients, considering themselves competent in giving spiritual care to patients and thinking that spiritual care is effective in patients’ recovery process (p<0.05).
CONCLUSIONS: As a result of the study; it was concluded that nurses’ spiritual care opinions were positive and spiritual care competency scores were moderate but they needed trainings about spiritual care.

Anahtar Kelimeler

Nurse, Spirituality, Spiritual care

Kaynakça

• 1. Çelik A, Özdemir F, Durmaz H ve ark. Hemşirelerin maneviyat ve manevi bakımı algılama düzeyleri ve etkileyen bazı faktörlerin belirlenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2014;1(3):1-12.
• 2. Eğlence R, Şimşek N. Hemşirelerin maneviyat ve manevi bakım hakkındaki bilgilerinin değerlendirilmesi. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2014;5:48-53.
• 3. Oh PJ, Kim SH. The effects of spiritual interventions in patients with cancer: A meta-analysis. Oncol Nurs Forum. 2014;41(5):290-301.
• 4. Erişen M. ve Sivrikaya SK. Manevi bakım ve hemşirelik. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(3):184-90.
• 5. Ercan F, Körpe G, Demir S. Bir üniversite hastanesinde yataklı servislerde çalışan hemşirelerin maneviyat ve manevi bakımında algıları. Gazi Tıp Dergisi. 2018;29(1), 17-22.
• 6. Çınar F, Eti Aslan F. Spiritüalizm ve hemşirelik: Yoğun bakım hastalarında spiritüel bakımın önemi. JAREN Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi. 2017;3(1):37-42.
• 7. Çayır HA. Yaşlı hastalara bakım veren hemşirelerin maneviyat ve manevi bakıma ilişkin algıları ile yaşam doyumları arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Evde Hasta Bakım Hemşireliği Anabilim Dalı, 2021.
• 8. O'Brien MR, Kinloch K, Groves KE, Jack BA. Meeting patients’ spiritual needs during end-of-life care: A qualitative study of nurses’ and healthcare professionals’ perceptions of spiritual care training. Journal of Clinical Nursing. 2019;(28):182-9.
• 9. Narayanasamy, A. Asset: A model for actioning spirituality and spiritual care education and training in nursing. Nurse Education Today. 1999;(19):274-85.
• 10. Doğan S. İnancın hemşireliğe yansıması: Spiritüel bakım. Sağlık Düşüncesi ve Tıp Kültürü Dergisi. 2013;(28): 96-7.
• 11. Erol F. Manevi bakımın hemşirelik sürecine yansıması. Yenilikçi Sağlık Uygulamaları Dergisi. 2020;1(1):30-9.
• 12. Narayasanamy A, Penney V. Coaching to promote professional. British Journal of Nursing. 2014;23(11): 568-73.
• 13. Vogel A, Schep-Akkerman A. Competence and frequency of provision of spiritual care by nurses in the Netherlands. Nordic College of Caring Science. 2018;32(4):1314-21.
• 14. Abbasi M, Farahannia M, Mehrdad N. Nursing students' spiritual well-being, spirituality and spiritual care. Iranian Journal of Nursing and Midwifery Research. 2014;19(3):242-7.
• 15. Milan J, Buenaventura C. Spiritual care competency of staff nurses: Basis for an enhancement program. The International Journal Research Publication. 2015;5(2):11-20.
• 16. Kalkım A, Dağhan Ş, Sağkal Midilli T. Hemşire akademisyenlerin maneviyat-manevi bakım algıları ve manevi bakım yeterlilikleri. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2019;6(2):380-9.
• 17. Acar G. Onkoloji hastalarının manevi bakım gereksinimleri ile onkoloji hemşirelerinin manevi yeterliliklerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, 2019.
• 18. Van Leeuwen R, Tiesinga LJ, Middel B, Post D, Jochemsen H. The validity and reliability of an instrument to assess nursing competencies in spiritual care. J Clin Nurs. 2009;(18):2857-69.
• 19. Dağhan S, Kalkim A, Sağkal Midilli T. Psychometric evaluation of the Turkish form of the spiritual care competence scale. J of Religion and Health. 2019;58(1):14-27.
• 20. Dişçi R. (Editör). Temel ve Klinik Biyoistatistik. İstanbul Medikal Yayıncılık, İstanbul, 2012:70-4.
• 21. Kavas E, Kavas N. Hastalarda manevi bakım ihtiyacı konusunda doktor, ebe ve hemşirelerin manevi destek algısının belirlenmesi: Denizli örneği. International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 2015;10(14):449-60.
• 22. Yılmaz M, Okyay N. Hemşirelerin maneviyat ve manevi bakıma ilişkin düşünceleri. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi. 2009;(11): 42-52.
• 23. Abell C, Garrett-Wright D, Abell C. Nurses perceptions of compotence in providing spiritual care. Journal of Holistic Nursing. 2018;36(1): 33-7.
• 24. Irmak H. Psikiyatri hemşirelerinin manevi bakım uygulamaları, algıları ve yeterlilikleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı.
• 25. Karaman A. Hemşirelerin manevi bakım algıları ile manevi bakım yeterlilikleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Manisa: Manisa Celal Bayar Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Hemşirelik Anabilim Dalı, 2019.
• 26. Azarsa T, Davoodi A, Markani AK et al. Spiritual wellbeing, attitude toward spiritual care and its relationship with spiritual care competence among, Critical Care Nurses. J Carinf Sci. 2015;4(4):309-20.
• 27. Riahi S, Goudarzi F, Hasanvand S, et al. Assessing the effect of spiritual ıntelligence training on spiritual care competency in critical care nurses. Journal of Medicine and Life. 2018;11(4):346-54.
• 28. Ergül Ş, Bayık A. Hemşirelik ve manevi bakım. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2004;(8):37-45.
• 29. Özbaşaran F, Ergül Ş, Bayık Temel AB, et al. Turkish nurses perceptions of spirituality and spiritual care. J Clin Nurs. 2011;(20):3102-10.
• 30. Adib-Hajbaghery M, Zehtabchi S, Fini IA. Iranian nurses professional competence in spiritual care in 2014. Nursing Ethics. 2015;1-12.
• 31. Zakaria Kiaei M, Salehi A, Moosazadeh Nasrabadi A, et. al. Spirituality and spiritual care in Iran nurses' perceptions and barriers. International Nursing Review. 2015;62(4):584-92.
• 32. Sağkal Midilli T, Kalkım A, Dağhan Ş. Hemşirelik öğrencilerinin manevi bakıma ilişkin görüş ve uygulamaları. Journal of Human Sciences. 2017;14(1):666- 77.
• 33. Çelik İnce S, Utaş Akhan L. Öğrenci hemşirelerin maneviyat ve manevi bakıma ilişkin algıları. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2016;13(3):202-8.
• 34. Irmak H, Sağkal Midilli T. The relationship between psychiatric nurses' spiritual care practices, perceptions and their competency. Archives of Psychiatric Nursing. 2021;35(5):511-8.
• 35. Chan M. Factors affecting nursing staff in practising spiritual care. J Clin Nurs. 2009;(19):2128-36.
• 36. McScerry W, Jamieson S. An online survey of nurses perceptions of spirituality and spiritual care. JCN. 2011;20(1):757-67.