Coğrafi Bilgi Sistemi Yardımıyla Niğde Kentinde Katı Atık Depolama Alanı Yer Seçiminin İncelenmesi

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 4, 822 - 838, 04.12.2019

Ela Ertunç , Aslı Bozdağ , Öznur Begüm Gökçek

https://doi.org/10.36306/konjes.654955

Öz

Günümüzde artan nüfus ve tüketim hızı katı atıkların daha ekonomik, çevreye duyarlı ve kontrollü olarak kentsel alandan uzaklaştırılması ihtiyacını ortaya çıkarmıştır. Kentsel alanın artan nüfus ile birlikte giderek büyümesi ve kırsal alanın doğal yapısının hayatın devamlılığı için korunması gerekliliği katı atıkların depolanması için uygun yer seçimini oldukça önemli bir süreç haline getirmiştir. Kentsel alanlarda; artan nüfus yoğunluğu ve katı atık üretim hızı, arazi kullanım çeşitliliği, çevresel ve iklimsel değişimler ve katı atık depolama sahalarına ilişkin kentsel paydaşların (uygulayıcı, yönetici ve yaşayan paydaşlar) beklentileri katı atık depolama sahalarının yer seçimini karmaşık bir süreç haline getirmektedir.
Katı atıklar için bu karmaşık ve çok aktörlü sürecin ekonomik, çevresel ve sosyal boyutlarıyla başarılı bir şekilde yönetilerek kentsel ve kırsal yaşamın korunarak geliştirilebilmesi bir sistemi gerektirmektedir. Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS) ve uygulamaları grafik ve grafik olmayan veriyi depolama ve beraber kullanarak analiz etme, modelleme ve görselleştirme yetenekleri ile bu karmaşık sürecin yönetilmesinde ve izlenmesinde önemli bir araçtır.
Bu çalışmada, Türkiye’nin Niğde ili kent merkezinde yer alan katı atık deponi alanının yeri CBS yardımıyla yapılan analizler (arazi kullanım, eğim, görünürlük, konumsal mesafeler) ile değerlendirilmiştir. Analizlerle katı atık deponi alanının yerinin Niğde kent merkezinin stratejik planlama sürecinde değişen arazi kullanımına uygunluğu tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Depolama alanları, Katı atık deponi alan seçimi, Katı atık yönetimi, Coğrafi Bilgi Sistemi (CBS), Niğde

INVESTIGATION OF THE SOLID WASTE LANDFILL SITESELECTION USING THE GEOGRAPHIC INFORMATION SYSTEM IN THE CITY OF NİĞDE

Öz

Nowadays, increasing population and consumption rate have led to the need for the removal of solid wastes from urban areas in a more economical, environmentally friendly, and controlled manner. The increasing growth of urban area along with the increasing population and the need to protect the natural structure of the rural area for the continuity of life have made the selection of suitable sites for the storage of solid wastes a quite important process. In urban areas, increasing population density and solid waste production rate, the diversity of land use, environmental and climatic changes, and the expectations of urban stakeholders (implementers, managers, and living stakeholders) regarding solid waste storage areas have turned the site selection of solid waste storage areas into a complex process.
The successful management of this complex and multi-actor process for solid wastes along with its economic, environmental and social aspects and the protection and development of urban and rural lives require a system. The Geographic Information System (GIS) and its applications are important tools in the management and monitoring of this complex process with its abilities to store graphical and non-graphical data, to analyze them by using together, to model and visualize them.
In this study, the solid waste landfill site located in the city center of Niğde province in Turkey was evaluated by the analyses performed using the GIS (land use, slope, visibility, spatial distances). The suitability of the solid waste landfill site for the changing land use in the strategic planning process of the city center of Niğde was discussed with the analyses.

Anahtar Kelimeler

Landfills, Municipal solid waste (MSW) landfills site selection, Solid waste management, Geographic Information System (GIS), Niğde

Kaynakça

• Aksoy, E., 2016.,UzaktanAlgılamaveCoğrafiBilgisistemleriKullanarak Antalya İli KatıAtıkDeponi Alanı Belirlenmesi,Master diss., AkdenizUniversity,Graduate School of Natural Sciences, Antalya, Turkey.
• Alalouch, C.,Aspinall, P., 2007,“Spatial Attributes of Hospital Multi-Bed Wardsand Preferences for Privacy”, Facilities, 25, 9/10, 345–362, doi:10.1108/02632770710772450.
• Arkoc, O., 2014,“Municipal Solid Waste Landfill Site Selection using Geographical İnformation Systems: a case study from Çorlu, Turkey”, Arabian Journal of Geosciences, 7, 4975-4985.
• Atabey, E., 1980, 1/25.000 ÖlçekliSayısalJeolojiHaritaları, Kozan M33 a1 Paftası,TürkiyeJeolojiVeriTabanı, JeolojiEtütleriDairesiBaşkanlığı, MadenTetkikAramaGenelMüdürlüğü, Ankara, Turkey.
• Baba, M.E., Kayastha, P.,Smedt, F.D., 2015,“Landfill Site Selection Using Multi-criteria Evaluation in the GIS Interface: ACase Study from the Gaza Strip, Palestine”, Arabian Journal of Geosciences, 8, 7499-7513.
• Baban, S.M.J.,Flannagan. J., 1998,“Developing and Implementing GISAssisted Constraints Criteria for Planning Landfill Sites in the UK”, Planning Practice & Research, 13, 2, 139-151.
• Bartie, P., Mills, S.,Kingham, S., 2008,“Geospatial Vision New Dimensions in Cartography. An Egocentric Urban Viewshed: A Method for Landmark Visibility Mapping for Pedestrian Location Based Services”, Springer, Berlin, Heidelberg, 4,61-85, ISBN: 978-3-540-709671.
• Bosempem, C.,Stemn, E.,Fei-Baffoe, B.,2016,“Multi-criteria GIS-based Siting of Transfer Station for Municipal Solid Waste: The Case of Kumasi Metropolitan Area, Ghana”, Waste Management & Research, 34,10, 1054–1063.
• Chang, N.B.,Parvathinathan, G., Breeden, J.B., 2008,“Combining GIS with Fuzzy MultiCriteria Decision-making for Landfill Siting in a Fast-growing Urban Region”, Journal of Environmental Management, 87,139–153.
• Dağıstanoğlu, C., 2012,Eğirdir Katı AtıkDeponiAlanınınYerSeçimiKriterlerininCoğrafiBilgiSistemleri (CBS) ileBelirlenmesi,PhD diss., EgeUniversity,Graduate School of Natural Sciences, İzmir, Turkey.
• Delikostidis, I., Engel, J.,Retsios, B.,van Elzakker, C.P.J.M.,Kraak, M.J.,Döllner, J., 2013,“Increasing the Usability of Pedestrian Navigation Interfacesby Means of Landmark Visibility Analysis”, The Journal of Navigation, The Royal Institute of Navigation, 66, 523–537, doi:10.1017/S0373463313000209.
• Demesouka, O.E.,Vavatsikos, A.P.,Anagnostopoulos, K.P., 2016,“Using Macbeth MulticriteriaTechnique for GIS-based Landfill Suitability Analysis”, Journal of Environmental Engineering, 142, 10, 1-10.
• Djokanovic, S., Abolmasov, B.,Jevremovic, D., 2016,“GIS Application for Landfill Site Selection: ACase Study in Pancevo, Serbia”, Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 75, 1273-1299.
• Donevska, K.R., Gorsevski, P.V.,Jovanovski, M.,Pesevski, I., 2012,“Regional Non-hazardous Landfill Site Selection by Integrating Fuzzy Logic, AHP and Geographic Information Systems”, Environmental Earth Sciences, 67,121–131.
• Eskandari, M., Homaee, M.,Mahmodi, S., 2012,“An Integrated Multi Criteria Approach for Landfill Siting in a Conflicting Environmental, Economical and Socio-cultural Area”, Waste Management (Oxford),32,1528–1538.
• Guiqin, W., Li, Q.,Guoxue, L.,Lijun. C., 2009,“Landfill Site Selection Using Spatial Information Technologies and AHP: A Case Study in Beijing, China”, Journal of Environmental Engineering, 90, 2414-2421.
• Gupta, R., Kewalramani, M.A.,Ralegaonkar, R.V., 2003,“Environmental Impact Analysis Using Fuzzy Relation for Landfill Siting”, Journal of Urban Planning and Development, 129, 3, 121-139.
• Gümüş, M.G., Durduran, S.S.,Bozdağ, A.,Gümüş, K., 2017,“GIS Investigation of Site Selection of Historical Structures: The Case of Knidos (Datça, Turkey)”, Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 17,2, 149-157.
• İstanbul ÜniversitesiAçıkveUzaktanEğitimFakültesi, 2019,BasıncınDağılışıveDünyaÜzerindekiDurumuileRüzgarlarınBelirginÖzellikleri,https://auzefalmsstorage.blob.core.windows.net/auzefcontent/ders1/klimatoloji_basinc_ruzgar_nem/3/index.html, Accessed January 14, 2019.
• Karadimas, N.V.,Loumos, V.G., 2008,“GIS-based Modelling for the Estimation of Municipal Solid Waste Generation and Collection”, Waste Management & Research,26, 337–346,doi: 10.1177/0734242X07081484.
• Kol, Ç.,Küpçü, S., 2008, ArcGIS Spatial Analiz,İşlemCoğrafiBilgiSistemleriMühendislikveEğitim Ltd. Şti., Ankara, Turkey.
• Kolay, U.E., 2012,Altertanif Katı AtıkDeponiAlanlarınınYerSeçimindeCoğrafiBilgisistemiTabanlıÖrnekBirUygulama, Master diss., BahçeşehirUniversity,Graduate School of Natural Sciences, İstanbul, Turkey.
• Kontos, T.D.,Komilis, D.P.,Halvadakis, C.P., 2005,“Siting MSW Landfills with a Spatial Multiple Criteria Analysis Methodology”, Waste Management, 25, 818-832.
• Lokhande, T.I.,Mane, S.J., Mali, S.T.,2017,“Landfill Site Selection Using GIS and MCDA Methods:A Review”,International Journal of Research in Engineering, Science and Technologies (IJRESTs), 3, 3, ISSN 2395- 6453.
• Maguiri, A.E., Kissi, B.,Idrissi, L.,Souabi, S., 2016,“Landfill Site Selection Using GIS, Remote Sensing and MulticriteriaDecision Analysis: Case of the City of Mohammedia, Morocco”, Bulletin of Engineering Geology and the Environment, 75, 1301-1309.
• Mahini, A.S.,Gholamalifard, M., 2006,“Siting MSW Landfills with a Weighted Linear Combination Methodology in a GIS Environment”,International Journal of Environmental Science and Technology, 3, 4, 435-445.
• Moeinaddini, M.,Khorasani, N.,Danehkar, A.,Darvishsefat, A.A.,Zienalyan, M., 2010,“Siting MSW Landfill Using Weighted Linear Combination and Analytical Hierarchy Process (AHP) Methodologyin GIS Environment (Case Study: Karaj)”, Waste Management (Oxford), 30,912–920.
• Monsef, H.A., 2015,“Optimization of Municipal Landfill Siting in the Red Sea Coastal Desert Using Geographic Information System, Remote Sensing and an Analytical Hierarchy Process”, Environmental Earth Sciences, 74, 2283-2296.
• Oweis, I., Smith, D.A., Ellwood, R.B.,Greene. D.S., 1990,“Hydraulic Characteristics ofMunicipal Refuse”, Journal of Geotechnical Engineering, 116,4,doi:10.1061/(ASCE)0733-9410(1990).
• Önem, A.B.,Kılınçaslan, İ., 2005,“Urban identity and environmental perception in Haliç.” İstanbul TeknikÜniversitesiDergisi/a:Mimarlık, PlanlamaveTasarım, 4, 1, 115-125.
• Pişkin, G., 2011, Spatial Analysis of Archaeological Settlements in Aliağa and Its Surroundings Using GIS, Master diss.,Ege University, Graduate School of Social Sciences, İzmir, Turkey.
• Randazzo, L., Cusumano, A.,Oliveri, G.,Stefano, P.D.,Renda, P.,Perricone, M.,Zarcone, G., 2018,“Landfıll Site Selection for Municipal Solid Waste by Using AHP Method in GIS Environment: Waste Management Decision-Support in Sicily (Italy)”,Detritus, Multidisciplinary Journal for Waste Resources & Residues,2, 78-88,doi: 10.31025/2611-4135/2018.13656.
• Rathore, S., Ahmad, S.R.,Shirazi, S.A., 2015,“Application of GIS Based Model in Landfıll Site Selection: ACase Study of Lahore, Pakistan”, Pakistan Journal of Science, 67, 4, 359-364.
• Sekulovic, D.,Jakovljevic, G., 2016,“Landfill Site Selection Using GIS Technology and the Analytic Hierarchy Process”, Earth Sciences, 64, 3, 769-783,doi: 10.5937/vojtehg64-9578.
• Sumathi, V.R., Natesan, U., Sarkar, C., 2008,“GIS-based Approach for Optimized Siting of Municipal Solid Waste Landfill”, Waste Management (Oxford), 28,2146–2160.
• Şener, B., Süzen, M.L.,Doyuran, V., 2006,“Landfill Site Selection by Using Geographic Information Systems”, Environmental Geology, 49, 376–388.
• Şener, Ş., Sener, E.,Karagüzel, R., 2011,“Solid Waste Disposal Site Selection with GIS and AHP Methodology: ACase Study in Senirkent–Uluborlu (Isparta) Basin, Turkey”, Environmental Monitoring and Assessment, 173, 533-554.
• T.C. Resmi Gazete, 1991, Katı AtıklarınKontrolüYönetmeliği, 20814, March 14, 1991, http://www.resmigazete.gov.tr/arsiv/20814.pdf, Accessed December 12, 2018.
• Uyan, M., 2014,“MSW Landfill Site Selection by Combining AHP with GIS for Konya, Turkey”, Environmental Earth Sciences, 71,1629–1639,doi: 10.1007/s12665-013-2567-9.
• VanHorn, J.E.,Mosurinjohn, N.A., 2010,“Urban 3D GIS Modeling of Terrorism Sniper Hazards” Social Science Computer Review, 28,4, 482–496, doi:10.1177/ 0894439309360836.
• Varınca, K.B., Esmen, C.,Gönüllü, M.T., 2009,“Bursa İli TıbbiAtıkYönetimSistemiPerformansDeğerlendirmesi”,Türkiye’de Katı AtıkYönetimiSempozyumu, İstanbul, 1-4, 15-17 Haziran 2009.
• Yıldırım, V., 2012,“Application of Raster-Based GIS Techniques in the Siting of Landfills in Trabzon Province, Turkey: A Case Study”,Waste Management &Research, 30, 9, 949-960.