Comparing the Values Expressed in Turkish Folk Songs on TRT’s Repertoire Across Regions

Yıl 2024, Cilt: 11 Sayı: 1, 156 - 163, 24.06.2024

Serap Yağmur İlhan , Ersan Çiftci

https://doi.org/10.26650/CONS2024-1471282

Öz

In this study, we aimed to identify the value expressions in the lyrics of Turkish folk songs in the repertoire of the Turkish Radio and Television Corporation (TRT) and then to compare these expressions by region. Document analysis, a qualitative research method, was used in this study. The documents included the lyrics of the verbal folk songs belonging to the seven regions of Türkiye and other regions (Kirkuk, Azerbaijan, Rumelia, Mosul, Crimea, and Cyprus) listed in the repertoire of TRT Turkish folk songs. The identified folk songs were classified according to 10 root values specified in the music education programmes of the Ministry of National Education: Justice, Friendship, Honesty, Self-Control, Patience, Respect, Love, Responsibility, Patriotism, and Helpfulness.
Lyrics of 5384 metered folk songs and 1073 unmetered folk songs were examined, and 1347 value expressions were determined for 1218 folk songs. Accordingly, descriptive analyses of the folk songs were conducted using the "Form for Identifying the Suitability of Songs for Values Education", which was developed by the researchers and improved based on expert opinions. In this regard, the distributions of folk songs with identified values were determined by region. In addition, the relationship between the values identified by regions and the values-regions was examined in a sociological context.
The results of this study indicate that the most intense value detected in folk songs is the value of love. It was also determined that the region where this value is most intensively observed is the Central Anatolia Region. It was further found that the diversity of values in the folk songs is highest in the Central Anatolia and Black Sea Regions.

Anahtar Kelimeler

Values, Values through Folk Songs, Turkish Folk Music

TRT Repertuvarındaki Türkülerin Bölgelere Göre Değer İfadeleri Açısından Karşılaştırılması

Öz

Bu araştırmada, Türkiye Radyo Televizyon Kurumu (TRT) Türk Halk Müziği (THM) repertuvarındaki sözlü türkülerin içeriğindeki değer ifadelerinin tespit edilmesi ve bu ifadelerin bölgelere göre karşılaştırılması amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi kullanılmıştır. Bu araştırmanın dokümanları TRT THM repertuvarında yer alan Türkiye’nin yedi bölgesi ve diğer yörelere (Kerkük, Azerbaycan, Rumeli, Musul, Kırım ve Kıbrıs) ait sözlü türkülerin sözlerinden oluşmaktadır. Araştırmaya konu olan türküler, Millî Eğitim Bakanlığı müzik öğretim programlarında belirtilen “Adalet, Dostluk, Dürüstlük, Öz Denetim, Sabır, Saygı, Sevgi, Sorumluluk, Vatanseverlik ve Yardımseverlik” gibi on kök değere göre tasnif edilmiştir.
5384 kırık hava ve 1073 uzun hava sözleri açısından incelenmiş olup toplam 1218 türküde 1347 değer ifadesi ile karşılaşılmıştır. Bu doğrultuda, araştırmacılar tarafından oluşturulan ve uzman görüşleri doğrultusunda geliştirilen “Türkülerin Değerler Eğitimine Uygunluğunu Tarama Formu” ile türkülerin betimsel analizleri yapılmıştır. Bu kapsamda, değerleri belirlenmiş olan türkülerin bölgelere göre dağılımları tespit edilmiştir. Buna ek olarak, bölgelere göre tespit edilen değerler ve değerler-bölgeler arasındaki ilişki sosyolojik bağlamda incelenmiştir.
Elde edilen bulgular türkülerde en yoğun değerin sevgi olduğunu ortaya koymuştur. Bu değerin en yoğun görüldüğü bölgenin ise İç Anadolu Bölgesi olduğu tespit edilmiştir. Türkülerdeki değer çeşitliliğinin ise en fazla İç Anadolu ve Karadeniz Bölgelerinde olduğu saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Değerler, Türkülerle Değerler, Türk Halk Müziği

Kaynakça

• Abreu, A., & Camarinha-Matos, L. M. (2008). On the role of value systems to promote the sustainability of collaborative environments. International Journal of Production Research, 46(5), 1207-1229. https://doi.org/10.1080/00207540701224244 google scholar
• Askeland, H. ve Espedal, G., Jelstad L0vaas, B., & Sirris, S. (2020). Understanding values work: Institutional perspectives in organizations and leadership. Askeland, H. ve Espedal, G., Jelstad L0vaas, B., & Sirris, S. (Eds.), Understanding values work: Institutional perspectives in organizations and leadership. (pp. 1-12). Cham, Switzerland: Palgrave Macmillian. https://doi.org/10.1007/978-3-030-37748-9_1 google scholar
• Aydın, M. (2003). Gençliğin Değer Algısı: Konya Örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 1(3), 121-144. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/302603 google scholar
• Bilgin, N. (1995). Sosyal psikolojide yöntem ve pratik çalışmalar. İstanbul: Sistem Yayıncılık. google scholar
• Çintaş, Yıldız, D. (2011). İbrahim Zeki Burdurlu’nun eserlerinde sevgi değeri. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (29), 203-230. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/257770 google scholar
• Dede, Y. (2017). Nitel yöntemler. İçinde: Araştırma deseni: nitel, nicel ve karma yöntem yaklaşımları içinde. Çeviri Ed: Demir S. B, 4. Baskıdan Çeviri, Eğiten Kitap. Türkiye, Ankara. s. 183. google scholar
• Dilek, O. (2019). Neşet Ertaş Türkülerindeki sosyal bilgiler dersi değerleri, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Nevşehir. google scholar
• Fikaniuk, A. (2022). Aşk konulu türküler ve Ukrayna halk şarkılarında kültürel unsur olarak bitkiler. Culture and Civilization, 1(2), 97-119. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2708900 google scholar
• Gündoğdu, K. (2022). Cumhuriyet dönemi fen öğretim programlarının Spranger değer sınıflandırmasına göre incelenmesi, (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi), Aksaray Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Aksaray. google scholar
• Güneş, F. (2016). Değerler Eğitiminde Yaklaşım ve Modeller. A. Güvenç Saygın, & M. Saygın (Yay. haz.), Eğitimde Gelecek Arayışları: Dünden Bugüne Türkiye’de Beceri, Ahlak ve Değerler Eğitimi Uluslararası Sempozyumu (s. 1-20). Ankara: Atatürk Araştırma Merkezi. google scholar
• Kınık, M. (2011). Bir İletişim Aracı Olarak Türk Halk Müziği ve Türküler. Erciyes İletişim Dergisi, 2(1), 136-150., s. 142. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/66301 google scholar
• Kinnier, R. T., Kernes, J. L., & Dautheribes, T. M. (2000). A short list of universal moral values. Counseling and Values, 45(1), 4-16. 10.1002/j.2161-007X.2000.tb00178.x google scholar
• Kluckhohn, C. (1951) values and value-orientations in the theory of action: an exploration in definition and classification. In: Parsons, T. and Shils, E., Eds., Toward a General Theory of Action, Harvard University Press, Cambridge, 388-433. google scholar
• Öztuna, Y. (2006). Türk Musikisi Ansiklopedik Sözlüğü. Ankara: Orient Yayınları. google scholar
• Parashar, S., Dhar, S., & Dhar, U. (2004). Perception of values: a study of future professionals. Journal Of Human Values, 10(2), 143-152., s. 144. 10.1177/097168580401000207 google scholar
• Rokeach, M. (1968), Beliefs, Attitudes, and Values, Jossey-Bass Inc. Publishers, San Francisco. google scholar
• Schwartz, S. H. (2012). An overview of the Schwartz Theory Of Basic Values. Online Readings İn Psychology And Culture, 2(1), 1-20., s. 5-6-7. https://doi.org/10.9707/2307-0919.1116 google scholar
• Serttaş, Z. (2012). Sivas Türkülerinde “sevgili” teması. International Journal Of Social And Economic Sciences, 2(1), 11-14. https://www.yses.org/index.php/yses/article/view/57/59 google scholar
• Şahin, A. (2022). Neşet Ertaş Türkülerinin Türkçe Dersi kök değerleri bağlamında incelenmesi. Anadolu Kültürel Araştırmalar Dergisi, 6(1), 1-15. https://ankad.org/index.php/ankad/article/view/123/229 google scholar
• Turhan, M., & Kova, Ö. (2012). Değerler eğitimi açısından Türk halk müziği ve halk ozanları: Neşet Ertaş, Âşık Mahsuni Şerif, Âşık Veysel ve Özay Gönlüm bağlamında bir inceleme. Eğitim ve İnsani Bilimler Dergisi: Teori ve Uygulama, (6), 117-128. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/210595 google scholar
• Von Scheve, C. (2015). Societal origins of values and evaluative feelings. In (T. Brosch, ve D. Sander, eds) The Handbook of Value: Perspectives from Economics, Neuroscience, Philosophy, Psychology and Sociology, (p.175-195). New York: Oxford University Press. google scholar
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2018). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (11. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık. google scholar
• Yılmaz, H., & Açar. Y. (2021) Kaynak kişisi Ali Ekber Çiçek olan Erzincan Türkülerinin değer vurguları ve değerler eğitimi açısından incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14(2), 316-328. https://doi.org/10.46790/erzisosbil.987270 google scholar