Yabancılara Türkçe Öğretiminde Kullanılan Ders Kitaplarında Yer Alan İkilemeler Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2020, Sayı: 3, 22 - 40, 29.12.2020

Tuğba Hayran , Hülya Yazıcı Okuyan

Öz

Türkçenin yabancı dil olarak öğretimi sürecinde ikilemelerin öğretimi diğer söz varlığı öğelerinin öğretimine göre daha güçtür. Çünkü ikilemeler, yapısal ve anlamsal olarak somut gerçekliğin dışına çıkmakta; gündelik dilde karşılığı olmayan bazı sözcüklerle oluşturuldukları ve soyut duygu durumlarını ya da olayları ifade etmek için kullanıldıkları için dili öğrenme sürecinde zorluk yaşanmaktadır. Bu çalışmanın amacı yabancılara Türkçe öğretiminde kullanılan çeşitli ders kitaplarındaki ikilemelerin belirlenmesi ve incelenmesidir. Araştırmanın çalışma grubunu Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti (A1-A2-B1-B2C1-C2), Yeni Hitit Türkçe Öğretim Seti (A1/A2-B1-B2/C1) ve Gazi Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti (A1-A2-B1-B2-C1) oluşturmuştur. Araştırma kapsamında on dört ders kitabında incelenen ikilemeler hem yayınlar çerçevesinde hem düzeyler arasında hem de kendi içinde sınıflandırılarak analiz edilmiştir. Analizler sonucunda elde edilen veriler tablolar hâlinde ortaya konmuştur. Araştırmanın sonunda Yedi İklim Türkçe Öğretim Seti (%48) ve Yeni Hitit Türkçe öğretim seti ders kitaplarında ikilemelere daha fazla yer verildiği (%27) belirlenmiştir. Bu oran Gazi Yabancılar İçin Türkçe Öğretim Seti ders kitaplarında %25’ tir. İkilemeler sınıflandırılması açısından değerlendirildiğinde ise en fazla aynı sözcüğün tekrarıyla oluşturulmuş olanların (%70) ve zıt anlamlı sözcüklerle oluşturulanların (%41) ders kitaplarında daha çok yer aldığı görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

yabancılara Türkçe öğretimi, ders kitapları, söz varlığı, ikilemeler

Teşekkür

Sayın Editör, dergi ana sayfasında belirttiğiniz gibi Aralık sayısı için makalemi yüklüyorum.. Süreç içindeki katkılarınızdan dolayı şimdiden teşekkür ederim .Kolay gelsin..

Kaynakça

• Aksan, Doğan (2002). Anadilimiz Söz Denizinde. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Aksan, Doğan (2015). Her Yönüyle Dil, Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
• Aksan, Doğan (2015). Türkçenin Sözvarlığı. Ankara: Bilgi Yayınevi.
• Ankara Üniversitesi TÖMER (2019). Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe A1/A2. Ankara.
• Ankara Üniversitesi TÖMER (2019). Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe B1. Ankara.
• Ankara Üniversitesi TÖMER (2019). Yeni Hitit Yabancılar İçin Türkçe B2/C1. Ankara.
• Arslan, Nazmi (2014). Yabancılara Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Söz Varlığı Unsurlarının İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Trabzon: Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Çürük, Yasemin (2016). İkilemelerin Dilbilgisel Anlamları. The Journal of Academic SocialScience Studies, 48, 397-411.
• Demircan, Ömer (2005). Yabancı-dil Öğretim Yöntemleri. İstanbul: DER Yayınları.
• Dilek, İbrahim (2015). Yabancı Dil Olarak Türkçede İkileme Öğretimi: Örnek Alıştırmalar. International Journal of Languages’ Education and Teaching, ISSN: 2198-4999, 1436- 1452.
• Er, Kemal Oğuz (2006). Yabancı Dil Öğretim Programlarında Kültürün Etkileri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39 (1), 1-14.
• Ergin, Mustafa (2013). Yabancılara Türkçe Öğretiminde Türkçe Dışı Yabancı Dil Kullanımı. Uluslararası Dil ve Edebiyat Çalışmaları Konferansı “Balkanlarda Türkçe”, Cilt 2, Tiran/Arnavutluk, UDEK, 239-245.
• Gazi Üniversitesi TÖMER. (2019). Yabancılar İçin Türkçe A1 Temel Düzey. Ankara
• Gazi Üniversitesi TÖMER. (2019). Yabancılar İçin Türkçe A2 Temel Düzey. Ankara
• Gazi Üniversitesi TÖMER. (2019). Yabancılar İçin Türkçe B1 Temel Düzey. Ankara
• Gazi Üniversitesi TÖMER. (2019). Yabancılar İçin Türkçe B2 Temel Düzey. Ankara
• Gazi Üniversitesi TÖMER. (2019). Yabancılar İçin Türkçe C1 Temel Düzey. Ankara
• Göçen, Göçen (2016). Yabancılar İçin Hazırlanan Türkçe Ders Kitaplarındaki Söz Varlığı ile Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğrenenlerin Yazılı Anlatımlarındaki Söz Varlığı. Sakarya: Sakarya Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Doktora Tezi.
• Güvendik, Tuğcihan (2019). Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretiminde Dil-Kültür İlişkisi Bağlamında Yazınsal Metinlerin Temel Söz Varlığı Açısından İncelenmesi. Nevşehir: Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Hatiboğlu, Vecihe (1971). İkileme. Ankara: TDK Yayınları.
• Hatiboğlu, Vecihe (1981). Türk Dilinde İkileme- Genişletilmiş İkinci Baskı. Ankara: TDK Yayınları.
• Hengirmen, Mehmet (1999). Dilbilgisi ve Dilbilim Terimleri Sözlüğü. Ankara: Engin Yayıncılık.
• İşcan, Âdem (2011). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Önemi. Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 2 (4), 29-36.
• Karahan, Leyla (1999). Türkçede Söz Dizimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Karatay, Halit (2020). Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Söz Varlığı ve Geliştirilmesi. H. Karatay (Ed.), Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretimi El Kitabı (s. 253-270). Ankara: Pegem Akademi Yayınları.
• Korkmaz, Zeynep (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
• Serindağ, Ergün (2018). Yabancı Dil Olarak Almanca Derslerinde İkilemelerin Didaktiği Üzerine Bir Ders Modeli. Socıal Scıences Studıes Journal, 4 (21), 3491-3500.
• Vardar, Berke (2007). Açıklamalı Dilbilim Terimleri Sözlüğü. İstanbul: Multilingual.
• Yazıcı Okuyan, Hülya (2012). İlköğretim Türkçe Ders Kitaplarında Bir Kültür Aktarımı Aracı Olarak Kalıp Sözlerin Kullanımı Üzerine Bir İnceleme. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 16 (2), 35-46.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yunus Emre Enstitüsü (YEE). (2019). Yedi İklim Türkçe Seviye A1. Ankara.
• Yunus Emre Enstitüsü (YEE). (2019). Yedi İklim Türkçe Seviye A2. Ankara.
• Yunus Emre Enstitüsü (YEE). (2019). Yedi İklim Türkçe Seviye B1. Ankara.
• Yunus Emre Enstitüsü (YEE). (2019). Yedi İklim Türkçe Seviye B2. Ankara.
• Yunus Emre Enstitüsü (YEE). (2019). Yedi İklim Türkçe Seviye C1. Ankara.
• Yunus Emre Enstitüsü (YEE). (2019). Yedi İklim Türkçe Seviye C2. Ankara.