Analyzing the Poem “Ben Sana Mecburum” in Terms of Phonetic – Semantic Relationship

Yıl 2023, Sayı: 11, 207 - 216, 30.06.2023

Tahsin Yaprak

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1307638

Öz

Due to their qualitative nature, it cannot be said that there is a complete method integrity in the analysis of literary texts. However, it can be said that the majority of these studies were written on understanding and explaining the text. In order to make the text more understandable, the researcher focuses on the text and “explains” the text to the reader based on the clues he/she catches. Although this method of analysis is considered appropriate for works in the genre of prose, especially in poems where metaphorical expressions are intense, in fact, making such explanations to the reader means limiting the interpretation area of the poem for the reader. For this reason, it can be thought that focusing on “how” rather than “what” will be a more productive field for researchers, especially in the examination of such poems. The “how” of the poem is as much as it is about the choice of words or syntax; It is also related to the sound of the poem, namely phonetics. Until today, when the phonetics of poetry is mentioned, mostly the harmony obtained by repetition of the sounds used in the poem has been understood. However, as a result of his examinations in sound laboratories, Mustafa Volkan Coşkun determined that there may be a relationship between the sounds used in a word and the meaning of that word, and based on these inferences, he discussed the relationship between the sound and meaning of two poems. In this study, the relationship between the sounds used in Attila İlhan's poem called Ben Sana Mecburum and the meaning of the poem is discussed.

Anahtar Kelimeler

Poem analysis, ben sana mecburum, phonetic, semantics.

Ben Sana Mecburum Şiirinin Fonetik–Semantik İlişkisi Bakımından İncelenmesi

Öz

Edebî metinlerin incelemesinde, nitel yapıları gereği, tam bir yöntem bütünlüğü olduğu söylenemez. Ancak bu incelemelerin büyük çoğunluğunun metni anlamak ve anlatmak üzerine yazıldığı söylenebilir. Araştırmacı, metni daha anlaşılır kılmak için metne odaklanır ve yakaladığı ipuçlarından hareketle metni okura “açıklar.” Bu inceleme yöntemi, düzyazı türündeki eserler için uygun görülse de özellikle mecazî ifadelerin yoğun olduğu şiirlerde, aslında, okura bu tür açıklamalar yapmak, şiirin yorum alanını okur için sınırlandırmak demektir. Bu nedenle özellikle bu tür şiirlerin incelenmesinde, “ne”den çok, “nasıl”a odaklanmanın, araştırmacılar için daha verimli bir çalışma sahası olacağı düşünülebilir. Şiirin “nasıl”ı, sözcüklerin seçimi ya da söz dizimi gibi unsurlarla ilgili olduğu kadar, şiirin sesi yani fonetikle de ilgilidir. Günümüze dek, şiirin fonetiği dendiğinde, çoğunlukla, şiirde kullanılan seslerin tekrar edilmesiyle elde edilen ahenk anlaşılmıştır. Ancak, Mustafa Volkan Coşkun, ses laboratuvarlarında yaptığı incelemeler sonucunda, bir sözcükte kullanılan seslerle o sözcüğün anlamı arasında ilişki olabileceğine dair tespitlerde bulunmuş ve bu çıkarımlardan hareketle iki şiirin sesiyle anlamı arasındaki ilişkiyi ele almıştır. Bu çalışmada da Attila İlhan’ın Ben Sana Mecburum adlı şiirinde kullanılan seslerle şiirin anlamı arasındaki ilişki ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Şiir incelemesi, ben sana mecburum, fonetik, semantik.

Kaynakça

• Aktaş, Ş. (2011). Şiir Tahlilleri Teori-Uygulama. İstanbul: Akçağ Yayınları.
• Coşkun, M. V. (2021). Türkçenin Ses Bilgisi. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
• Çer, E. (2010), Şiirde Fonetik – Semantik İlişkisinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Muğla: Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çetin, N. (2010). Şiir Tahlilleri 1. Ankara: Öncü Kitap.
• Çetişli, İ. (2004). Metin Tahlillerine Giriş/1 Şiir. İstanbul: Akçağ Yayınları.
• Duman, M.A. (2020). Pragmatizm ve Dil-Eylem Teorisi Kapsamında Ahmet Haşim’in “Bize Göre”si Yahut Nesir Yazarı Ahmet Haşim’in Meslek Sırları, Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 10(20), 45-65.
• Kaplan, M. (1998). Şiir Tahlilleri 1 Tanzimattan Cumhuriyete. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Karabaşoğlu, F. (2019). Attila İlhan ve Gerçekçilik Tartışmaları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Koçak, O. (2012). “Şiirin Sesi ve Eleştiri”, Kopuk Zincir – Modern Şiir Üzerine Denemeler. İstanbul: Metis Yayınları.
• Narlı, M. (2011). Attila İlhan – Ben Sana Mecburum, Tanzimattan Bugüne Yeni Türk Edebiyatı Şiir Çözümlemeleri. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Önkaş Açık, N. (2011). Türk Halk Şiiri Örneklerinin Fonetik-Semantik İlişkisi ve Türkçe Eğitiminde Halk Şiirinden Yararlanma, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 6(2), 131-142