Osmanlı- Romanya İlişkilerinde Nişan ve Hediyeler: Sultan II. Abdülhamit’in Romanya Kralı I. Carol’a Gönderdiği Bir Hediyenin Takdimi

Yıl 2023, Sayı: 12, 1438 - 1451, 26.09.2023

Mehmet Fatih Sansar

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1352564

Öz

Tarih boyunca devletlerarası ilişkilerde hediye, nişan ve madalyalar önemli bir rol oynamıştır. Hediye verilmesi dostane ilişkileri sürdürmek amaçlı olabileceği gibi, diğer devletin üstünlüğünü kabul etmek veya barış sağlamak amaçlı da kullanılmıştır. Nişân verme geleneği daha geç dönemlerde ortaya çıkmış olsa da özellikle 19. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin dış ilişkilerinde öne çıkan bir diplomatik araç haline gelmiştir. Sultan II. Abdülhamit dış politikasında muhatap devletlere nişân ve hediye gönderme siyasetini etkili şekilde kullanmıştır.
Romanya’nın bağımsızlığını kazanmasından sonra, Osmanlı Devleti ile Romanya arasında dostluk dönemi başlamıştır. Bu süreçte padişah ve kral arasında karşılıklı nişân erdikleri ve hediye gönderdikleri görülmektedir. Sultan II. Abdülhamit başta Romanya Kralı ve Kraliçesi olmak üzere birçok Romanya Devlet adamına nişân taltif etmiştir. Aynı şekilde Romanya Kralı I. Carol da Padişah ve birçok Osmanlı yöneticilerine nişân vermiştir. Ayrıca Sultan II. Abdülhamit, Romanya Kralı I. Carol’a iki cins Arap atını hediye olarak göndermiştir. Kral ise birkaç yıl sonra dokuz adet iyi cins çoban köpeğini İstanbul’a göndermiştir.
Bu çalışmada II. Abdülhamit’in dış politikasında nişan ve hediyenin nasıl etkili bir şekilde kullanıldığını, Romanya örneği üzerinden ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Ayrıca Romanya kralına gönderilen bir hediyenin takdimi merasimi örneği incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

Hediye diplomasisi, II. Abdülhamit, Kral I. Carol, Romanya, nişan

Gifts and Insignias in Ottoman-Romanian Relations: Presentation of a Gift Sent by Sultan Abdulhamid II to King Carol I of Romania

Öz

Throughout history, gifts, honors, and insignias have played a significant role in international relations among states. The bestowel of gifts may serve the purpose of maintaining friendly relationships, as well as acknowledging the superiority of another state or striving for peace. While the tradition of bestowel honors emerged later, it particularly became a prominent diplomatic tool during the 19th century within the Ottoman Empire’s foreign relations. Sultan Abdulhamid II effectively employed the strategy of sending honors and gifts to counterpart states in his foreign policy.
Following Romania’s attainment of independence, a period of amicable commenced between the Ottoman Empire and Romania. During this period, there is evidence of mutual exchange of honors and gifts between the Sultan and the King. Sultan Abdulhamid II awarded honors to numerous Romanian statesmen, including the King and Queen of Romania. Similarly, King Carol I of Romania also bestowed honors upon the Sultan and several Ottoman leaders. Furthermore, Sultan Abdulhamid II sent two Arabian horses as gifts to King Carol I, who later reciprocated by sending nine well-bred shepherd dogs to Istanbul a few years later.
This study aims to elucidate how honors and gifts were effectively utilized in Sultan Abdulhamid II’s foreign policy, using the example of Romania. Additionally, an examination will be conducted on the ceremonial presentation of a gift sent to the King of Romania.

Anahtar Kelimeler

Gift diplomacy, Abdülhamit II, King Carol I, Romania, insignia

Kaynakça

• Argun, S. ve Eskin, Ü. (2020). Erken Dönem İslam Diplomasisinde Hediye (H 7-132 / M. 628-750), İslamî İlimler Dergisi, 5(1), 57-94.
• Artuk, İ. (2003). Madalya. Diyanet İslam Ansiklopedisi (Cilt 27, s. 301-302). İstanbul: TDV Yayınları.
• Artuk, İ. (2007). Nişan. Diyanet İslam Ansiklopedisi (Cilt 33, s. 154-156). İstanbul: TDV Yayınları.
• Bardakoğlu, A. (1998). Hediye. Diyanet İslam Ansiklopedisi (Cilt 17, s. 151-155). İstanbul: TDV Yayınları.
• Birbudak, T. S. (2014). Romanya’nın Bağımsızlığını Kazanması. Doktora Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi.
• Birken, A., (2019). Osmanlı-Kaçar Münasebetlerine Nişânlar Üzerinden Bakmak: II. Abdülhamid Dönemine Dair Bir Deneme, OTAM, 45,147-185.
• Eldem, E. (2004). İftihar ve İmtiyaz: Osmanlı Nişan ve Madalyaları Tarihi. İstanbul: Osmanlı Bankası Arşiv ve Araştırma Merkezi Yay.
• Erhan, Ç. (1999). 19. Yüzyılda Osmanlı Devleti’nin Yabancı Gazetecilere Nişan Verme ve Maaş Bağlama Politikası, Osmanlı, I içinde, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 1023-1033.
• Ersan, M. (1999). Türkiye Selçuklularında Hediye ve Hediyeleşme – I. Tarih İncelemeleri Dergisi, 14(1), 65-77. Erürten, M. (2001). Osmanlı Madalyaları ve Nişanları: Belgelerle Tarihi. İstanbul: DMC yay.
• Hitzel, F. (2017). Diplomatik Armağanlar: Osmanlı İmparatorluğu ile Batı Avrupa Ülkeleri Arasında Modern Çağda Yapılan Kültürel Değiş Tokuş, Harp ve Sulh Avrupa ve Osmanlılar içinde, 243-257, ed. Dejanirah Couto, çev. Şirin Tekeli, İstanbul, Kitap Yayınevi.
• Karaca, F. (2007). Pişkeş. Diyanet İslam Ansiklopedisi (Cilt 34, s. 294-296). İstanbul: TDV Yayınları.
• Karateke, H. (2017). Padişahım Çok Yaşa! Osmanlı Devleti’nin Son Yüzyılında Merasimler. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kurtaran, U. ve Karaca, Z. (2020). XVIII. Yüzyıl Osmanlı-Avusturya İlişkilerinde Diplomatik Temasın Görünen Yüzü: Hediyeleşme. Tarih ve Gelecek Dergisi, 6(4), 1187-1218.
• Sansar, M. F. (2020). Bağımsızlıktan Balkan Savaşlarına Osmanlı – Romanya İlişkileri. Doktora Tezi. Balıkesir Üniversitesi.
• Sansar, M. F. ve Babacan H. (2021). Osmanlı Devleti’nin Bükreş Sefirleri. Near East Historical Review, 11, 43-53.
• Şahbaz, M. ve Taşkıran, H. (2020). Timur Dönemi Hediye ve Hediyeleşme. Çukurova Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 20(1), 286-303.
• Temizer, A. ve Serbestoğlu İ. (2021). Ambassadors and Consuls of the Ottoman Empire to Serbia, Lyon: Livre de Lyon.
• Temizer, A. (2021). The Independence Process of Bulgaria and the First Ambassador of the Ottoman Empire to Sofia, Mustafa Asım Bey. Belleten, 85(304), 1073-1014.
• Theunissen, H. (2008). (Dostluğun Bedeli) 1612-1617 Yıllarında Hollanda ile Osmanlı Devleti Arasındaki Resmi İlişkilerin Oluşmasında Hediyenin Rolü. Kebikeç, 25, 51-66.
• Turan, A. N. (2002). Bir Pişkeş Defteri İçin. OTAM, 13, 59-74.
• Ulukan M. (2007). Avusturya İmparatoruna Gönderilen Hediyeler (1665-1699), Hediye Kitabı içinde, 72-82, Ed. Emine Gürsoy Naskali, Aylin Koç, İstanbul: Kitabevi Yayınları.
• Ürkmez, N. (2020). Savaşın Öteki Yüzü: Romanya’daki 93 Harbi Esirleri. Belleten, 84(300), 789-824.
• Ünyay Açıksöz, F. (2017). Osmanlı-İspanya Barışını Güçlendiren Diplomatik Hediyeler (1783-1787). Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 7(2), 141-159.
• Ünyay Açıkgöz, F. (2018). Osmanlılar ile Hindistan Sultanlıkları Arasındaki Diplomatik İlişkiler ve Hediyeleşme (XV.-XVII. yüzyıllar). Ulakbilge, 6(31), 1681-1686.
• Witehead, J. (2011). Said Mehmet Paşa’nın Fransa Büyükelçiliği ve Arz Olunan Hediyeler (1741-42), (Çev. Osman Nihat Bişgin), Milli Saraylar Dergisi, 7, 57-73.
• Yıldız, Y. (2018). 18. Yüzyıla Kadar Osmanlı Avusturya Elçilerinin Osmanlı Devleti’ndeki İaşeleri ve Elçilik Hediyeleri. Tarih Okulu Dergisi, XXXIII, 427-441.