Sanal Ortamda Edebiyatın Üretimi ve Modern Metinler Etrafında Oluşturulan Anlatılar: “Monna Rosa” Şiiri Etrafında Türetilen Hikâyeler Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2024, Sayı: 15, 318 - 329, 28.04.2024

İbrahim Daşkın , Selim Somuncu

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1437544

Öz

Sözlü kültür, sözlü iletişim ve aktarım sonucu meydana gelir. Klasik dönemde şifahi yoldan gerçekleşen her tür aktarıma bir şekilde yorumun karışması kaçınılmazdır. Sözgelimi bir hikâyede anlatıcı, asıl kurguya ek olarak kendi yorumlarını ve değerlerini katarak olayı aktarır. Aslında aktardığı hikâye, olayın özgün şekli değil, kendi yorumlarıyla ortaya çıkan yeni bir hikâyedir. Her aktarımda yeni yorum eklenen hikâye orijinalinden farklılaşarak ana iskeleti aynı ama alt olay örgüleri, yardımcı unsurları farklılaşmış varyantların ortaya çıkmasına neden olur. Sözlü kültürde ve geçiş dönemlerinde sıkça görülen “varyantlaşma” yazılı kültürde hatta modern metinlerde de karşımıza çıkabilir mi? Ya da modern bir edebî metin etrafında oluşturulan ve türetilen hikâyeler de varyantlaşma olarak kabul edilebilir mi? Soruyu daha dar kapsamda sormak gerekirse; Monna Rosa şiiri etrafında oluşan ve adeta kulaktan kulağa anlatılan hikâyeler modern zamanlarda yazılı edebiyata muvazi oluşan bir varyantlaşma biçimi olarak yorumlanabilir mi? Bu çalışmanın amacı “aşırı yorum” kavramı çerçevesinde söz konusu soruların cevabını aramak olacaktır.

Anahtar Kelimeler

Aşırı yorum, modern varyantlaşma, Sezai Karakoç, Monna Rosa.

The Production of Literature in the Virtual Environment and the Narratives Created Around Modern Texts: A Study on the Stories Derived Around the Poem of Monna Rosa

Öz

Oral culture occurs as a result of oral communication and transmission. Since oral transmission is not written, it is inevitable for interpretation to interfere with all kinds of information conveyed, especially in the classical period. The narrator narrates the event by adding his own comments in addition to previous evaluations. In fact, the story he tells is not the original version of the event, but a new story created with his own interpretations. The story, with a new interpretation added in each transmission, differs from the original, resulting in the emergence of variants with the same main skeleton but different sub-plots and auxiliary elements. Can “variation”, which is frequently seen in oral culture and transition periods, also occur in written culture and even in contemporary literature and modern texts? Or can stories created and derived around a modern literary text also be considered variantization? To ask the question in a narrower context; Can the stories formed around the Monna Rosa poem, told almost by word of mouth, be interpreted as a form of variation that occurs in comparison with written literature in modern times? The aim of this study will be to seek answers to these questions within the framework of the concept of “overinterpretation”.

Anahtar Kelimeler

Overinterpretation, contemporary variantization, Sezai Karakoç, Monna Rosa.

Kaynakça

• Eco, U. (2021). Yorum ve Aşırı Yorum. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Karakoç, S. (1998). Şiirler IX Monna Rosa. İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Karakoç, S. (2022). Hatıralar I. İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Karataş, T. (2021). Doğu’nun Yedinci Oğlu. İstanbul: İz Yayınları.
• Moran, B. (2008). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Randall, W. (1999). Bizi Biz Yapan Hikâyeler Kendimizi Yaratma Üzerine Bir Deneme. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Süreya, C. (2019). Sevda Sözleri. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.