Gelişmesiz Sonat Formu Örneği Olarak F. Schubert’in Op. 100 No: 2 Mi Bemol Majör Piyanolu Triosunun İncelenmesi

Yıl 2024, Sayı: 15, 1346 - 1361, 28.04.2024

Evren İdil Yazan , Sibel Paşaoğlu

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1453738

Öz

Sonat formu çok sesli müziğin en önemli formlarından biridir. Diğer müzik formları gibi zaman içinde değişim ve gelişim göstermiştir. Klasik sonat formu “Sergi, Gelişme, Yeniden Sergi” bölümlerinden oluşur. Bu yapının dışında “Sergi ve Yeniden Sergi” den oluşan, gelişme bölümü olmayan sonatlar da literatürde önemli bir yere sahiptir.
Bu araştırmada F. Schubert’in, Op.100 No:2 Mi Bemol Majör Piyanolu Triosunun ikinci bölümü andante con moto’da, gelişmesiz sonat formuna olan yaklaşımı incelenmiştir. Literatür incelendiğinde klasik sonat formu yapısında olan eserlerin daha fazla tanıtıldığı ve analiz edildiği tespit edilmiştir. Gelişmesiz sonat formunun besteciler yönünden incelenmesi ve eser analizlerinin literatürde daha az yer aldığının tespiti sonucunda F. Schubert’in, Op.100 No:2 Mi Bemol Majör Piyanolu Triosunun ikinci bölümü andante con moto bölümünün incelenmesi bu araştırmanın amacını oluşturmuştur. Bu çalışma, betimsel yolla yapılmış nitel bir çalışmadır. Veriler doküman incelemesi yoluyla toplanmıştır. Betimsel analiz yoluyla da çözümlenmiştir. Araştırma için seçilen doküman trionun Breitkopf und Härtel 1886 edisyonudur. Çalışmada; sonat formu, piyanolu trio, F. Schubert’in yaratıcılığı ve ilgili eserin form özellikleri araştırılmıştır. İncelenen eserde; eserin form yapısının tespit edilmesi biçimsel, tüm armonik geçiş ve bağlantılarının ortaya çıkarılması armonik analiz yöntemleriyle yapılmıştır. Gerçekleştirilen detaylı form analizi sonucunda eserin ilgili bölümünün gelişmesiz sonat formunda yazıldığı, yapılan armonik analiz sonucunda bu yapının oluşmasına neden olacak ton geçişleri saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sonat formu, Franz Schubert, piyanolu trio, form analizi.

The Andante Con Moto Movement of F. Schubert’s Op. 100 No: 2 Piano Trio in E-flat Major as an Example of Undeveloped Sonata Form

Öz

Sonata form is one of the most important forms of tonal music. Like other musical forms, it has changed and developed over time. The classical sonata form consists of "Exposition, Development, Re-exposition" sections. Apart from this structure, sonatas consisting of "Exposition and Re-exposition" without a development section have an important place in the literature.
In this study, F. Schubert's approach to the sonata form without development in the second movement andante con moto of his Piano Trio in E-flat Major Op.100 No:2 was analyzed. When the literature was examined, it was determined that the works in the classical sonata form structure were introduced and analyzed more. As a result of the examination of the sonata form without development in terms of composers and the determination that the analysis of the works is less common in the literature, the purpose of this study is to examine the second movement andante con moto of F. Schubert's Piano Trio in E-flat Major, Op.100 No:2. This study is a descriptive qualitative study. Data were collected through document analysis. It was also analyzed through descriptive analysis. The document selected for the research is the Breitkopf und Härtel 1886 edition of the trio. In the study; sonata form, piano trio, F. Schubert's creativity and the formal characteristics of the piece were investigated. In the analyzed work; the determination of the form structure of the work was made by formal analysis and all harmonic transitions and connections were revealed by harmonic analysis methods. As a result of the detailed form analysis, it was determined that the relevant part of the work was written in sonata form without development, and as a result of the harmonic analysis, the tonal transitions that would cause this structure to be formed were determined.

Anahtar Kelimeler

Sonata form, Franz Schubert, piano trio, form analysis.

Kaynakça

• Bennett, R. (1995). Music Dictionary. New York: Cambridge University Press.
• Berki, T. -Karadeniz, İ. (2021). Bir Gelişmesiz Sonat Formu Örneği: Beethoven, Op. 2/1, II. International Journal of Interdisciplinary and Intercultural Art, 6 (12), 336-358.
• Cangal, N. (2004). Müzik Formları. Ankara: Arkadaş Yayınevi.
• Caplin, W. E. (1998). Classical Form: A Theory of Formal Functions for the Instrumental Music of Haydn, Mozart, and Beethoven. New York: Oxford University Press.
• Deutsch. O. E. (2012). Franz Schubert: Thematischer Katalog seiner Werke in chronologischer Reihenfolge. Deutsch-Verzeichnis. Nachschlagewerk. (2. Druck). Bärenreiter.
• Hepokoski, J. -Darcy, W. (2006) Elements of Sonata Theory, The Late-Eighteenth-Century Sonata: Norms, Types, and Deformations. New York: Oxford University Press.
• Hodier, A. (2003). Müzikte Türler ve Biçimler. (Çev. İlhan Usmanbaş). İstanbul: Pan Yayıncılık.
• İlyasoğlu, E. (2009). Zaman İçinde Müzik. (9. Baskı). İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Kessler, D. (1996) Schubert’s Late Three-Key Expositions: Influence, Design, and Structure. Ph.D. diss., City University of New York.
• LaRue, J. (1992). Guidelines for Style Analysis. (Second Edition). Warren, Mich.: Harmonie Park.
• Marx, A. B. (1979). Die Lehre von der Musikalischen Komposition, Praktisch-theoretisch, 5th (unaltered) ed., vol. 3 (Leipzig: Breitkopf u. Härtel), p. 221; quoted in Kessler, Schubert’s Late Three-Key Expositions.
• Marx, A. B. (1997). Musical Form in the Age of Beethoven: Selected Writings on Theory and Method. (Haz. ve Çev. Scott Burnham). Cambridge: Cambridge University Press.
• Pamir, L. (2000). Müzikte Geniş Soluklar. (3. Baskı). İstanbul: Boyut Yayıncılık.
• Yıldırım A, -Şimşek H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. (9. Baskı). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Webster, J. (2001). The New Grove Dictionary of Music and Musicians (Second Edition). London: Macmillan.