BİLSEM Türkçe Etkinlik Kitabının Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Tekniklerinin Kullanımı Açısından İncelenmesi

Yıl 2024, Sayı: 16, 369 - 390, 28.06.2024

Funda Örge Yaşar

https://doi.org/10.51531/korkutataturkiyat.1480249

Öz

Bu çalışma, Bilim ve Sanat Merkezlerinde destek eğitim programı ile bireysel yetenekleri fark ettirme programına devam eden özel yetenekli öğrenciler için hazırlanmış BİLSEM Türkçe etkinlik kitabında alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerinin kullanılma durumlarının incelenmesini; kitaptaki ölçme ve değerlendirme araçlarının öğretmenin, öğrenme-öğretme sürecini takip etmesine olan katkısını ve öğrencinin gelişimini izlemesine yardımcı olma durumunu ortaya koymayı amaçlamaktadır. Araştırma için gerekli olan veriler Millî Eğitim Bakanlığı tarafından hazırlanıp 2023-2024 öğretim yılında yardımcı ders materyali kapsamında okutulan Bilim ve Sanat Merkezleri Türkçe Etkinlik Kitabının taranmasıyla elde edilmiştir. Çalışmada nitel araştırma desenlerinden doküman incelemesi kullanılmıştır. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemi ile çözümlenmiştir. İncelenen ders kitabında akran değerlendirme, dereceleme ölçeği, grup değerlendirme, öz değerlendirme, gözlem, dereceli puanlama anahtarı, zihin haritası, kelime ilişkilendirme testi, anlam çözümleme tablosu, proje çalışması, bulmaca, drama/ rol oynama, münazara, sözlü sunum ve resim çizme etkinliği gibi alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine yer verildiği; yapılandırılmış grid, kavram haritası, tanılayıcı dallanmış ağaç, tutum ölçekleri, haber oluşturma, performans ödevi vb. alternatif ölçme ve değerlendirme tekniklerine ise yer verilmediği belirlenmiştir. Ayrıca, dinleme, konuşma, okuma ve yazma becerilerini geliştirmeye yönelik kelime ilişkilendirme testi, anlam çözümleme tablosu, proje çalışması ve münazara tekniklerine çok az sayıda yer verildiği saptanmış; bu tekniklerin sayıca arttırılması gerektiği önerisinde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler

BİLSEM Türkçe Etkinlik Kitabı, ölçme ve değerlendirme, alternatif ölçme ve değerlendirme teknikleri.

Etik Beyan

Yapılan bu çalışmada bilimsel, etik ve alıntı kurallarına uyulduğu; toplanan veriler üzerinde herhangi bir tahrifatın yapılmadığı, karşılaşılacak tüm etik ihlallerde “Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi ve Editörünün” hiçbir sorumluluğunun olmadığı, tüm sorumluluğun Sorumlu Yazara ait olduğu ve bu çalışmanın herhangi başka bir akademik yayın ortamına değerlendirme için gönderilmemiş olduğu sorumlu yazar tarafından taahhüt edilmiştir.

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır.

Teşekkür

Bulunmamaktadır.

Investigation of BILSEM Turkish Activity Book in terms of the Use of Alternative Measurement and Evaluation Techniques

Öz

This study aims to examine the use of alternative assessment and evaluation techniques in the BILSEM Turkish activity book prepared for gifted students attending the support education program and individual talent recognition program in Science and Art Centers; to reveal the contribution of the assessment and evaluation tools in the book to the teacher’s follow-up of the learning-teaching process and to help the teacher monitor the student’s development. The data required for the research were obtained by scanning the Turkish Activity Book of Science and Art Centers, which was prepared by the Ministry of National Education and taught as an auxiliary course material in the 2023-2024 academic year. Document analysis, one of the qualitative research designs, was used in the study. The data obtained were analyzed by descriptive analysis method. It was determined that the textbook included alternative assessment and evaluation techniques such as peer assessment, rating scale, group assessment, self-assessment, observation, rubric, mind map, word association test, meaning analysis table, project work, puzzle, drama/ role play, debate, oral presentation and drawing activity, but not alternative assessment and evaluation techniques such as structured grid, concept map, diagnostic branched tree, attitude scales, news creation, performance homework etc. In addition, it was determined that very few techniques such as word association test, meaning analysis table, project work, debate and oral expression techniques were used to improve listening, speaking, reading and writing skills and it was suggested that the number of these techniques should be increased.

Anahtar Kelimeler

BILSEM Turkish Activity Book, measurement and evaluation, alternative measurement and evaluation techniques.

Kaynakça

• Alevli, O. (2019). Özel Yetenekli Öğrencilere Bilim ve Sanat Merkezlerinde Uygulanan Türkçe Eğitimi: Bir Durum Çalışması. Doktora Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Anderson, R. S. (1998). Why Talk About Different Ways To Grade? The Shift From Traditional Assessment To Alternative Assessment. New Directions for Teaching and Learning, 74, 5-16.
• Aslan, S. & Şeker, K. (2013). Sekizinci Sınıf T.C. İnkılâp Tarihi ve Atatürkçülük Dersi Kavramlarının Öğretiminde Bulmacaların Öğrenci Başarısına Etkisi. Mediterranean Journal of Humanities, 3(1), 29-42.
• Bahar, M., Nartgün, Z., Durmuş, S. & Bıçak, B. (2022). Geleneksel-Tamamlayıcı Ölçme ve Değerlendirme Teknikleri Öğretmen El Kitabı (8. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Başol, G. (2019). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (6. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Baykoç, N. (2014). Üstün Akıl, Zekâ, Deha, Yetenek, Dâhiler- Savantlar Gelişimleri ve Eğitimleri. Ankara: Vize Yayıncılık.
• Bıçak, B. (2016). Performans Değerlendirme. M. Gömleksiz, S. Erkan (Ed.), Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme içinde (s. 198-223). Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2021). Nitel Araştırma Yöntemleri (Çev. Ed. S. B. Demir, M. Bütün). Ankara: Siyasal Kitabevi.
• Çepni, S. (2015). Performansların Değerlendirilmesi. E. Karip (Ed.), Ölçme ve Değerlendirme içinde (s. 231-290). Ankara: Pegem Akademi.
• Demirel, Ö. (2017). Öğretim İlke ve Yöntemleri: Öğretme Sanatı (23. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Deveci, İ. & Altıntaş, A. (2022). 2019 Yılı Fen Bilimleri Ders Kitaplarının Ölçme ve Değerlendirme Yaklaşımları Açısından İncelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(1), 31-45.
• Greenstein, L. (2010). What Teachers Really Need To Know About Formative Assessment. ASCD: Association for Supervision & Curriculum Development.
• Güler, N. (2019). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme (14. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• İşlekeller Bozca, Yıldız, N., Alevli, O., Aksoy, H. B., Ünal, M. & Yoğurtçu, M. (2022). Bilim ve Sanat Merkezleri Türkçe Alanı Yardımcı Ders Materyali. Ankara: Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri Genel Müdürlüğü.
• Karadağ, F. (2016). Özel Yetenekli Bireylerin Tanılanması ve Tanılamaya Yönelik Alternatif Değerlendirme Araçları. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(46), 561-571.
• Karakuş, H. (2019). 6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabının Alternatif Ölçme ve Değerlendirme Anlayışı Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Niğde: Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi.
• Kılıç, A. & Seven, S. (2007). Konu Alanı Ders Kitabı İncelemesi (7. Baskı). Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Kılıç, M. Y. (2020). Öğretmenlerin Alternatif Ölçme Değerlendirme Tekniklerini Kullanımına Yönelik Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Uluslararası Dil, Eğitim ve Sosyal Bilimlerde Güncel Yaklaşımlar Dergisi, 2(2), 483-508.
• Korkmaz, H. (2004). Fen ve Teknoloji Eğitiminde Alternatif Değerlendirme Yaklaşımları. Ankara: Yeryüzü Yayınevi.
• Kurt, B. (2015). Tarihî Olaylarda Geçen Coğrafî Mekânları Öğrencilerin Algılama Düzeyleri (Samsun Örneği). Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi.
• Kutlu, Ö., Doğan, C. D. & Karakaya, İ. (2017). Ölçme ve Değerlendirme (5. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Küçükahmet, L. (2004). Öğretimde Planlama ve Değerlendirme (15. Baskı). Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), (2013). Özel Yetenekli Bireyler Strateji ve Uygulama Planı 2013-2017. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2013_10/25043741_zelyeteneklibireylerstratejiveuygulamaplan20132017.pdf [Erişim tarihi: 26.01.2024]
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), (2016). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_01/02031535_tebligler_dergisi.pdf [Erişim tarihi: 20.03.2024]
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), (2021a). Millî Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2020/’21. https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2021_09/10141326_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2020_2021.pdf [Erişim tarihi: 12.02.2024]
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), (2021b). Çerçeve Programlar: Bilim ve Sanat Merkezleri Türkçe Dersi Öğretim Programı. https://bilsem.meb.gov.tr/BLS00002.aspx [Erişim tarihi: 12.02.2024]
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), (2022). Millî Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2021/’22. https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2022_09/15142558_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2021_2022.pdf [Erişim tarihi: 12.02.2024]
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), (2023). Millî Eğitim İstatistikleri Örgün Eğitim 2022/’23. https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2023_09/29151106_meb_istatistikleri_orgun_egitim_2022_2023.pdf [Erişim tarihi: 19.04.2024]
• Millî Eğitim Bakanlığı (MEB), (2024). Bilim ve Sanat Merkezleri Yönergesi. https://dhgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2024_01/10220042_2794ocak2024.pdf, [Erişim tarihi: 30.04.2024]
• Özer, B. (2020). Türkiye’de Bilsem Müzik Alanına Yönelik Yapılan Çalışmalar: Sistematik Bir Derleme. OPUS Uluslararası Topluma Araştırmaları Dergisi, 16(29), 2045-2076.
• Özkan, U. B. (2021). Eğitim Bilimleri Araştırmaları İçin Doküman İnceleme Yöntemi (4. Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Pierce, L. V., & O’Malley, J. M. (1992). Performance And Portfolio Assessment For Language Minority Students. NCBE Program Information Guide Series, No. 9. Washington, DC: National Clearinghouse for Bilingual Education. https://files.eric.ed.gov/fulltext/ED346747.pdf [Erişim tarihi: 23.11.2023]
• Stiggins, R. J. (2002). Assessment Crisis: The Absence Of Assessment For Learning. Phi Delta Kappan, 83(10), 758-765.
• Şimşek, N. (2014). Sosyal Bilgilerde Ölçme ve Değerlendirme. M. Safran (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 613-666). Ankara: Pegem Akademi.
• Taşdemir, M. (2011). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Kırşehir: Sohbet Yayınevi.
• Tekin, H. (2000). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Yargı Yayınevi.
• Temurçin, K. & Keçeli, K. (2015). Bir Davranışsal Coğrafya Çalışması: Isparta Şehri Örneğinde Uluslararası Öğrencilerin Kentsel Mekân Algısı. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 36, 117-138.
• Uysal, M., Öztürk, H. & Döş, İ. (2013). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Ünal, S. (2020). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Z. Tatlı (Ed.), Ölçme Değerlendirmede Web 2.0 içinde (s. 1-36). Ankara: Pegem Akademi.
• Yalçınkaya, E. (2015). Sosyal Bilgiler Öğretiminde Ölçme ve Değerlendirme. R. Sever (Ed.), Sosyal Bilgiler Öğretimi içinde (s. 411-453). Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Yıldız, N. (2018). Bilim ve Sanat Merkezlerinde Görev Yapan Türkçe Öğretmenlerinin Ders Materyali Geliştirme/ Kullanma Durumlarının İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi