Yeni AB Üyesi Ülkeler İle Türkiye İşgücü Piyasasının Karşılaştırmalı Analizi

Yıl 2009, Sayı: 17, 53 - 76, 01.06.2009

Mehmet Duruel Mehmet Kara

Öz

Türkiye’nin Avrupa Birliği’ne tam üyelik müzakerelerinin devam ettiği günümüzde gerek iş dünyası, gerekse akademik çevrelerde üzerinde en fazla tartışılan konulardan birisi işgücü piyasasının durumudur. Bu çalışmada, Avrupa Birliğine 2004 yılında katılan Kıbrıs, Çek Cumhuriyeti, Estonya, Malta, Litvanya, Letonya, Macaristan, Polonya, Slovakya ve Slovenya ile 2007 yılında katılan Bulgaristan ve Romanya’nın işgücü piyasalarında yaşanan değişim ele alınmıştır. Bu bağlamda söz konusu ülkeler ile Türkiye’nin istihdam, istihdamın genel özellikleri, işgücüne katılma oranı, işsizlik ve işsizliğin genel özellikleri karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Ayrıca gerek Türkiye’nin gerekse Avrupa Birliği’ne yeni katılan üye ülkelerin Avrupa Konseyi’nin 2000 yılında Lizbon Zirvesi’nde 2010 yılı için belirlediği istihdam hedeflerinin neresinde olduklarına ilişkin karşılaştırmalı değerlendirmeler yapılmıştır. Biriliğe yeni katılan üyelerin işgücü piyasasının pek çok göstergeleri bakımından Türkiye’nin ilerisinde olduğu ortaya çıkmıştır. Dolayısıyla AB ile müzakere sürecinde Türkiye’nin işgücü piyasasının yapısı, tam üyelik için önemli bir engel olarak düşünülmektedir. İşgücü piyasalarına ilişkin veriler için Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EUROSTAT) ve her üye ülkenin ulusal istatistik ofisleri verilerinden yararlanılmıştır. Ayrıca üye ve aday ülkelerin her yıl hazırladıkları Yıllık İstihdam Planlarından (NAP: National Action Plan) faydalanılmıştır. Türkiye için Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri ile Hane Halkı İşgücü Veritabanındaki verilere müracaat edilmiştir

Anahtar Kelimeler

İşgücü piyasası, Avrupa Birliğine yeni katılan ülkeler, Türkiye

The Compared Analyses Between New Accession Countries to European Union and Turkey About Labor Market

Öz

Nowadays, during the continuing full-membership discussion of Turkey to
European Union (EU), one of the most discussed subject, both in business and academic
environment, is the position of labor market. In this study, the changes in the labor
markets of the countries that have become a full member of EU in 2004 (Czech
Republic, Estonia, Cyprus, Latvia, Lithuania, Hungary, Malta, Poland, Slovakia and
Slovenia) and in 2007 (Bulgaria and Romania) were examined. In this context,
employment, general features of employment, labor force participation rate,
unemployment and general features of unemployment, were analyzed by comparing
between Turkey and new accession countries to EU. Additionally, both for Turkey and
new accession countries to EU compared evaluations were made to see the position of
these countries according to employment target set by European Council in 2000 at
Lisbon Summit for 2010. It was revealed that the newly accesion countries are far
better than Turkey regarding many indicators of labor market. So, the structure of
Turkish labor market is a barrier in the process of negotiation of full membership of
Turkey to EU. Secondary data were used to make objective analysis about the new
accession countries’ and Turkey’s labor market. Especially, the statistical data for the
new accession countries concerning labor markets were gathered from European Union
Statistical Office (EUROSTAT) and from their national statistic office. In addition, Yearly Employment Plans (NAP: National Action Plan) that are prepared by member and
candidate countries were utilized. For Turkey, labor market statistical data gathered by
Turkish Statistical Institute (TURKSTAT) data and data in Household Labour Force
database were used.

Anahtar Kelimeler

Labor market, new accession countries to European Union, Turkey

Kaynakça

• ANSAL, H. vd. (2000), Türkiye’de Emek Piyasasının Yapısı ve İşsizlik, Türkiye Ekonomik ve Top- lumsal Tarih Vakfı, İstanbul.
• ATA, N. (2007), Türkiye’de İşgücünün Yapısı ve Genç İşsizlik, Genç İşsizliği Sempozyumu, 13 Mart 2007, TİSK Akademi 2007 Özel Sayı-I, Ankara.
• AUER, P. ve Natalia POPOVA (2003), Labour market policy for restructuring in Turkey:
• The need for more active policies, Employment Paper 2003/51, Employment Sector
• International Labour Office, Geneva.
• BISHOP, K. (2004a), Employment and Unemployment in the EU Member Countries, Labor Mar- ket Trends, July 2004
• BISHOP, K. (2004b), Labour Market Characteristics of Countries Joining the European Union, May 2004.
• BÜYÜKUSLU, A. R. (2003) Cumhuriyet'in 80.Yılında Türk Sendikacılığı, İşveren Dergisi Ekim. http://www.tisk.org.tr/isveren_sayfa.asp?yazi_id=817&id=48, erişim 25 şubat 09 DPT. (2007a), AB Üyesi Ülkelerde ve Aday Ülkelerde Ekonomik Gelişmeler, Ankara.
• DPT. (2007b), Dokuzuncu Kalkınma Planı, İşgücü Piyasası Özel İhtisas Komisyon Raporu, Ankara.
• DURUEL, M. (2004), Avrupa Birliği’nde ve Türkiye’de Uzun Dönemli İşsizlik ve İstihdam Politi- kaları, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstan- bul.
• DURUEL, M. ve Hamit BASIK (2007), Küresel İşsizlik ve İstihdamda Yeni Perspektifler, 5. Uluslararası Türk Dünyası Sosyal Bilimler Kongresi, Celalabat-Kırgızistan, Haziran 2007.
• European Comission (2006), Empolyment in Europe 2006, Diractorate-General for Employment, Social Affairs and Equal Opportunities Unit, Brussels.
• European Comission (2007a), Joint employment Report 2006/2007, Brussels.
• European Comission (2007b), European Employment Observatory–2006, Brussels.
• EUROSTAT(2007), http://epp.eurostat.ec.europa.eu/portal/page... (Erişim: 17.09.2007)
• ILO (2007), Global Employment Trends Brief, January, 2007, ILO Press Releases, http://www.ilo.org/public/english/bureau/inf/pr/2007/6.htm (14.02.2007)
• KARA, M. ve Mehmet DURUEL (2005), Türkiye’de Ekonomik Büyümenin İstihdam Yaratmama Sorunu, Sosyal Siyaset Konferansları 50. Kitap (Prof. Dr. Nevzat YALÇINTAŞ’a Armağan) İÜ. Yayın No: 4599, İktisat Fakültesi Yayın No: 592, İstanbul.
• KILIÇ, C. (2005), AB’nin Yeni Üye Ülkelerinde İstihdam ve İşsizlik Göstergelerinin Türkiye ile Karşılaştırmalı Analizi, MESS Mercek- Nisan2005, Ankara.
• OECD (2006), Main Economic Indicators, No:11-12, Volume 2006/11, Paris.
• SEYİDOĞLU, H. (1996), Uluslararası İktisat -Teori, Politika ve Uygulamalar-, Geliştirilmiş 11. Baskı, Güzem Yayınları, No:11, İstanbul.
• SCHREINER, J. (2008), Labor Markets in Central, Eastern and Southeastern European EU Member States: General Trends and Migration Effects,Focus On European Economic Integration 1/08.
• SERİM, Şahin (2008) Türkiye’de ve Avrupa Birliği’nde İstihdam Politikaları, http://www.celik- is.org/egitim/dergi/dergi-19/56-68.pdf (Erişim: 17.02.2009)
• TİSK. (2006), AB’ne Üyelik Sürecinde AB Ülkeleri ve Diğer Aday Ülkeler Karşısında Türkiye’nin Durumu (2), TİSK Yayınları, Yayın No:274, Ankara.
• Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı-TEPAV (2007), 22 Temmuz 2007 Seçimlerinin Ardından İkinci Nesil Reform Sürecinin Öncelikleri, Ağustos.
• WORLD BANK (2006). Turkey Labor Market Study, Poverty Reduction and Economic Management Unit, Europe and Central Asia Region, Report No: 33254-TR, April 14.
• RUTKOWSKI, J.J. ve Stefano SCARPETTA (2005), Enhancing Job Opportunities Eastern Europe and the Former Soviet Union, The World Bank, 280 pg.