TÜRKİYE’DEKİ GELİR EŞİTSİZLİĞİNİN TOPLUMSAL CİNSİYET, KADININ İSTİHDAMI VE KADIN YOKSULLUĞU AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ*

Yıl 2019, Sayı: 38, 315 - 329, 31.12.2019

Ayşe Şeyma Turgut

https://doi.org/10.35343/kosbed.581637

Cited By: 13

Öz

Dünyadaki hemen hemen bütün ülkelerin ortak
problemini oluşturan yoksulluğun temel sebebi kaynakların halk arasında adil
dağıtılamaması anlamına gelen gelir eşitsizliği olgusudur. Gelir eşitsizliği
ise en çok hakim ataerkil toplumsal cinsiyet rollerinin etkisi altında
bırakılan, eğitim seviyesinin ve işgücüne katılımlarının düşük olduğu kadınları
olumsuz etkilemektedir. Gelir dağılımı eşitsizliği kadınları yoksullaştırmakta,
işgücüne katılımlarını düşürmektedir. Literatür tarama modeline dayalı bu
araştırmada toplumsal cinsiyete, kadın istihdamına ve kadın yoksulluğuna
yönelik istatistikler gelir eşitsizliği bağlamında yorumlanmıştır. Kadınların
toplumsal cinsiyet açısından genel durumu değerlendirildiğinde kadınların
erkeklere oranla daha az kazandığı, daha güvencesiz koşullarda ve daha fazla
kayıt dışı çalıştığı, varlık ve faaliyet gelirlerini daha az elinde
bulundurduğu ve gelir eşitsizliğinin sosyal, ekonomik ve psikolojik açıdan daha
kırılgan bir grubunu oluşturduğu görülmektedir.         

Anahtar Kelimeler

Gelir Dağılımı, Gelir Eşitsizliği, Kadın Yoksulluğu, Toplumsal Cinsiyet, Yoksulluk

Kaynakça

• Bakış, O. ve Polat, S. (2013). Wage Inequality in Turkey: 2002-2010. İstanbul: TÜSİAD – Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu. 2013-2.
• Bilenkisi, F., Güngör, M.S. ve Tapsin, G. (2015). The Impact of Household Heads’ Education Levels on the Poverty Risk: The Evidence from Turkey. Educational Sciences: Theory & Practice, 15(2), 337-348.
• Bingöl, O. (2014). Toplumsal Cinsiyet Olgusu ve Türkiye’de Kadınlık, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 16(1): 108-114.
• Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (2016). 2016 İnsani Gelişme Raporu: Herkes İçin İnsani Gelişme, Amerika Birleşik Devletleri.
• Boratav, K. (1980), 100 Soruda Gelir Dağılımı, Gerçek Yayınevi: İstanbul.
• Çamur Duyan, G. (2011). Kadın Yoksulluğu. Ankara: SHUDER Genel Merkezi.
• Dayıoğlu, M. ve Başlevent, C. (2017). Türkiye’de Gelir Dağılımı ve Yoksulluğun Toplumsal Cinsiyet Boyutları. Türkiye’de Refah Devleti ve Kadın (2) içinde (127-157).İstanbul: İletişim Yayınları.
• DİSK /Genel İş (2018). Türkiye’de Kadınlar ve Kadın Emeği Raporu. 19 Mayıs 2019 tarihinde http://cloudsdomain.com/uploads/dosya/16684.pdf adresinden alındı.
• Dünya Bankası (2012). Cinsiyet Eşitliği ve Kalkınma Raporu, 25 Nisan 2019 tarihinde http://siteresources.worldbank.org adresinden alındı.
• DPT (Devlet Planlama Teşkilatı), 2001. Sekizinci Beş yıllık Kalkınma Planı Gelir Dağılımının İyileştirilmesi ve Yoksullukla Mücadele Özel İhtisas Komisyonu Raporu, Ankara.
• DPT (Devlet Planlama Teşkilatı), 2013. Dokuzuncu Beş yıllık Kalkınma Planı 2007-2013. Ankara.
• Gallup (2014). Global States of Mind Report. 14 Mayıs 2019 tarihinde http://www.gallup.com/file/services/178523/Globalyüzde 20Statesyüzde 20ofyüzde 20Mindyüzde 20Reportyüzde 202014.pdf adresinden alındı.
• International Labour Organization (ILO) (2012). Global Wage Report 2008/09: “Minimum Wages and Collective Bargaining, Towards Policy Coherence” ILO: Geneva.
• Jay, J. (17 Ekim 2014). Worldwide, More Men Than Women Have Full-Time Work. 13 Mayıs 2019 tarihinde https://news.gallup.com/poll/178637/worldwide-men-women-full-time-work.aspx adresinden alındı.
• Juhn, C. & Potter, S. (2006). Changes in Labor Force Participation in the United States. The Journal of Economic Perspectives, 20(3), 27-46. 13 Mayıs 2019, JSTOR.
• KADER (2018). Kadın İstatistikleri. 19 Mayıs 2019 tarihinde http://ka-der.org.tr/kadin-istatistikleri/ adresinden alındı.
• Karayılmazlar, E. (2006). Küreselleşme Sürecinde Eğitim ve Yoksulluk. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 24(2), 205-225.
• Karcıoğlu, F. ve Leblebici, Y. (2014). Kadın Yöneticilerde Kariyer Engelleri: “Cam Tavan Sendromu” Üzerine Bir Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 28(4), s.1-20.
• Kavas Urul, A. (2016). 81 İl İçin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Karnesi. 19 Mayıs 2019 tarihindehttps://www.tepav.org.tr/upload/files/1458142029-8.81_Ilin_Toplumsal_Cinsiyet_Esitligi_Karnesi.pdf adresinden alındı.
• OKA (Orta Karadeniz Kalkınma Ajansı) (2012). Türkiye ve TR83 Bölgesi'nde Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kalkınma Raporu, Samsun.
• Özer, H. (2018). Kadının Toplumsal Cinsiyet Rolleri Ve Toplumsal Cinsiyet Rolleri Açısından Kadın Emeğini Değerlendirilmesi, Tarih Okulu Dergisi (TOD), 11(37-2): 295-333.
• PwC (2018). Çalışma Hayatında Cinsiyet Eşitliği Araştırması. 20 Mayıs 2019 tarihinde https://www.pwc.com.tr/tr/Hizmetlerimiz/insan-yonetimi-ve-organizasyon-danismanligi/yayinlar/calisma-hayatinda-cinsiyet-esitligi/pwc-calisma-hayatinda-cinsiyet-esitligi-arastirmasi.pdf adresinden alındı.
• Sen, A. (1997), “From Income Inequality to Economic Inequality”, Southern Economic Journal, 64(2):383-401.
• Sallan Gül, S. (2005). Türkiye’de Yoksulluğun Kadınsılaşması. Amme İdaresi Dergisi, 38(1), 25-44.
• Şener, Ü. (2011). Kadın Çalışmalarında Sosyal Etki Analizi. 20 Mayıs 2019 tarihinde https://www.tepav.org.tr/upload/files/13152989081.Kadin_Calismalarinda_Sosyal_Etki_Analizi.pdf adresinden alındı.
• Şerbetçi, G. (2014). “Türkiye’de Uygulanan Liberal Finansal Politikaların Gelir Dağılımı Üzerindeki Etkisi”, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(1): 93-116.
• Tuna, T. (2012). Gender and Modernization in Turkey. International Journal of Learning & Development, 2(5), 273-288.
• TÜİK. (2016). Toplumsal Yapı ve Cinsiyet İstatistikleri. 25 Nisan 2019 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1068 adresinden alındı.
• TÜİK. (2017a). Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması. 25 Nisan 2019 tarihinde www.tuik.gov.tr/PdfGetir.do?id=24579 adresinden alındı.
• TÜİK (2017b). Toplumsal Yapı ve Cinsiyet İstatistikleri. 9 Mayıs 2019 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1068 adresinden alındı.
• TÜİK (2019). İşgücü İstatistikleri. 19 Mayıs 2019 tarihinde http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=30690 adresinden alındı.
• UNDP, (2016). Regional Development Report: The CASE STUDY on Income and Social Inequalities in Turkey. Ankara: Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Türkiye Ülke Ofisi.
• UNDP (2017). Human Development Data (1990-2017), 25 Nisan 2019 tarihinde http://hdr.undp.org/en/data adresinden alındı.
• Watson, B. (23 Ocak 2015). Economic inequality for women costs $9tn globally, study finds. The Guardian. 20 Nisan 2019 tarihinde https://www.theguardian.com/sustainable-business/2015/jan/23/women-inequality-income-p adresinden alındı.
• WDR (2013). Jobs. 13 Mayıs 2019 tarihinde https://openknowledge.worldbank.org/handle/10986/11843 adresinden alındı.
• WDR (2014). Gender at Work. 13 Mayıs 2019 tarihinde http://www.worldbank.org/content/dam/Worldbank/Event/Gender/GenderAtWork_web2.pdf adresinden alındı.
• Weinstein, A. (31 Ocak 2018). When More Women Join the Workforce, Wages Rise — Including for Men. Harvard Business Review. 15 Nisan 2019 tarihinde https://hbr.org/2018/01/when-more-women-join-the-workforce-wages-rise-including-for-men adresinden alındı.
• World Bank. (2012). Country Gender Assessment for Lao PDR: Reducing Vulnerability and Increasing Opportunity. Washington, DC: World Bank and Asian Development Bank.
• Wirth, L. (2001). Breaking Through The Glass Ceilling: Women in Management ILO: Geneva.
• Wilkinson, R. & K. Pickett (2010). The spirit level : why equality is better for everyone. London: Penguin Books.
• World Economic Forum (2017). The Global Gender Gap Report. Geneva, ISBN 978-1-944835-12-5.