RUSYA’NIN SURİYE POLİTİKASININ GEŞMİŞTEN GÜNÜMÜZE ETKİLERİ
Yıl 2021,
Sayı: 42, 67 - 89, 31.12.2021
Arda Ercan
,
Refik Tezcan
Öz
Suriye devleti ve bulunduğu Orta Doğu coğrafyası Rusya bakımından hem tarihsel açıdan hem de jeo-stratejik açıdan ciddi öneme haizdir. Bu bölgede ABD’nin varlığı ve yürüttüğü politikalar Rusya ve yakın ilişkiler kurduğu Suriye açısından belirleyici olmaktadır. Bununla beraber Rusya’nın Suriye özelinde geliştirdiği politikaların arkasında yer alan amaçlar temelde üç başlık çerçevesinde toplanabilir: sıcak denizlere inme, din – mezhep üzerinden nüfuz elde etme, bölgede yer alan ABD ve diğer ülkelerin pozisyonlarına göre değişken/esnek pragmatik politikalar geliştirme. Rusya’nın neden bölgede Suriye’ye bu kadar yoğun destek verdiğini anlamak için bölgenin ve Suriye’nin hem Rusya hem ABD ve Batı ile olan ilişkilerini iyi anlamak, tarafların geliştirdikleri politikaların yönünü tayin edebilmek için tarihsel süreci iyi analiz etmek gerekir.
Kaynakça
- Referans1 AGHAYEV, Elvin and Filiz KATMAN (2012). “Historical Background and the Present State of the Russian-Syrian Relations”. European Researcher. 35(11-3): 2066-2070.
- Referans2 ALLISON, Roy (2009). “The Russian case for military intervention in Georgia: international law, norms and political calculation”. European Security. 18(2): 173–200.
- Referans3 ARI, Tayyar (2005). Geçmişten Günümüze Ortadoğu, Siyaset, Savaş ve Diplomasi. İstanbul: Alfa Yayınları.
- Referans4 ARI, Tayyar (2018). Uluslararası İlişkiler Teorileri. Bursa: Aktüel Yayınları.
- Referans5 ARIBOĞAN, Deniz Ülke: (2017). Duvar Tarih Geri Dönüyor. İstanbul: İnkılap.
- Referans6 ARMAOĞLU, Fahir (2019). 20. Yüzyıl Siyasi Tarihi 1914-1995. İstanbul: Kronik Kitap.
- Referans7 BUZAN, Barry (1983). People, States and Fear: The National Security Problem in International Relations. Great Britain: Wheatsheaf Books.
- Referans8 BUZAN, Barry, Ole WAEVER, Jaap de WILDE (1998). Security: A New Framework for Analysis. Boulder: Lynne Rienner Publishers.
- Referans9 CAŞIN, Mesut Hakkı (2015). Rus İmparatorluk Stratejisi. İstanbul: Atlas Kitap.
- Referans10 DAWISHA, Adeed (2016). Arab Nationalism in the 20th Century: From Triumph to Despair. New Jersey: Princeton University Press.
- Referans11 DERVİŞ, Leyla, Khalida DEVRISHEVA (2015). “Çarlık Rusyası’nın Akdeniz Politikası’nın Arka Planı”. Cedrus Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Dergisi, 3(3): 351-364.
- Referans12 DOSTER, Barış (2012). “Arap Baharı Özelinde Rusya’nın Suriye Polikası.” Şu Kitapta: Ed. Barış ADIBELLİ. Emperyalizmin Oyununda İkinci Perde: Arap Baharı ve Suriye. Ankara: IQ Kültür Sanat. 47-68.
- Referans13 DUGIN,Aleksandr (2004). Rus Jeopolitiği Avrasyacı Yaklaşım. Mayıs 2004, İstanbul: Küre Yayınları.
- Referans14 ERŞEN, Emre (2019). “Rus Dış Polikasında Ortadoğu: Arap Baharı ve Sonrası”. Şu Kitapta: Ed. Tarık OĞUZLU ve Ceyhun ÇİÇEKÇİ. Küresel ve Bölgesel Güçlerin Ortadoğu Politikaları, Arap Baharı ve Sonrası. Ankara: Nobel, s: 55 – 82.
- Referans15 ERŞEN, Emre (2017). “Rusya’nın Suriye Politikası:Fırsatlar, Riskler ve Tehditler.” Şu Kitapta: Ed. Hasan Basri YALÇIN, Burhanettin DURAN. Küresel ve Bölgesel Aktörlerin Suriye Stratejileri. İstanbul: Seta Kitapları, s. 149 – 174.
- Referans16 GERACE, Michael P (1991). “Between Mackinder and Spykman: Geopolitics, containment, and after”. Comparative Strategy, 10(4): 347-364.
- Referans17 GOLAN, Galia (1990). Soviet Policies in the Middle East: from World War Two to Gorbachev. Cambridge: Cambridge University Press.
- Referans18 GÜNER, Reyhan (2016). “Bitmeyen Kavga: Suriye-ABD İlişkilerinin Dünü, Bugünü”. Şu Kitapta: Ed. Mehmet Akif OKUR ve Nuri SALIK. Bağımsızlıktan Arap Baharına Suriye İç ve Dış Politika Ankara: Nobel, s: 263-289.
- Referans19 GÜNEY, Nurşin Ateşoğlu (2017). “Türkiye’nin Suriye’den Kaynaklanan Güvenlik Sorunları ve NATO’nun Rolü.” Şu Kitapta: Ed. Hasan Basri YALÇIN, Burhanettin DURAN. Küresel ve Bölgesel Aktörlerin Suriye Stratejileri. İstanbul: SETA Kitapları, s. 60-81.
- Referans20 GÜRSON, Ali Poyraz (2016). Büyük Güçlerin Suriye Planı. Ankara: Kripto.
- Referans21 HOURANI, Albert (1997). Arap Halkları Tarihi. İstanbul: İletişim Yayınları.
- Referans22 İNCE, Erdal (2017). “Suriye’de BAAS Rejiminin Kuruluşu ve Türkiye”. Tarih ve Günce: Atatürk ve Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Dergisi, I(1): 261-280.
- Referans23 KELEŞ, Erdoğan (2009). “Rusya’nın Sıcak Denizlere İnme Politikası (Alman Deniz Yüzbaşısı Stenzel’e Göre İstanbul’a En Kısa Yol) İstanbul’a En Kısa Yol”. Tarih Araştırmaları Dergisi, 28(46): 89 – 142.
- Referans24 KELKİTLİ, Fatma Aslı (2016). “Soğuk Savaş’tan Günümüze Rusya’nın Suriye Politikası: Ortadoğu Kapısını Açık Tutma Gayretleri”. Şu Kitapta: Ed. Hasret ÇOMAK, Caner SANCAKTAR, Zafer YILDIRIM. Uluslararası Politikada Suriye Krizi. İstanbul: Beta, s: 359 – 370.
- Referans25 KİBAROĞLU, Mustafa (2017). “NATO’nun Suriye Stratejisi.” Şu Kitapta: Ed. Hasan Basri YALÇIN, Burhanettin DURAN. Küresel ve Bölgesel Aktörlerin Suriye Stratejileri. İstanbul: Seta Kitapları, s. 82-94.
- Referans26 KOLOBOV, Oleg and Alexander KORNILOV (2011). “Middle East Policy of Russia Under President Medvedev: Strategies, Institutes, Faces”. Bilgi Strateji. 3(4): s. 19 – 34.
- Referans27 KREUTZ, Andrej (2007). Russia in the Middle East: friend or foe? London: Greenwood Publishing Group.
- Referans28 KREUTZ, Andrej (2002). “The Geopolitics of Post Soviet Russia and The Middle East”. Arab Studies Quarterly. 24(1): 49-61.
- Referans29 KURAT, Akdes Nimet (1990). Rusya Tarihi / Başlangıcından 1917'ye Kadar. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
- Referans30 MAHAN, Alfred Thayer (1949). The Influence of Sea Power Upon History. Boston: Little Brown Company.
- Referans31 MERCAN, Muhammed Hüseyin (2016). “1970’ten Günümüze Suriye Dış Politikasının Temel Parametreleri”. Şu Kitapta: Ed. Mehmet Akif OKUR ve Nuri SALIK. Bağımsızlıktan Arap Baharına Suriye İç ve Dış Politika. Ankara: Nobel, s: 239 – 262.
- Referans32 MORGENTHAU, Hans J (1993). Politics Among Nations: The Struggle for Power and Peace. New York: McGraw-Hill.
- Referans33 ORHAN, Duygu Dersan (2018). “Rusya Dış Politikasında Orta Doğu: Arap Baharı Sonrası Tehditler ve Fırsatlar”. Avrasya Etüdleri. 53(1): 87 – 116.
- Referans34 OSTROVSKY, Arkady (2015). The invention of Russia, From Gorbachev’s Freedom to Putin’s War. New York: Viking.
- Referans35 ÖNAL, Buket, Dilara MEHMETOĞLU (2014). “Putin Rusyası’nın Doğu Politikasında Suriye’nin Yeri ve Önemi”. Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi. 211, s. 79 – 98.
- Referans36 ÖZALKAN, Seda (2018). “Tarihsel Perspektiiften Arap Milliyetçiliği”. İHH İnsani ve Sosyal Araştırmalar Merkezi. 56: 1 – 7.
Referans37 QUANDT, William B (2006). “America and the Middle East: A Fifty Year Overview.” In: Ed. Leon Carl BROWN. Diplomacy in the Middle East : the International Relations of Regional and Outside Powers. London - New York: I. B. Tauris, 59 – 73.
- Referans38 ROBBY, Hadza Min Fadhli (2020). “Arab Nationalism: Past, Present, Future”. Journal of Integrative International Relations. 5(1): 1 – 32.
- Referans39 RUBINSTEIN, Alvin, Z (2006). ”The Middle East in Russia’s Strategic Prism.” In: Ed. Leon Carl BROWN. Diplomacy in the Middle East : the International Relations of Regional and Outside Powers. London - New York: I. B. Tauris, 75-94.
- Referans40 SICKER, Martin (2000). The Pangs of the Messiah: The Troubled Birth of the Jewish State. London: Praeger.
- Referans41 STEPANOVA, Ekaterina (2016): “Russia in the Middle East: Back to a “Grand Strategy” or Enforcing Multilateralism?”. Politique étrangére. 2: s 1-14.
- Referans42 TRENIN, Dmitri (2013). The Mythical Alliance, Russia’s Syria Policy. Moscow: The Carnegie Papers.
- Referans43 TRENIN , Dmitri (2018).What is Russia Up To In The Middle East? Medford: Polity Press.
- Referans44 ÜLGER, İrfan Kaya (2015). “Rusya’da Din-Devlet İlişkileri” Şu Kitapta: Ed. İrfan Kaya ÜLGER. Putin’in Ülkesi Rusya Federasyonu Analizi. Ankara: Seçkin Yayıncılık, s: 171 – 189.
- Referans45 YILDIRIM, Zafer, Hasret ÇOMAK, Caner SANCAKTAR (2016). Uluslararası Politikada Suriye Krizi. İstanbul: Beta.
- Referans46 YILMAZ, Salih (2019). Putin Dönemi Rusya Dış Politikası ve Güvenlik Doktrinleri. Ankara: Nobel.
- Referans47 YILMAZ, Salih (2020). Rusya’nın Suriye Politikası. Ankara: İlbilge Yayıncılık.