Sanal Sağlık: Sağlıkta Sanal Gerçekliğe Genel Bakış

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 2, 164 - 169, 31.12.2020

Emre Ozan Öztürk , Adnan Sondaş

Öz

Sanal gerçeklik günümüzdeki en popüler teknolojilerden birisidir. Sanal gerçeklik uygulamaları birçok farklı alanda farklı amaçlar için kullanılmaktadır. Sanal gerçeklik uygulamalarının kullanıldığı alanlardan birisi de sağlık hizmetleridir. Sağlık sektörü her zaman son teknolojileri kullanan ve geliştirilmelerine katkı sağlayan bir alan olmuştur. Yakın bir gelecekte sağlık sektöründe kullanılan teknolojilerin arasında sanal gerçekliğin büyük bir pazar payına sahip olacağı ön görülmektedir. Bu çalışmada sanal gerçeklik teknolojisinin sağlık alanında kullanımına yönelik çalışmalar incelenmiştir. Son yıllarda sanal gerçeklikle ilgili sağlık alanındaki 7 çalışma amaç, yöntem ve kullanılan araçlar bakımından incelenmiştir. Sanal gerçeklik çalışmalarında Unity3D, Kinect ve sanal gerçeklik gözlüklerinin sıklıkla kullanıldığı görülmüştür. Yapılan araştırmalardan elde edilen bilgiler doğrultusunda sanal gerçekliğin pediatrik (çocuk) fizik tedavisinde kullanımına yönelik bir uygulama geliştirilmesi planlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Sanal Gerçeklik, Sanal Sağlık Uygulamaları, Sanal Gerçeklik Uygulamaları, Sağlık Hizmetleri

Kaynakça

• [1] WHO, 2011. Health Technology Assessment of Medical Devices, World Health Organization Press, Geneva.
• [2] NCHS, 2010. Health, United States, 2009: With Special Feature on Medical Technology, National Center for Health Statistics (US), Hyattsville (MD).
• [3] Seçim H., Pekelman T., 1990. Hastanelerde Verimliliği Yükseltici Uygulamalar: Biyomedikal Mühendislik Hizmetleri, Eskişehir Anadolu Üniversitesi İİBF Dergisi, 8, 1-2.
• [4] Demirci Ş., 2018. Sağlık Hizmetlerinde Sanal Gerçeklik Teknolojileri, İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Dergisi, 6(1), 35-46, ISSN: 2147-7892.
• [5] Ammatuna G., Changcoco R., 2017. Which Trends Will Most Affect Talent Developers in The Healthcare Industry? Who Is doing The Training and How It's Delivered Is Changing, TD Magazine, 71(4), 60.
• [6] Zhang Z., 2012. Microsoft kinect sensor and its effect, MultiMedia IEEE, 19(2), 4-10.
• [7] Aran O.T., Köse B., Akel S., Öksüz, Ç., 2014. Ataksili Bir Bireyde Sanal Gerçeklik Temelli Rehebilitasyon Uygulamasının Etkinliği-Olgu Raporu, Ergoterapi ve Rehabilitasyon Dergisi, 2(3), 159-164.
• [8] Lányi C.S., 2006. Virtual Reality in Healthcare. Studies in Computational Intelligence, 19, 87-116.
• [9] Bay O., Virtual Reality in Medicine and Healthcare to Generate US $285 Million in 2022, https://www.abiresearch.com/press/virtual-reality-medicine-and-healthcare-generate-u/, (Ziyaret Tarihi:28.07.2019).
• [10] Fuchs H., 1992. Bishop G., Research Directions in Virtual Environments, NFS Invitational Workshop, University of North Carolina.
• [11] Durgut R., 2018. Sanal Gerçeklik Kullanarak Hareket Temelli Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uygulamasının Geliştirilmesi, Doktora Tezi, Karabük Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Karabük.
• [12] Balaguer J., Mangili A., 1993. Virtual Environments, Swiss Federal Institute of Technology, TR of Computer Graphic Laboratory, Lausanne.
• [13] Cruz-Neira C., 1993. Virtual Reality Overview, SIGGRAPH’93 Course, 23, 1.1-1.18.
• [14] Gigante M., 1993. Virtual Reality: Definitions, History and Applications "Virtual Reality Systems", Academic Press, ISBN 0-12-22-77-48-1, 3-14.
• [15] Holloway R., Lastra A., 1995. Virtual Environments: A Survey of The Technology, SIGGRAPH’95 Course, 8, A1-40.
• [16] Sutherland I., 1965. The Ultimate Display, Proceedings of IFIP Congress 2, 506-509.
• [17] Albayrak M.Ş., 2015. Kinect Kullanılan 3 Boyutlu (3D) Sanal Gerçeklik Uygulamalarının İlkokul Öğrencilerinin Yabancı Dilde Kelime Öğrenimine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• [18] Komşul M.Z., 2007. Zihinsel Engelli Çocukların Eğitiminde Sanal Gerçeklik Teknolojisinin Kullanılması ve Örnek Bir Uygulama Geliştirilmesi, Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• [19] Üstünel H., 2014. Üstün Yetenekli Öğrencilerin Kullanımı için Sanal Gerçeklik Ortamında Kuvvet Geribeslemeli Haptik Uygulamaların Geliştirilmesi, Doktora Tezi, Trakya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
• [20] URL:https://www.idc.com/getdoc.jsp?containerId= prUS45123819, (Ziyaret Tarihi: 29.08.2019).
• [21] Holden M.K., 2005. Virtual Environments for Motor Rehabilitation: Review, Cyberpsychology & Behavior, 8(3), 187-211.
• [22] Riener R., Harders M., 2012. Virtual Reality for Rehabilitation, Virtual Reality in Medicine, Springer, Zurich, 161-180.
• [23] Wiederhold B.K., The Potential for Virtual Reality to Improve Health Care, VRMC: The Virtual Reality Medical Center, https://vrphobia.eu/wp-content/uploads/2018/01/WP-The-Potential-for-VR-to-Improve-Healthcare.pdf, (Ziyaret Tarihi: 28.07.2019).
• [24] Bulut A.C., 2020. Sönmez O., Diş Hekimliği Preklinik Eğitimi için Sanal Gerçeklik Ortamında Diş Modellerinin Oluşturulması: Pilot Çalışma, Turkish Journal of Clinics Laboratory, 2, 42-49.
• [25] Kaplan B., 2020. Çocuklarda Damar Yolu Açama İşlemi Sırasında Oluşan Ağrıyı Azaltmada Sanal Gerçeklik Gözlüğünün Etkisi, Doktora Tezi, Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
• [26] Gökgöz E.R., 2020. Ankilozan Spondilit Hastalarında Uygulanan Sanal Gerçeklik Rehabilitasyon Yaklaşımının Düşme Riski, Denge, Yürüme ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• [27] Çabuk A., 2019. Kayıp Uzuv Sendromu için Artırılmış Gerçeklik Destekli Rehabilitasyon Sistemi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• [28] Mete E., 2018. Diz Osteoartritli Hastalarda Sanal Gerçeklik Tabanlı Rehabilitasyon Programının Etkinliği, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• [29] Taçgın Z., 2017. Ameliyathanede Kullanılan Cerrahi Setlerin Öğretimine Yönelik Bir Sanal Gerçeklik Simülasyonunun Geliştirilmesi ve Değerlendirilmesi, Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.