Okullarda Kariyer Psikolojik Danışmanlığı Sürecinde Aile Kariyer Genogramı Tekniğinin Kullanımı

Yıl 2023, , 114 - 125, 29.12.2023

Özgür Tönbül

https://doi.org/10.58501/kpdd.12877516

Öz

Kariyer psikolojik danışmanlığı alanında kullanılan teknikler farklı alanların teknikleri ile bütünleşmiş biçimde kullanılabilmektedir. Bu tekniklerden birisi olan genogramlar aile danışmanlığında ailenin kökenlerine yönelik geometrik şekiller, çizimler ve sözcükler kullanılarak bir soy ağacı resmetme sürecidir. Kariyer psikolojik danışmanlığı alanında genogramların kullanım amaçları, danışanların mesleki algılarını etkileyen etmenleri belirlemek ve iş dünyasına yönelik algılarını keşfetmektir. Kariyer psikolojik danışmanlığında genogramlar danışanın ihtiyaçlarına yönelik olarak farklı şekillerde kullanılır. İlk olarak, kariyer danışmanı danışanın verdiği bilgiler doğrultusunda genogramı çizebilir ve bunun üzerinde danışanla konuşabilir. İkinci olarak, kariyer danışmanı genogramda yer alan meslekler ile ilgili danışanı bilgilendirebilir. Son olarak ise, kariyer danışmanı aktif bir şekilde danışanı genogramı incelemek için davet eder ve aile üyelerinin kariyer değerlendirmeleri üzerinde durabilirler. Bu noktada çalışmanın amacı okullarda her kademede aile kariyer genogramlarının psikolojik danışmanlar tarafından kullanımının tanıtılması ve incelenmesidir.

Anahtar Kelimeler

Kariyer, Kariyer Danışmanlığı, Genogram, Aile Kariyer Genogramı

The Use of Family Career Genogram Technique in Career Psychological Counseling Process in Schools

Öz

The techniques used in career counseling can be integrated with techniques from other fields. One of these techniques, genograms, is the process of drawing a family tree by using geometric shapes, drawings and words for family origins in family counseling. The purposes of using genograms in career counseling are to determine the factors affecting the clients' professional perceptions and to explore their perceptions of the business world. In career counseling, genograms are used in different ways depending on the needs of the client. Firstly, the career counselor can draw the genogram in line with the information provided by the client and talk about it with the client. Secondly, the career counselor can inform the client about the professions in the genogram. Finally, the career counselor can actively invite the client to examine the genogram and focus on the career assessments of family members. At this point, the aim of this study is to introduce and examine the use of family career genograms by counselors at all levels in schools.

Anahtar Kelimeler

Career, Career Counseling, Genogram, Family Career Genogram

Kaynakça

• American School Counselor Association. (2003). The ASCA national model: Afr4mework for school counseling progr4ms. Alexandria, VA: Author.
• Brown, D. & Brooks, L. (1991). Career counseling Techniques. Needham Heights, Allyn & Bacon.
• Carlson, J., Sperry, L. & Lewis, J. A. (2005). Family therapy techniques: integration and tailoring. Routledge.
• Gehart, D. (2017). Aile terapisi yeterliliklerinde uzmanlaşma: Kuramlara ve klinik vaka belgelendirmelerine uygun bir yaklaşım. Pegem Akademi.
• Gladding, S. T. (1998). Family therapy: History, theory, and practice. Merill.
• Gibson, D. M. (2005). The use of genograms in career counseling with elementary, middle, and high school students. The Career Development Quarterly, 53(4), 353-362. https://doi.org/10.1002/j.2161-0045.2005.tb00666.x
• Guerin, P. J. & Fogarty, T. (1972). Studying your own family. In M. Mendelsohn, A. Ferber & A. Napier (Eds.), The book of family therapy. Science House.
• Gysbers, N. C., & Henderson, P. (2000). Developing 4nd m4naging your schoolguidance program (3rd ed.). Alexandria, VA: American Counseling Association.
• Gysbers, N. c., & Moore, E. J. (1987). Career counseling: Skills 4nd techniques for practitioners. Prentice Hall.
• Heppner, M. J., O'Brien, K. M., Hinkelman, J. M., & Humphrey, C. F. (1994). Shifting the paradigm: The use of creativity in career counseling. Journal of'Career Development, 21, 77-86. https://doi.org/10.1007/BF02117430
• Hossler, D., & Maple, S. (1993). Being undecided about postsecondary education. The Review of Higher Education, 16, 285-307.
• Işık, E. (2008). Soy ağacı tekniğinin aile ve kariyer psikolojik danışmanlığında kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 23: 87-97.
• Kesici, Ş., Mert, A., Bayrakçı, E. ve Kiper, C. (2017). Vaka örnekleriyle birlikte aile danışma kuramları ve teknikleri. Nobel Yayınları.
• McGoldrick, M., Gerson, R. & Petry, S. (2008). Genograms: Assesment and intervention. Norton.
• Mau, W. (1995). Educational planning and academic achievement of middle school students: A racial and cultural comparison. [ournal of Counseling & Development, 73, 518-526. https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.1995.tb01788.x
• Mau, W., Hitchcock, R., & Clavert, C. (1998). High school students' career plans: The influence of others' expectations. Professional School Counseling, 2, 161-166.
• MEB. (2022). İlkokul sınıf rehberlik etkinlikleri. Özel Eğitim ve Rehberlik Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• MEB. (2022). Ortaokul sınıf rehberlik etkinlikleri. Özel Eğitim ve Rehberlik Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• MEB. (2022). Lise sınıf rehberlik etkinlikleri. Özel Eğitim ve Rehberlik Genel Müdürlüğü Yayınları, Ankara.
• Moon, S. M., Coleman, V. D., McCollum, E. E., Nelson, T. S., & Jensen-Scott, R. L. (1993). Using the genogram to facilitate career decisions: A case study. Journ4l of F4mily Psychother4py, 4, 45-56. https://doi.org/10.1300/j085V04N01_03
• Murrow-Taylor, C., Folz, B. M., Ellis, M. R., & Culbertson, K. (1999). A multicultural career fair for elementary school students. Professional SchoolCounseling, 2, 241-243.
• Nichols, M. P. (2013). Aile terapisi: Kavramlar ve yöntemler. Kaknüs Yayınları.
• Okiishi, R. W. (1987). The genogram as a tool in career counseling. [ournal ofCounseling 4nd Development, 66, 139-143. https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.1987.tb00820.x
• Okocha, A. A. G. (1998). Using qualitative appraisal strategies in career counseling. [ournal of Employment Counseling, 35, 151-159.
• Ramos, L., & Sanchez, A. R. (1995). Mexican American high school students: Educational aspirations. [ournal ofMulticultural Counseling 4nd Development, 23, 212-22l. https://doi.org/10.1002/j.2161-1912.1995.tb00277.x
• Ritvo, E. C. & Ira, D. G. (2002). Consice guide to marriage and family therapy. American Psychiatric Publishing.
• Rosenbaum, J. E., Miller, S. R., & Krei, M. S. (1996). Gatekeeping in an era of more open gates: High school counselors' views of their influence on students' college plans. American. [ournal of Education, 104, 257-279.
• Sherman, R. (1993). The intimacy genogram. The Family Journal, 1, 91-93. https://doi.org/10.1177/106648079300100117
• Trice, A. D., & Knapp, L. (1992). Relationship of children's career aspirations to parents' occupations. Psychologic41 Reports, 68, 1378. http://dx.doi.org/10.1080/00221325.1992.10753730
• Tönbül, Ö. (2021). Bowen aile sistemleri terapisi. Aile danışmanlığı (1. Baskı) içinde (s.99-129). Eğiten Kitap.
• Wahl, K. H., & Blackhurst, A. (2000). Factors affecting the occupational and educational aspirations of children and adolescents. Professional. School Counseling, 3, 367-374.
• Whiston, S. C., & Sexton, T. L. (1998). A review ofschool counseling outcome research: Implications for practice. Journal of Counseling & Development, 76, 412-426. https://doi.org/10.1002/j.1556-6676.1998.tb02700.x
• Zunker, V. G. (2002). Career counseling: Applied concepts of life pl4nning (6th ed.). Brooks/Cole.