Tombstone Inscriptions as a Written Communication Tool

Yıl 2023, Sayı: 6, 57 - 68, 29.12.2023

Salih Gürbüz , Berrin İnci

https://doi.org/10.51118/konsan.2023.24

Öz

Books, notebooks, maps, various drawings, works of art, old magazines, edicts, edicts, salnamas and inscriptions can be considered as a means of communication to convey the knowledge of the past to the present as living materials of hundreds of years of history. In this study, as a means of communication, the issue of what messages the people of that time conveyed to the people of this time in the tombstone inscriptions that have survived from the Ottoman period to the present day, whether there are similarities between the feelings, thoughts and perceptions of the people of that time and the people of today's modern world has been a subject of scientific curiosity. Thus, tombstone inscriptions, which are considered as one of the important carrier elements of the cultural memory of the Ottoman society until today, are considered in the study and it is aimed to investigate the feelings and thoughts of the people of that period in the face of the absolute reality of death in the example of tombstone inscriptions between the 15th and 19th centuries. The sample of this study consisted of 71 readable grave inscriptions written in Ottoman Turkish in the Gravestone Museum located in Bursa Muradiye Madrasah. In the study, an evaluation was made according to the coding chart created according to the literature by using qualitative content analysis method. The main question of the research was determined as the themes in which the messages given to the reader in the written texts in the inscriptions were collected. The messages in the inscriptions are mostly evaluated as "asking for forgiveness and forgiveness from Allah"; "identity information" such as the name of the deceased, the lineage of the deceased, the age of the deceased, how the deceased passed away; praise for the deceased, giving advice to the survivors about death (the messages of the transience of the world and the existence of death for everyone are expressed with a sense of fear and a remarkable text). Especially in the grave inscriptions after the 17th century, the information about the occupation of the person while he/she was alive is among the important findings of this study. It was evaluated that expressions of longing and pain were reflected more frequently in female grave inscriptions.

Anahtar Kelimeler

Communication History, Written Communicatin, Inscriptions, Ottoman Tombstones, Bursa Muradiye Complex

Proje Numarası

Yok

Bir Yazılı İletişim Aracı Olarak Mezar Taşı Kitabeleri

Öz

Kitaplar, defterler, haritalar, çeşitli çizimler, sanat eserleri, eski mecmualar, fermanlar, salnameler ve kitabeler yüzlerce yıllık tarihin diri materyalleri olarak geçmişin bilgisini günümüze ulaştırmakta birer iletişim vasıtası olarak değerlendirilebilir. Bu çalışmada da bir iletişim aracı olarak Osmanlıdan günümüze kalan mezar taşı kitabelerinde o zamanın insanının bu zamanın insanına hangi mesajlar ulaştırdığı, o zamanın insanı ile günümüz modern dünyanın insanı arasındaki duygu, düşünce ve algılarının arasında benzerliklerin olup olmadığı hususu bilimsel merak konusu olmuştur. Böylece Osmanlı toplumunun kültürel belleğinin günümüze kadar önemli taşıyıcı unsurlarından birisi olarak değerlendirilen mezar taşı kitabeleri çalışmada ele alınarak 15. ve 19. yüzyıllar arasında mezar taşı kitabeleri örneğinde o dönemin insanının ölümün mutlak gerçeği karşısındaki duygu ve düşüncelerinin neler olduğunun araştırılması amaçlanmıştır. Bu çalışmanın örneklemini Bursa Muradiye Medresesi bünyesinde bulunan Mezar Taşları Müzesinde yer alan 71 adet okunabilirliği olan Osmanlıca yazılmış olan mezar kitabeleri oluşturmuştur. Araştırmanın temel sorusu kitabelerde yer alan yazılı metinlerde okuyucuya verilen mesajların hangi temalarda toplandığı şeklinde belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

İletişim Tarihi, Yazılı İletişim, Kitabeler, Osmanlı Mezar Kitabeleri

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Kaynakça

• Ali Alparslan, "Kitâbe", TDV İslâm Ansiklopedisi, Https://İslamansiklopedisi.Org.Tr/Kitabe, Erişim Tarihi: 14.06.2023.
• Baysal, Ali Fuat (2014) "Üç Şerefeli Camii Avlu Revaklarında Bulunan Xv. Yüzyıl Kalem İşi Uygulamalı Hat Örnekleri". İstem, 23, 61-73.
• Çal, H. (2000). İstanbul Eyüp’teki Erkek Mezar Taşlarında Başlıklar. Tarihi Kültürü Ve Sanatıyla III. Eyüpsultan Sempozyumu Tebliğler (28-30 Mayıs 1999), 226-241.
• ÇAL, Halit (2015). ‘Türklerde Mezar – Mezar Taşları’, Aile Yazıları, 2015, 8, 302 BAK OKU
• Çaycı, Ahmet , Durmuş, Latife (2007). "Kütahya Erguniyye Mevlevihanesi (Dönenler Camii) Haziresindeki Mezar Taşları". İstem, 10, 203-219.
• Çetin, O. (2019). Osmanlı Mezar Taşları Etrafında Gelişen Kültür Ve Medeniyet Dünyası Üzerine Bir İnceleme (Eyüp Örneği). Anadolu Akademi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(2), 113-122.
• Ebiri, G. (2022). İzmir Yöresindeki Osmanlı Dönemi Mezar Taşı Kitabelerinde Meslek Grupları. Pearson Journal, 7(22), 29-44.
• Edhem, H. (2009). Kitâbeler Nasıl Kayıt Altına Alınmalıdır? . Tarih İncelemeleri Dergisi , 24 (2) , 147-156 . Retrieved From Https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Pub/Egetid/İssue/5059/68989
• Ertunç, Çiğdem Önkol (2019). Geleneksel Sanatlarda Eğitim Modeli ve İcazet Geleneği, İstem, 17/34, 477-487.
• Gündogdu, Oktay , Şeyban, Lütfi (2020). "Sakarya Mezar Taşlarının Yapısal Ve Yerel Analizi". İSTEM, 18/36, 439-456 .
• Hsieh, H-F. And Shannon, S. E. (2005). Three Approaches To Qualitative Content Analysis, Qualitative Health Research, 15(9), 1277-1288.
• İlgürel, S. (1974). Edirne, Türk Tarihi Vesikalarından, Kitabeler . Güneydoğu Avrupa Araştırmaları Dergisi , 0 (2-3) , 0-0 . Karataş, H. (2018). Taşımdaki Mendil Başımdaki Yemeni. Journal Of Social Sciences And Humanities, 2(1), 96-111.
• Kracauer, S. (1952). The Challenge Of Qualitative Content Analysis. Public Opinion Quarterly, 16, 631-642.
• Krippendorff, K. (2013). Content Analysis: An Introduction To Its Methodology. Losangeles: Sage.
• Memiş, Mehmet (2013). "İznik Mimarî Eserlerinde Hat Sanatı". İSTEM (Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu İlahiyat Fakültesi İslam Tarihi Ve Sanatları Bölümü Dergisi), 21, 51-80 .
• Öksüz, M. (2019). Ölüm Mekânından Hayata Bakış: Siirt Kent Mezarlıkları Üzerinden Sınıf, İktidar Ve Toplumsal Cinsiyeti Anlamak. OPUS International Journal Of Society Researches, 11(18), 2908-2964.
• Özkurt, K. , Tüfekçioğlu*, A. "Türk-İslam Sanatında Kitabeler" . Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi (2009): 275-296. Sipahi, E. B., Ve Çakar, R. (2023). Soykırımın Mekândaki İz Düşümü Olarak Kentkırım Anlatıları: Bosna Hersek Örneği Üzerinden Belgesel Film Analizi. İnsan ve Toplum, 13(1), 159-195.
• Thomsen, W. (1935). Moğolistandaki Türkçe Kitabeler. Journal Of Turkology, 3 (0) , 81-118 . Retrieved From Https://Dergipark.Org.Tr/Tr/Pub/İuturkiyat/İssue/18498/194931
• Tuğcu, M. S., Hıdıroğlu, İ., & Demir, S. T. (2022). Biyografi Belgesellerinde Portrenin İnşası Ve Anlatı. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 10(1), 403-439.
• Tüfekçioglu, A. (2013). Siirt Mezar Taşlarında İmzası Bulunan Sanatkârlar. Journal Of International Social Research, 6(25).
• Türkmen, K. (1992). Kitabeler Yapıların Temel Taşlarıdır . Erciyes Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10 (8) ,207-213. Tüybek A. Baysal A. F. Sayın A. Z. (2021). Osman Hamdi Bey’in Resimlerinde Geleneksel İzler, Konya Sanat Dergisi, 4, 52-65.
• Yenen, İ. (2010). Geleneksel Mahalle Dindarlığının Gecekondu Dindarlığına Dönüşümü. İdealkent, 1(2), 196-215.