Trabzon Limanı ve Avrupa-Türkiye-İran Ticarî İlişkiler Açısından Önemi

Yıl 2016, Cilt: 8 Sayı: 15, 237 - 260, 15.12.2016

Mehmet Okur

Öz

Asya, Avrupa ve Akdenz' br brne bağlayan Karadenz, bu konumuyla brçok syas, ekonomk ve kültürel olayların cereyan ettğ br coğrafya ve dolayısıyla büyük devletlern hâkm olmak stedkler br alan olmuştur. Karadenz'n doğusunda yer alan Trabzon Lmanı se, coğraf açıdan Van ve Urmye göllerne kadar uzanan, yan Doğu Anadolu le Güney Azerbaycan'ı çne alan genş br arazye tab br çıkış noktası vazfesn göreblecek mevkdedr.  Dünya'nın doğusu le batısı arasında asırlardan ber br köprü olan İpek Yolu'nun öneml br yan kolu Tebrz-Erzurum-Trabzon güzergâhından geçmekteyd. Bu güzergâh Karadenz ve Doğu Anadolu'yu Kafkasya ve Kuzey İran'a bağladığı gb, daha genş bakılırsa, Uzakdoğu'dan gelen tcaret yolunu Trabzon Lmanı vasıtasıyla İstanbul'a veya Tuna üzernden Orta Avrupa'ya bağlamaktaydı. Başka br fadeyle, Trabzon Lmanı, Doğu Anadolu ve Kuzey Batı İran'la olan tab bağlantısının yanı sıra, dönemsel olarak Orta Avrupa, Kafkasya, Hazar bölges ve Afganstan-Pakstan coğrafyası le rtbatlı olmuştur. 

Anahtar Kelimeler

Trabzon, Trabzon Lmanı, İran, ticaret yolu, karadeniz

Trabzon Port and t's Importance n the Commercıal Relatıons Between European-Turkey-Iran

Öz

The Black Sea lnkng Asa and Europe and wth ts locaton n whch a lot of poltcal, economc and cultural has been an area n whch great powers wanted to domnate there. Trabzon Port located n the East of Black Sea, has geographcally a a pont of departure whch runs Van and Urmye Lakes,  n other words, nvolvng   East Anatola and Azerbajan of the Iran. An mportant part of  the slk road beng  a brdge between the east and the west n the past was on Tebrz-Erzurum-Trabzon route. Ths route not only lnked up the Black Sea and East Anatola to the Caucasus and North İran but also t lnked the trade road of the far east and İstanbul or Central Europe through Trabzon Port. In other words, Trabzon Port was, besdes ts natural connecton between East Anatola and North Iran, perodcally connected wth Central Europe, Caucasus, Caspan area, Afghanstan  and Pakstan.     

Anahtar Kelimeler

Trabzon, Trabzon Port, The Black Sea, Iran, Trade Rout

Kaynakça

• Arslan, Murat, (2007). Mthradates VI Eupator, Roma'nın Büyük Düşmanı, İstanbul,
• Atalar, Münr, (1999), “XIII. ve XIV. Yüzyıllarda Karadenz Tcaretnden Trabzon'un Yer ve Önem”, Trabzon Tarh Sempozyumu, 6-8 Kasım 1998, ss. 131-135, Trabzon.
• Aygün, Necmettn, (2005).On sekznc Yüzyılda Trabzon'da Tcaret, Trabzon,
• Aygün, Necmettn, (2016). Karadenz'den Osmanlı Ekonomsne Bakış II, Ankara.
• Bal, Mehmet Akf, “Trabzon'dan Dünya'ya Açılan Uluslararası Br Ale: Nemlzadeler”, http://www.mehmetakfbal.gen.tr/2013/03/02/nemlzadeler/ (18.10.2016).
• Barnet, R.D., (1956). “Ancent Orental İnfluences on Archac Greece” The Aegen and Near East, (Ed. S.Wenberg), ss. 228-231, New York.
• Baskıcı, Murat, (2012). “XIX. Yüzyılda Trabzon Lmanı: Yükselş ve Gerleyş”, Ankara Ünverstes, SBF Dergs, Clt 67, No. 3, ss. 33-56, Ankara.
• Başbakanlık Cumhuryet Arşv, Cumhuryet Halk Parts Kataloğu
• Bayur, Yusuf Hkmet, (1991). Türk İnkılâbı Tarh, I/1, Ankara,
• Belli, Oktay - Kayaoğlu, Gündağ, (2002). Trabzon'da Türk Bakırcılık Sanatının Tarhsel Gelşm, İstanbul.