EDEBÎ VE SİYASİ ŞAHSİYETLERE HİKÂYELERİNDE BİRER KARAKTER OLARAK YER VEREN BİR YAZAR: NAİM TİRALİ

Yıl 2023, Cilt: 15 Sayı: 28, 177 - 190, 28.06.2023

Yavuz Selim Uğurlu

https://doi.org/10.38155/ksbd.1242503

Öz

Naim Tirali 1940 kuşağı Türk yazarlarındandır. Eserlerinde insan psikolojisine ve sosyal yaşama sıklıkla yer verir. Tirali; hayatı boyunca edebiyat, siyaset ve yayın dünyasının içinde olmuştur. Tirali, bu sâyede birçok şair, yazar ve siyasetçiyle iletişim hâlinde olmuş, bazılarıyla da yakın dostluklar kurmuştur. O, bu dostluklardan ve ilişkilerden bir kısmına bazı hikâyelerinde yer verir. Tirali, aynı zamanda bu hikâyelerin hem anlatıcısı hem de karakterlerinden biridir. Edebiyat dünyasından Sait Faik Abasıyanık, Yaşar Kemal, Oktay Akbal, Salâh Birsel; siyaset dünyasından Adnan Menderes, İsmet İnönü, Bülent Ecevit, Yıldırım Akbulut birer hikâye kişisi olarak onun hikâyelerinde yer alır. Hikâyelerde yer alan edebî şahsiyetler yazarın arkadaşı olarak okuyucunun karşısına çıkarken siyasi şahsiyetler ise yazarın tanıdığı veya hayatının sadece bir döneminde iletişim kurduğu kişilerdir. Bu hikâyelerde yazarın, olaylara ve kişilere gerçekçi bir bakış açısıyla yaklaştığı görülür. Bu çalışmada, Naim Tirali’nin hikâyelerindeki edebî ve siyasi şahsiyetlerin eserlerde nasıl ele alındığı ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Naim Tirali, hikâye, edebî şahsiyetler, siyasi şahsiyetler

AN AUTHOR WHO PLACES LITERARY AND POLITICAL FIGURES AS CHARACTERS IN HIS STORIES: NAİM TİRALİ

Öz

Naim Tirali is one of the Turkish authors of the 1940 generation. He give place frequently human psychology and social life in his works. Tirali has been in the world of literature, politics and publishing throughout his life. Thanks to this, Tirali has been in contact with many poets, authors and politicians, and has make close friends with some of them. He mentions some of these friendships and relationships in some of his stories. Tirali is both the narrator and one of the characters of these stories at the same time. Sait Faik Abasıyanık, Yaşar Kemal, Oktay Akbal, Salâh Birsel from the world of literature; Adnan Menderes, İsmet Inönü, Bülent Ecevit, Yıldırım Akbulut from the world of politics take part in her stories as character. While the literary figures in the stories appear the reader as the author’s friend, the political figures are the people with whom the author communicates only at one point in his life or the people he knows. In these stories, it is seen that the author approaches events and people from a realistic point of view. In this study an attempt has been made to reveal how the literary and political figures in Naim Tirali’s stories are handled in the works.

Anahtar Kelimeler

Naim Tirali, story, literary characters, politic characters

Kaynakça

• Ahmad, F. (1995). Modern Türkiye’nin oluşumu (2. baskı). Çev.: Yavuz Alogan, İstanbul: Sarmal Yayınevi.
• Akşin, S. vd. (1995). Türkiye tarihi (1908-1980) (4. Cilt). İstanbul: Cem Yayınevi.
• Akşin, S. (2007). Kısa Türkiye tarihi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Dursunoğlu, İ. (2019). “Dünden bugüne Türkiye’de siyasal hayat”. Editörler: İsmail Dursunoğlu, Hayriye Şengün, Mehmet Kapusızoğlu (Ed.), Modernleşme bağlamında Türkiye’nin sosyo-politik yapısı kitabı içinde (s. 69-117). Ankara: İmaj Yayınevi.
• Gökçen, S. (2020). İki darbe Arası Türk demokrasisi (1961-1980). Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi, (67), 241-264. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ankuayd/issue/59159/850488. (Erişim tarihi: 29.06.2022).
• Necatigil, B. (2007). Edebiyatımızda isimler sözlüğü (24. baskı). İstanbul: Varlık Yayınları.
• Takım, A. (2012). Demokrat parti döneminde uygulanan ekonomi politikaları ve sonuçları. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(2), 157-187. https://dergipark.org.tr/tr/pub/ausbf/issue/3064/42503. (Erişim tarihi: 29.06.2022).
• Tirali, N. (1983). Yirmibeş kuruşa Amerika. İstanbul: Yazko Yayınları.
• ——. (1984). Piraziz nere Berlin nere. İstanbul: Yazko Yayınları.
• ——. (1987). Park, İstanbul: Cem Yayınları.
• ——. (1988). Aşk dediğin. İstanbul: Cem Yayınları.
• ——. (1999). Çılgınca Şeyler. İstanbul: Yön Yayınları.
• Tosun, H. (2002). Türki̇ye’de demokrasi̇ni̇n geli̇şi̇m süreci̇ne genel bi̇r bakış. Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, 18(52), 187-234. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aamd/issue/60866/903319. (Erişim tarihi: 29.06.2022).
• Yalçın, M. (2010). Tanzimat’tan bugüne edebiyatçılar ansiklopedisi cilt:2 (3. baskı), Ed.: Murat Yalçın, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Yüce, S. (2012). Naim Tirali’nin hikâyeciliği, Ankara: Kurgan Edebiyat Yayınları.