İnternet Gazetelerinde Reklam Yoğunluğu: Türkiye’deki Örnek Gazeteler Üzerine Bir İnceleme

Yıl 2024, Cilt: 16 Sayı: 30, 178 - 201, 30.06.2024

Betül Sabahçı

https://doi.org/10.38155/ksbd.1376885

Öz

İnternet gazeteciliği, sağlamış olduğu avantajlarla hem okuyucular hem de gazeteciler için geleneksel gazeteciliğe göre daha çok kullanım alanı olan bir gazetecilik türüdür. Ancak internet gazeteciliğinin avantajlarının olmasının yanı sıra dezavantajları da bulunmaktadır. Örneğin, internet gazeteciliği, en çok zararı basılı gazetelere vermiştir. Çünkü basılı gazeteler artık gazeteciler, okuyucular hatta reklam verenler tarafından daha az kullanılmaktadır. Özellikle reklam verenler, kısa zamanda daha çok kitleye ulaşmak için internet gazeteciliğini tercih etmektedir. Aynı zamanda reklam gelirleri, internet gazetelerinin ana gelir kaynaklarından birini oluşturmaktadır. Bu nedenle de reklam alanları bu gazetecilik türünde oldukça geniş bir biçimde yer bulmaktadır. İnternet gazeteciliğinde hızla yaygınlaşan reklam yapma isteği, artık günümüzde bir sorun oluşturmaktadır. Üstelik uygulanan reklamların daha fazla görünür olması için farklı uygulamalara başvurulmaktadır. Bu çalışmanın amacı, seçilen gazeteler üzerinden internet gazetelerinde kaç reklam kullanıldığını ve ne tür reklamlara yer verildiğini ortaya koymaktır. Çalışmada, ele alınan internet gazetelerinin ana sayfası, habere tıklandığında açılan sayfaları ve hiper metinleri tek tek taranarak nicel içerik analizine tabi tutulmuştur. Araştırmaya dâhil edilen internet gazeteleri; haberturk.com, sabah.com.tr, milliyet.com.tr, sozcu.com.tr, hurriyet.com.tr’dir. Bu gazeteler amaçlı örneklem belirleme yaklaşımı ile seçilmiştir. Çalışmanın bulgularına göre, bazı internet gazeteleri sayfalarında daha fazla reklam yapmayı tercih etmekteyken, bazıları ise, daha az reklam yapmayı ve reklam alanlarının yerine haber ve bilgiye yer vermeyi yeğlemektedir.

Anahtar Kelimeler

İnternet Gazeteleri, Reklam sorunu, İçerik analizi

Advertising Problem in Internet Newspapers: An Analysis on Sample Newspapers

Öz

Internet journalism is a type of journalism that has more usage areas for both readers and journalists than traditional journalism due to the advantages it provides. However, in addition to its advantages, internet journalism also has its disadvantages. For example, internet journalism has caused the most damage to printed newspapers. This is because printed newspapers are now used less by journalists, readers and even advertisers. Especially advertisers prefer online journalism to reach more audiences in a short time. At the same time, advertising revenues constitute one of the main sources of income for online newspapers. For this reason, advertising space is widely used in this type of journalism. The desire to advertise, which is rapidly becoming widespread in online journalism, is now a problem. Moreover, different practices are used to make the advertisements more visible. The aim of this study is to reveal how many advertisements are used in online newspapers and what kind of advertisements are used. In the study, the home page, the pages opened by clicking on the news and the hypertexts of the internet newspapers were scanned one by one and subjected to quantitative content analysis. The online newspapers included in the study are haberturk.com, sabah.com.tr, milliyet.com.tr, sozcu.com.tr, hurriyet.com.tr. These newspapers were selected using a purposive sampling approach. According to the findings of the study, while some online newspapers prefer to advertise more on their pages, others prefer to advertise less and include news and information instead of advertising space.

Anahtar Kelimeler

Internet newspapers, Advertising problem, Content analysis

Kaynakça

• Aslaner, A. G. ve Aydın Aslaner, D. (2020). Gelenekselden dijitale Türkiye’de reklamcılık. Yalova Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (21), 17-30.
• Berte, K., & De Bens, E. (2008). Newspapers go for advertising! Challenges and opportunities in a changing media environment. Journalism Studies, 9(5), 692-703.
• Bardoel, J. (2002). The Internet, journalism and public communication policies. Gazette (Leiden, Netherlands), 64 (5), 501-511.
• Creswell, J. W. (2013). Research design: Qualitative, quantitative, and mixed methods approaches. New York: Sage.
• Çekiç Akyol, A. (2009). Gazete reklamlarının nitel ve nicel özellikleri: Otomotiv reklamları üzerine içerik analizi. Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 21, 1-27.
• Çepni Şener, B. (2019). Sosyal ağ sitelerinde yer alan haberlerin İletişim Fakültesi öğrencileri tarafından algılanması ve değerlendirmesine yönelik bir çalışma. Gümüşhane Üniversitesi İletişim Fakültesi Elektronik Dergisi, 7 (2), 902-931.
• Çetinkaya, A. (2016). Çevrimiçi gazetecilikte yeni bir reklam modeli olarak doğal reklamlar. AJIT-e: Online Academic Journal of Information Technology, 7 (25), 123-136.
• Demir, A. S. (2019). Türkiye’deki dijital doğumlu gazeteler ve iş modelleri (Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Demir, V. (2006). Medya alanında ticarileşme ve sebepleri. N. Akbulut ve E. E. Balkaş (Der.), Medya Mercek Altında kitabı içinde, (s. 75-105), İstanbul: Beta Yayınları.
• Dickey, I. J., & Lewis, W. F. (2012). An overview of digital media and advertising. E-marketing: Concepts, methodologies, tools, and applications, 31-61.
• Fırlar, B. F. ve Deniz, Ş. (2010). Dijital gazeteler ve pazarlama: Türkiye’deki dijital gazetelerin pazarlama dinamiklerinin değerlendirilmesine ilişkin bir analiz. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3 (11), 314-328.
• İvrendi, M., Akbal, İ. ve Canıtez, M. (2005). Osmanlı İmparatorluğu’nun son yıllarında gazete reklamları ve uygulamaları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13, 237-257.
• Johnson, J. P. (2013). Targeted advertising and advertising avoidance. The RAND Journal of Economics, 44(1), 128-144.
• Kalan, Ö. (2016). Yeni medyada reklam ve etik sorunlar. Atatürk İletişim Dergisi, Sayı 10, 71-89.
• Kirchhoff, S. M. (2009). Advertising industry in the digital age. Congressional Research Service.
• Metin, O ve Ünal, Ş. (2022). İçerik analizi tekniği: İletişim bilimlerinde ve sosyolojide doktora tezlerinde kullanımı. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (2), 273-294.
• Nicholson, B. (2013). The digital turn exploring the methodological possibilities of digital newspaper archives. Media History, 19 (1), 59-73.
• Öztürk, G. (2018). 1920-1950 Yılları arasında Türkiye’deki reklamcılığın değerlendirilmesi. Halkla İlişkiler ve Reklam Çalışmaları E-Dergisi, 1 (1), 41-54.
• Palmer, J. W., & Eriksen, L. B. (1999). Digital newspapers explore marketing on the Internet. Communications of the ACM, 42(9), 32-40.
• Pavlik, J. (2000). The ımpact of technology on journalism. Journalism Studies, 1 (2), 229–237.
• Peker, M.R. & Acar Şentürk, Z. (2021). İnternet gazeteciliğinde etik bir sorun: tık tuzağı kullanımı. Journal Of Social, Humanities and Administrative Sciences, 7 (42), 1260-1271.
• Porta, M., Ravarelli, A. and Spaghi, F. (2013). Online newspapers and ad banners: An eye tracking study on the effects of congruity. Online Information Review, 37 (3), 405-423.
• Sağlık, A. M. (2022). Geçmişten günümüze reklam ve değişimi. Simetrik İletişim Araştırmaları Dergisi, 3 (1), 1-18.
• Stemler, S. E. (2015). Content analysis. Emerging trends in the social and behavioral sciences: an ınterdisciplinary. Searchable, and Linkable Resource, 1-14.
• Tunçkan, E. (2008). Endüstrileşme Olgusu ve Endüstriyel Reklamcılık. Selçuk İletişim Dergisi, 5 (2), 113-120.
• Yavuz, Ş. (2013). Türk toplumunun tüketim toplumuna dönüşümünde reklamcılığın rolü. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, 36, 219-240.
• Yavuz, V. ve Gençyürek Erdoğan, M. (2019). İnternet haber sitelerinde reklam uygulamaları. B. Göktaş (Ed.) Güncel Pazarlama Çalışmaları kitabı içinde (s. 206-247), Ankara: İmaj Yayınevi.
• İnternet Kaynakları haberturk.com, (Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023).
• hurriyet.com.tr, (Erişim tarihi: 18 Ağustos 2023).
• milliyet.com.tr, (Erişim tarihi: 19 Ağustos 2023).
• Radyo ve Televizyonların Kuruluş ve Yayın Hizmetleri Hakkında Kanun Metni, https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuatmetin/1.5.6112-20120704.pdf (Erişim tarihi: 20 Ağustos 2024).
• sabah.com.tr, (Erişim tarihi: 20 Ağustos 2023).
• sozcu.com.tr, (Erişim tarihi: 22 Ağustos 2023).