Effects of Different Sowing Arrangements and Nitrogen Applications on Yield and Yield Components of Oilseed Sunflower in Dryland Conditions

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 1, 76 - 83, 24.05.2016

Ayşe Tursun , Fatih Kıllı

Öz

 ABSTRACT: The purpose of this study was to investigate the effects of various sowing arrangements and nitrogen applications on yield and yield components on dryland in Kahramanmaraş in 2008 and 2009. The experiment was set according to split plot experimental design with four replications; sowing arrangements (skip-row-1, skip-row-2, conventional sowing, and narrow-row sowing) were assigned to main plots and nitrogen doses (0, 4, 8, 12 kg N da^-1) to sub-plots. In the study, protein content (%), head diameter (cm), 1000-seed weight (gr), oil ratio (%), seed yield (kg da^-1), oil yield (kg da^-1) were investigated. End of the study, sowing arrangements statistically significant affected all traits except for oil ratio, while N application had arrangements statistically significant effects on traits besides head diameter and oil ratio. Depending on sowing arrangement and N application seed yield varied between 114.04 kg da^-1 (Skip-row 2) and 250.15 kg da^-1 (narrow row), and between 163.87 kg da^-1 (control) and 187.92 kg da^-1 (8 kg da^-1 N) respectively. The highest seed and oil yields were obtained from narrow row arrangement with 8 kg da^-1 N application.

 

Key Words: Sunflower, plant density, N applications, skip-row planting

 

Kuru Koşullarda Yağlık Ayçiçeğinin Ürün ve Ürün Unsurları Üzerine Farklı Ekim Düzenlemeleri ve Azot Uygulamalarının Etkisi

 

ÖZET: Bu çalışma 2008 ve 2009 yıllarında Kahramanmaraş kuru koşullarında farklı ekim düzenlemeleri ve azot (N) uygulamalarının yağlık ayçiçeğinde verim ve verim unsurları üzerine etkisini incelemek amacıyla yürütülmüştür. Bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak kurulan bu çalışmada, ekim düzenlemeleri (Skip-row- 1, Skip-row- 2, geleneksel ekim ve dar sıra ekim),  ana parsellere, N dozları (0, 4, 8, 12 kg da^-1 N) ise alt parsellere yerleştirilmiştir. Araştırmada, protein oranı (%),  tabla çapı (cm), 1000 tane ağırlığı (gr),  yağ oranı (%), tohum verimi (kg da^-1), yağ verimi (kg da^-1) incelenmiştir. Çalışma sonunda, yağ oranı dışındaki incelenen diğer özelliklerin tamamının ekim düzenlemelerinden; tabla çapı ve yağ oranı dışındaki diğer özelliklerin ise azot uygulamalarından istatiksel olarak önemli düzeyde etkilendiği belirlenmiştir. Çalışmada tohum verimi ekim düzenlemelerine göre 114.04 kg da^-1 (Skip-row 2) ile 250.15 kg da^-1 (dar sıra); azot uygulamalarına göre 163.87 kg da^-1 (kontrol) ile 187.92 kg da^-1 (8 kg da^-1 N) arasında değişmiştir. En yüksek tohum ve yağ verimi dekara 8 kg azot uygulaması ile dar sıra ekimden alınmıştır.

Anahtar Kelimeler: Ayçiçeği, bitki yoğunluğu, N uygulamaları, skip-row ekim şekli

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Anonymous, 1997. Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü 1997 Yılı Çalışma Raporları. Trakya Tarımsal Araştırma Enstitüsü, Edirne.
• Anonymous, 2014. http://faostat.fao.org/site/ 567/default.aspx
• Arıoğlu, H., 1999. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 220, Adana.
• Atakişi, İ., 1999. Yağ Bitkileri Yetiştirme ve Islahı. Trakya Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 148, Ders Kitabı No: 10, Tekirdağ.
• Bange, M. P., Carberry, P. S., Marshall, J., Milroy, S. P., 2005. Row Configuration as a Tool for Managing Rain-Fed Cotton Systems: Review and Simulation Analysis. Australian Journal of Experimental Agriculture, 45(1): 65-77.
• Calderon, F., Schneekloyh, J., Nielsen, D., Vigil, M., 2009. Sunlower Producyion in Skip Row Configurations For the Semi-Arid Central Plains. Meeting Proceedings. Presented at the National Sunflower Association Research Forum. Jan. 12-15. Fargo ND. 1-4.
• Chavan, A.S., Brajdar, J.M., Chavan, D.A. 1992. Studies on Sowing Dates and Plant Population in Late Kharif Sunflower. Field Crop Abstracts. 45(3):1729.
• Çalışkan, C., 1989. Ayçiçeğinde (Helianthus annus L.) Farklı Ekim Zamanlarının Çeşitlerin Fizyolojisi, Verim ve Kalite Özelliklerine Etkileri. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 3(25):117.
• Faizani, K.G.M., Satyanarayana, V., Latchanna, A., Shaik, M., Ramaıah, N.V., 1990. Response of Sunflower Genotypes to Nitrogen Levels. J. Res. APAU, 18: 57-9.
• Gubbels, G.H., Dedio, W., 1986. Effect of Plant Density and Soil Fertility on Oilseed Sunflower Genotypes. An. J. Plant Sci., 66:521-527.
• Günel, E., 1971. Erzurum Şartlarında Gübreleme, Ekim Mesafe ve Aralıklarının Ayçiçeğinin Verim ve Bazı Zirai Karakterlerine Etkileri Üzerinde Bir Araştırma. Doktora Tezi, Erzurum.
• Gür, M.A., Çopur, O., Özel, A., 2005. Harran Ovasında Ayçiçeği Tarımında En Uygun Ekim Zamanı ve Bitki Sıklığının Belirlenmesi. Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, 5-9 Eylül 2005.
• Gürsoy, M., 2001. Kahramanmaraş Koşullarında Yağlık ve Çerezlik Ayçiçeği Çeşitlerinin Bitki Sıklığı ve Azota Tepkisi. KSÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Hamadtov, G.A.F., 2009. Effect of Nitrogen Fertilization on Growth and Yield of some Sunflower (Helianthus annus L.) Hybrids. B.Sc. Department of Agronomy, Faculty of Agriculture University of Khartoum.
• Herdem, E., 1999. Bazı Ayçiçeği (Helianthus annus L. ) Çeşitlerinde Azot (N) Dozlarının Verim ve Verim Unsurlarına Tepkisi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Tekirdağ.
• Holt N.W., Campbell, S.J., 1984. Effect of Plant Density on the Agronomic Performance of Sunflower on Dryland. Can. J. Plant Sci., 64:599-605.
• İlisulu, K., 1968. Ekim Mesafe ve Aralıklarının Ayçiçeğinin Önemli Özellikleri ve Tohum Verimi Üzerindeki Etkileri. A.Ü. Ziraat Fakültesi Yıllığı. Fasikül 2’den Ayrı basım, 90-126.
• Kara, K., 2001. Ekim Mesafe ve Aralıklarının Ayçiçeğinin Önemli Özellikleri ve Tohum Verimi Üzerindeki Etkileri. 1. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yıllığı, 18(2):90-92.
• Karami, E., 1980. Effect of Nitrogen Rate and Density of Plant Population on Yield and Yield Components of Sunflower. Ind. J. Agric. Sci., 50 (9): 666-670.
• Kasap, Y. 1994. Ayçiçeğinde (Helianthus annus L. ) Farklı Azot Düzeylerinin Verim ve Kalite Üzerine Etkileri. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan 1994.
• Kene, H.K., Thosar, V.R., Ulumela, R.B. 1993. Optimum Sowing Time of Sunflower Varieties in Summer Season. Journal of Maharashtra Agric. Univ. 1992, 17(3):411-412.
• Khargakharate, V.G., Nirwal, B.G., 1992. Growth and Yield of Sunflower as Influenced by Inter and Intra Row Spacing an Nitrogen. Field Crop Abstr. 45(6):3950.
• Kıllı. F., 1997. Kahramanmaraş Ekolojik Koşullarında Yağlık Melez Ayçiçeği (Helianthus annus L.) Çeşitlerinin Verim ve Verim Unsurları Üzerine Bir Araştırma. Doğa Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 21:149-155.
• Kıllı; F., Gencer, O., 1992. Çukurova Bölgesinde Farklı Zamanlarda Ekilen Bazı Ayçiçeği Çeşitlerinin, Tarımsal ve Teknolojik Özellikleri ve Bunlar Arasındaki İlişkiler Üzerinde Bir Araştırma. Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 16(4):721-729.
• Kıllı; F., Özdemir, G., 2001. Yağlık Melez Ayçiçeği Çeşitlerinin Bitki Sıklığına Tepkisi. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi 17-21 Eylül, Endüstri Bitkileri 2:29-32, Tekirdağ.
• Koç, H., Noyan, Ö.F., 1997. Tokat Yöresinde Azotlu ve Fosforlu Gübrelerin Ayçiçeğinde (Helianthus annus L.) Verim ve Verim Unsurları Üzerine Etkileri. Türkiye II. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül 1997.
• Kraevskii, A.N., Karpenko, A.A., Vınnık, P.N., 1991. On the Improvement of Sunflower Seed Production. Field Crop Abstr. 46(2):1215.
• Limon-Ortega, A., Sayre, K.D., Franchis, C.A., 2000. Wheat Nitrogen Use Efficiency in a Bed Planting System in Northwest Mexico. Agronomoy Journal, 92(2):303-308.
• Massey, J.H., 1971. Effect of Spacing and Nitrogen on Growth and Yield of Sunflower. Journal of Agronomy, 63:137-138.
• Moheswarappa, K.P., Shambolıngappa, K.G., Bajavaraju, G.V., Kumar, D.S.R., 1985. Role of Nitrogen and Phosphorus Fertilization and Test Weight, Protein, Oil and Germination of Sunflower Seed Bsh.1 and Farm 11:1:23-24;40, in Field Crop Abstract 39:6335.
• Monotti, M., 1978. Experimental Research on Cultural Techniques for Sunflower Effects of Application of Increasing Nitrogen Loses in Fertilization. Proceedings of the VII. International Sunflower Conferance, 83-89.
• Narwal, S.S., Malik, D.S., 1984. Response of Sunflower Cultivars to Plant Density and Nitrogen. Department of Agronomy, Hayrana Agricultural University, Hisar-125004, India.
• Oral, E., Kara, K., 1989. Erzurum Ekolojik Koşullarında Bazı Ayçiçeği Çeşitleri Üzerinde Bir Araştırma. Doğa Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, D., 13(2):343-355.
• Özer, H., Öztürk, E., Polat, T., 2003. Determinetion of Agronomic Performances of Some Oilseed Sunflower (Helianthus annus L.) Hybrids Grown under Erzurum Ecological Conditions. Türk. J. Agric. For. 27:199-205.
• Özdemir, G., 1999. Ayçiçeğinde (Helianthus annus L.) Ekim Sıklığı Üzerine bir Araştırma. K.S.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
• Prodan, M., Prodan, I., Pipie, F., 1985. Study on Effect of Sowing Date and Rate on Sunflower Yields in the South West of the Romanian Plain. Productia VegetalaCereale si Plante Tehnice, 37(2):3-8.
• Razi, H., Asad, M.T., 1998. Evaluation of Variation of Agronomic Traits and Water Stres Tolerant in Sunflower Conditions. Agricultural and Natural Resources Sciences, 2:31-43.
• Robinson, R.G., 1978. Sunflower Science and Technology: Production and Culture. American Society of Agronomy, Inc., Madison, Wisconsin, USA.
• Robinson, R.G., Ford, J.H., Lueschen, W.W., Rabas, D.L., Smith, L.J., Warnes, D.D., Wiersma, J.V., 1980. Response of Sunflower Plant Population. Agronomy Journal 72:869-879.
• Routley, R., Broad, I., Mclean, G., Whish, J., Hammer, G., 2003. The Effect of Row Configuration on Yield Reliability in Grain Sorghum: Yield, Water Use Efficiency and Soil Water Exrraction. Australian Agronomy Conf., Proc.
• Steer, T., Coaldrake, P.D., Pearson, C.J., Canty, C.P., 1986. Effect of Nitrojen Supply and Population Dnsity on Plant Development and Yield Component of Irrigated Sunflower (Helianthus annuus L.). Field Crops Res., 13: 99-115.
• Sterjo, S., 1992. Data on the Sowing Time and Density of Plants of the 1925 Sunflower Hybrid. Buluteni Shkencave Bujgesore, 1989, 28(3):34-46.
• Tenebe, V.A., Pal, V.R., Okonkwo, C.A.C., Auwalu, B.M., 1996. Response Of Rainfed Sunflower (Helianthus annus L.) to Nitrogen Rates and Plant Population in the Semi-Arid Savana Rgion of Nigeria. Journal of Agronomy and Crop Science, 177(3):207-215.
• Thosar, V.R., Keni, H.K., Kale, M.R., Ulumale, R.B., Tatte, P.S. 1993. Effect of Nitrogen and Variety on Grain Yield and Net Profit of Sunflower. Advances in Plant Sciences, 5(1):173-175.
• Vigil, M.F., Henry, W.B., Klein, B., 2007. Skip- Row Planting: A Strategy for Stabilizing Dryland Corn /Sorghum Tields. Proceeding of the Colorado Conversation Tillage Association and National Sunflower Assocation 19 th High Plains No-Till Conference. Jonuvary 30-31, Island Regional Park. Greeley, Colorado.
• Wagh, R.G., Babar, S.S., Thoarat, S.T., 1992. Effects of Sowing Time and Nitrogen Levels on the Yield and Yield Attributes of Kharif Sunflower. Field Crop Abst. 46(12):557.
• Zubriski, J.C., Zimmerman, D., 1974. Effect of Nitrogen, Phosphorus and Plant Density on Sunflower. Agronomy Journal, 66:798-801.