Konya İlinde Buğday Üretiminde Kullanılan Tarım İlaçları Piyasa Yapısının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 2, 147 - 151, 28.07.2016

Fethi Özbek , Halil Fidan

Öz

Bu çalışmanın amacı, M-Firma Yoğunlaşma Oranı (CRM) ve Herfindahl-Hirschman Endeksi (HHI) hesaplama yöntemleri kullanılarak araştırma bölgesi olan Konya ilinde buğday üretiminde kullanılan tarım ilaçları (BÜKTİ) piyasa yapısının belirlenmesidir. CRM oranı ve HHI endeksi hesaplamalarında tarım ilacı üreten/ithal eden kuruluşlara ait pazar payları kullanılmıştır. Pazar paylarının hesaplanmasında kullanılan satış miktarı ve satış fiyatı verileri tarım ilacı satan kuruluşlarla yapılan anketlerden ve Konya Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı İl/İlçe Müdürlüklerinden elde edilmiştir. Araştırma bölgesi BÜKTİ piyasasında en büyük 4 firmaya ait CR₄ oranı % 66.29, en büyük 8 firmaya ait CR₈ oranı % 85.36 olarak hesaplanırken HHI endeksi 1340.41 olarak hesaplanmıştır. Tekelleşme gücünün bir ölçüsü olarak kabul edilen CRM oranı ve HHI endeksinin yüksek olması Konya ilinde BÜKTİ piyasa yapısının oligopol piyasa yapısı özelliklerini taşıdığı anlamına gelmektedir.

Anahtar Kelimeler: Buğday, Pazar payı, Piyasa yoğunlaşması, Tarım ilaçları, Konya

Determination of the Market Structure of Pesticides Used in Wheat Production in Konya

 

Abstract: The objective of this study was to determine the marketing structure of pesticides used in wheat production in Konyaby using M-Firm Concentration Ratio (CRM) and Herfindahl-Hirschman index (HHI). The market shares of firms manufactured/imported pesticides were used in order to estimate CRM and HHI. The data on selling amount and selling price used in the estimation of market shares were obtained from the surveys conducted to pesticides dealers and from Konya Ministry of Food, Agriculture and Livestock Province and District Offices. CR₄ of the biggest four firms, CR₈ of the biggest eight firms, and HHI of the market of pesticides used in wheat production were estimated in research area as 66.29 %, 85.36 % and 1340.41 respectively. The high values of CRM and HHI, which are accepted as the measurement of the monopoly power, indicated that the market structure of pesticides used in wheat production was a oligopoly type of market structure in Konya.

 

 Key Words: Konya, Market concentration, Market share, Pesticides, Wheat

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Alkin, E., Yıldırım. K., Özer, M. 2004. İktisada Giriş. T.C. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi Yayını No:785, Eskişehir.
• Boyes, W., Melvin, M. 1991. Economics. Houghton Mifflin Company, Boston.
• Clay, H. 2001. Agro chemical giants-keeping track of the names. Hivelights 14(4).
• Dinler, Z. 2014. Mikro Ekonomi, 25. Basım, Ekin Yayınevi.
• Durukan, T., Hamurcu, Ç. 2009. Mobil iletişimde pazar yoğunlaşması “Türkiye ile Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan ve Özbekistan karşılaştırması”. Karadeniz Araştırmaları 6(28): 75-86.
• ETC Group, 2008. Who owns nature? Corporate power and the final frontier in the commodification of life. http://www.etcgroup.org/upload/publication/707/01/etc_won_report_final_color.pdf (Erişim Tarihi: 04.10.2010).
• Fox, G., Weersink, A. 1995. Damage control and increasing returns. American Journal of Agricultural Economics 77(February): 33–39.
• Freshwater, D., Short, C. 2005. Pesticide regulation and pesticide prices. Canadian Journal of Agricultural Economics 53(2005): 193–219.
• Gülbandılar, E. 2011. Veri madenciliği ders notları. http://mf.dumlupinar.edu.tr/~eyup/DM/dm2.pdf (Erişim tarihi: 10.01.2011).
• Gwartney, J.D., Stroup, R.L. 1992. Microeconomics - Private and Public Choice, Sixth Edition. The Dryden Pres, Orlando.
• Hall, R.L., Dorfman J.H., Gunter, L.F. 2003. Spatial competition and pricing in the agricultural chemical industry: empirical evidence from Georgia. In: Conference on Applied Commodity Price Analysis, Forecasting, and Market Risk Management, 21-22 April, St. Louis, Missouri.
• Hirschey, M., Pappas, J.L. 1996. Managerial Economics, Eighth Edition. The Dryden Press, Florida.
• Hyman, D.N. 1986. Modern Microeconomics Analysis and Applications. Times Mirror’Mosby College Publishing, Missouri.
• Kotler, P., Armstrong, G., Saunders, J., Wong, V. 1999. Principles of Marketing, Second European Edition. Prentice Hall, Europe.
• Mcconnell, C.R., Brue, S.L. 1999. Economics: Principles, Problems and Policies, Fourteenth Edition. Irwin McGraw-Hill Co., Boston.
• Lipsey, R.G., Harbury, C. 1992. First Principles of Economics, Second Edition. Oxford University Press, New York.
• Özbek, F.Ş. 2013. Buğday Üretiminde Kullanılan Tarım İlaçları Pazarlaması Üzerine Bir Araştırma: Konya İli Örneği, Doktora tezi, Ankara Üniversitesi.
• Parkin, M. 2003. Economics, Sixth Edition. Pearson Education, Addison Wesley World Student Series, New York.
• Polat, Ç. 2007. Yoğunlaşma ve piyasa yapısı ilişkisi çerçevesinde Türk çimento sektörünün yapısal analizi. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 7(2): 97-116.
• Takechi, K., Higashida, K. 2012. Firm organizational heterogeneity and market structure: Evidence from the Japanese pesticide market. International Journal of Industrial Organization 30(2012): 193–203.
• Türkiye İstatistik Kurumu, 2010. Sanayi ve Hizmet Sektörlerinde Yoğunlaşma, 2008 Haber Bülteni. TÜİK, Ankara.
• Su, K.T. 2003. Rekabet Hukukunda Teşebbüslerin Hâkim Durumunun Belirlenmesinde Pazar Gücünün Ölçülmesi. Rekabet Kurumu, Ankara.
• Yıldırım, K., Eskinat, R., Kabasakal, A. 2005. Endüstriyel Ekonomi, 3. Baskı. Ekin Kitabevi, Bursa.