Şanlıurfa İli Harran Ovasının Tarımsal Yapı ve Mekanizasyon Özellikleri

Yıl 2016, Cilt: 19 Sayı: 3, 319 - 331, 29.10.2016

Muhammed Bozkurt Ali Aybek

Öz

Bu çalışmanın amacı; Şanlıurfa-Harran ovasındaki tarım işletmelerinin tarımsal yapı ve mekanizasyon özelliklerinin belirlenmesidir. Bu amaçla, ova içinde yer alan Akçakale, Harran ve Merkez ilçelerine bağlı 12 köye ait tarım işletmelerinden, tesadüfi örnekleme yöntemiyle belirlenen, traktöre sahip toplam 86 işletmeden, 2015 yılı Haziran-Ağustos döneminde, anket aracılığıyla, yüz yüze görüşme yapılarak elde edilen veriler kullanılmıştır. Ova genelinde; ortalama işletme büyüklüğünün 32.08 ha ve işletme arazilerinin büyük bölümünün (%87.4) mülk olduğu, ortalama parsel büyüklüğünün 11.55 ha ve arazilerin genellikle 2, 3 ve 4 parselden oluştuğu belirlenmiştir. İşletmelerdeki traktörlerin ortalama motor gücü 48.40 kW, yıllık çalışma süresi 570 h yıl^-1 olarak belirlenmiştir. İşletmelerin tarımsal mekanizasyon düzeyi gösterge değerleri; 2.85 kW ha^-1, 59 traktör 1000^-1 ha^-1, 17 ha traktör^-1, 7 makine traktör^-1, 2.15 traktör işletme^-1 olarak hesaplanmıştır. Yörede traktör satın alınırken işletmelerin tercihlerine etkili faktörler sırası ile traktör markası (%35), traktörün servis imkanlarının yaygın olması (%33), traktörün kabinli olması (%16), traktörün fiyatının uygun olması (%15) ve komşudan etkilenme (%1) şeklindedir.

Anahtar Kelimeler: Harran ovası, Tarımsal yapı, Mekanizasyon özellikleri

Agricultural Structure And Mechanization Properties In Şanlıurfa-Harran Plain

 

Abstract: The aim of this study was to determine the properties of agricultural structures and mechanizations in Harran Plain, Şanlıurfa. For this purpose; the data, was obtained from face to face meetings and surveys from the 86 enterprises owning tractors The enterprises were chosen randomly from 12 villages, in Akçakale, Harran and Central Districts locating in the plain. The study was conducted from June toAugust of 2015. Throughout the plain; the average size of enterprise was 32.08 ha and the large proportion of the terrains enterprises (87.4%), were their own properties and average size of parcels were 11.55 ha and generally comprised by 2, 3 or 4 parcels. It was found out that the average engine power of the tractors at the enterprises were 48.40 kW, and annual work time was about 570 h year-1. The indicator rates of agricultural mechanization level of enterprises were 2.85 kW ha-1, 59 tractor 1000-1 ha-1, 17 ha tractor-1, 7 machine tractor-1, 2.15 tractor enterprise-1. In the territory, preferences, or decisions of enterprises for buying an tractor depended on tractor brand (35%), prevalence of service opportunities (33%), the cab avaialability (16%), affordable price (15%) and neighborhoods (1%).

Keywords: Harran Plain, Agricultural structure, Mechanization properties

Kaynakça

• Anonim, 2010. Tarım Havzaları Yönetmeliği. 7 Eylül 2010 Tarih ve 27695 Sayılı Resmi Gazete.
• Anonim, 2015. Şanlıurfa Gıda, Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlüğü, Çiftçi Kayıt Sistemi Kayıtları, Şanlıurfa.
• Anonim, 2016. T.C. Kalkınma Bakanlığı Güneydoğu Anadolu Projesi Kalkınma İdaresi Başkanlığı. http://www.gap.gov.tr, Erişim, Şubat 2016.
• ASAE, 1994. Agricultural Machinery Management Data. ASAE Standards.
• ASAE D497.2 MAR94. ASAE, St. Joseph, MI. USA,
• Aybek, A., Boz, I., 2006. The Influence of Various Factors on Tractor Selection. Agricultural Mechanization in Asia, Africa and Latin America (AMA), 37(2):58-61. The Shin-Norinsha Co., Ltd. and The International Farm Mechanization Research Service, Tokyo-Japan.
• Bengisu, G., Yavuzer, Ü., Cevher, C., Öztürkmen, A.R., Coşkun. M. 2010. Organik Tarımın GAP Bölgesi’nde Uygulanabilirliği. Türkiye Ziraat Mühendisleri 7. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-2, s.229-234. Ankara.
• Çullu, M.A., Açıkgöz, M., 2010. Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP)’nin Tarımsal Kalkınmaya Etkileri. Türkiye Ziraat Mühendisleri VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-2 s.1245-1250. Ankara.
• Demirci, K., 1986. Büyük Güçlü Traktör ve Büyük İş Kapasiteli Makinaların Kullanılma Olanakları. Tarımsal Mekanizasyon 10. Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı, s.23-33, 5-7 Mayıs, 1986. Adana.
• Evcim, Ü., 1990. Tarımsal Mekanizasyon İşletmeciliği ve Planlaması Veri Tabanı. E.Ü. Ziraat Fakültesi Yayınları No: 495, İzmir
• Evcim, H., Ü., Ulusoy, E., Gülsoylu, E., Tekin, B., 2010. Tarımsal Mekanizasyon Durumu Sorunları ve Çözüm Önerileri. Türkiye Ziraat Mühendisleri VII. Teknik Kongresi Bildiriler Kitabı-2 s.989-1007. Ankara.
• Işık, A., 1988. Sulu Tarımda Kullanılan Mekanizasyon Araçlarının Optimum Makina ve Güç Seçimine Yönelik İşletme Değerlerinin Belirlenmesi ve Uygun Seçim Modellerinin Oluşturulması Üzerinde Bir Araştırma. Ç.Ü., Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarımsal Mekanizasyon Anabilim Dalı, Adana, 210 s.
• Işık, A., Akıncı, İ., Sabancı, A., 1995. GAP Bölgesine Uygun Tarım Makinaları Seçimi Ve 2000’li Yıllarda Park Talebi. Tarımsal Mekanizasyon 16. Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı, s.45-54, Bursa.
• Işık, A., Atun, İ., 1998. Şanlıurfa-Harran Ovasında Tarımsal Yapı ve Mekanizasyon Özellikleri. Tr. J. of Agriculture and Forestry 22(1998), 151-160.
• Korucu, T., Aybek, A., Sivrikaya, F., Gürlek, E., Mert, C., Kozak, B., 2015a. Kahramanmaraş İlinin Tarımsal Mekanizasyon Düzeyinin Haritalanması ve Değerlendirilmesi. KSÜ Doğa Bil. Derg., 18(2): 10-24.
• Korucu, T., Aybek, A., Sivrikaya, F., 2015b. Türkiye’nin Tarım Bölgeleri Bazında Mekanizasyon Düzeyinin Yersel Değişim Haritalarının Oluşturulması ve Değerlendirilmesi. KSÜ Doğa Bil. Derg., 18(4): 77-90
• Landers, A., 2000. Resource management. Farm Machinery: Selection, Investmen and Management. Farming pres, UK. 149 p.
• Miran, B., 2002, Temel İstatistik, Ege Üni. Basımevi, İzmir, 288s.
• Newbold, P., 1995, Statistics for Business and Economics, Prentice-Hall International, New Jersey, 867p.
• Özpınar, S., Işık, A., 1997. Şanlıurfa-Haran Ovasında Pamuk Üreten İşletmelerin Tarımsal Yapı Özellikleri. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No:173, S.141-150, Adana.
• Özpınar, S., 2001. Marmara Bölgesi’nin Tarımsal Mekanizasyon Özelliklerinin Belirlenmesi. Tarımsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı, s.41-46, Şanlıurfa.
• Polat, R., Sağlam, R., 2001. GAP Bölgesinin Mekanizasyon Durumu ve Sorunları. Tarımsal Mekanizasyon 20. Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı, s.617-621, Şanlıurfa.
• Ruiyin H, Wenqingv Y, Yadong, Z., Van Sonsbeek, G., 1999. Improving Management System of Agricultural Machinery in Jiangsu. Proceedings of 99 International Conference on Agri. Engine., pp. I-42/45. Beijing, China.
• Sabancı, A., Akıncı, İ., Yılmaz, D., 2003. Türkiye’deki Traktör Parkı ve Bazı Teknik Özellikleri. Tarımsal Mekanizasyon 21. Ulusal Kongresi Bildiri Kitabı, S.139-146, Konya
• Sağlam, C., 2005. Harran Ovasında Farklı Arazi Büyüklüğüne Göre Optimum Traktör Gücü ve Makine Kapasitesinin Belirlenmesi. Tarım Makinaları Bilimi Dergisi. 1(3): 175-182.
• Saral, A., M. Vatandaş, M. Güner, M. Ceylan ve T. Yenice., 2000. Türkiye Tarımının Makinalaşma Durumu. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası 5. Teknik Kongresi, s.901–923, Ankara.
• Say, S.M., Sabancı, A., Başçetinçelik, A., Özgüven, F., Öztürk, H. H., 2010. Tarım Makinaları 1. Nobel Kitabevi Yayın dağıtım ve Pazarlama Ltd. Şti. Adana
• Sayın, C., Gülçubuk, B., Bozoğlu, M., Koçak, A., Özalp, A., Sav, O., İlbasmış, E., Ceylan, M., 2015. Türkiye’de Tarımsal Yapıda Değişim Ve İzlenen Politikalar. Türkiye Ziraat Mühendisliği VIII. Teknik Kongresi Bildiri Kitabı, S9-32
• Tezer, E., Sabancı, A., 1997. Tarımsal Mekanizasyon I. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 44. 166 S, Adana.
• TUİK, 2015. Türkiye İstatistik Kurumu. http://www.tuik.gov.tr/ Son Erişim Tarihi: 25.05.2016.
• Vurarak, Y., Sağlam, C., Çıkman, A., 2007. Şanlıurfa İlinde Bulunan Büyük Tarım İşletmelerinin Mekanizasyon Düzeyi. Tarımsal Mekanizasyon 24. Ulusal Kongresi, s.98-107. Kahramanmaraş.
• Yavuzcan, G., Keskin, R., Ayık, M., Öztürk, R., Acar, A.İ., Vatandaş, M., 1986. Tarımsal Mekanizasyon Sorunları ve Çözüm Yolları. GAP Tarımsal Kalkınma Simpozyumu Bildiri Kitabı, s453-467. A.Ü. Basımevi, Ankara.