OTANTİK LİDERLİK - LİDER ÜYE ETKİLEŞİMİ – YABANCILAŞMA ARASINDAKİ İLİŞKİLERİN KURAMSAL OLARAK İNCELENMESİ

Yıl 2021, Cilt: 11 Sayı: 2, 43 - 52, 31.12.2021

Yavuz Sezer Oğuzhan , Mecbure Aslan , Şenay Karakuş Uysal

https://doi.org/10.47147/ksuiibf.1029814

Öz

Bu çalışmada, otantik liderlik, lider üye etkileşimi ve yabancılaşma arasındaki ilişkilerin anlaşılması ve kuramsal temellere dayandırılarak incelenmesi amaçlanmaktadır.Bu amaç doğrultusunda öncelikle, otantik liderlik, lider üye etkileşimi ve yabancılaşma kavramları teorik olarak sunulmakta; kavramlar arasındaki ilişkiler Sosyal Mübadele Kuramı ve Lider Üye Etkileşimi Teorisi perspektifinden kuramsal temellere dayandırılarak kapsamlı bir şekilde irdelenmektedir. Sosyal Mübadele Kuramı’nın lider ve astları arasındaki ilişkileri açıklama gücü, otantik liderlik özelliklerinin yabancılaşmayı azaltabileceği yöndedir. Ayrıca Lider Üye Etkileşimi Teorisi çerçevesinde, otantik liderlik ile yabancılaşma arasındaki ilişkide lider üye etkileşiminin düzenleyicilik rolü olduğu, otantik liderlik ile lider üye etkileşimi değişkenlerinin yabancılaşmayı azaltabileceği öngörülmektedir.
Literatürde bahsedilen kavramlar arasındaki ilişkileri benzer bakış açısıyla ele alan nitel çalışmaya rastlanmamış olması araştırmayı değerli hale getirmektedir. Yöneticilere ve araştırmacılara katkı sağlayacağı beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Otantik Liderlik, Lider Üye Etkileşimi, Yabancılaşma

Anahtar Kelimeler

Otantik Liderlik, Lider Üye Etkileşimi, Yabancılaşma.

Kaynakça

• Aiken, M. ve Hage, J. (1966). “Organizational Alienation: A Comparative Analysis". American Sociological Review, 31(4), ss. 497-507.
• Avolio, B. J., Gardner, W. L., Walumbwa, F. O., Luthans, F. ve May, D. R. (2004). “Unlocking The Mask: A Look at The Process by Which Authentic Leaders Impact Follower Attitudes and Behaviors”, Leadership Quarterly, 15(6), ss. 801-823.
• Avolio, B. J. ve Gardner, W. L. (2005), “Authentic Leadership Development: Getting to The Root of Positive Forms of Leadership”, The Leadership Quarterly, 16(3), ss.315-338.
• Banai, M. ve Reisel, W. D. (2007), “The Influence Of Supportive Leadership And Job Characteristics on Work Alienation: A Six-Country İnvestigation”, Journal of World Business, 42(4), ss.463-476.
• Bauer, T. N. ve Green, S. G. (1996), “Lider-Üye Değişiminin Geliştirilmesi: Uzunlamasına Bir Test”, Yönetim Akademisi Dergisi, 39(6), ss.1538-1567.
• Blau, P. M. (1964), “Social exchange theory”, Retrieved September, 3(2007), ss. 62.
• Blauner, R. (1964), “Alienation And Freedom: The Factory Worker and His İndustry”, The Sociological Quarterly, 6(1), ss. 83-85.
• Bordia, P., Restubog, S. L. D., Bordia S. ve Tang, R. L. (2017), “Effects of Resource Availability On Social Exchange Relationships: The Case Of Employee Psychological Contract Obligations", Journal of Management, 43(5), ss. 1447-1471.
• Brown, M. ve Trevino, L. K. (2006), “Ethical Leadership: A Review and Future Directions”, The Leadership Quarterly, 17(6), ss. 595-616.
• Burns, J. Z. ve Otte, F.L. (1999), “İnsan Kaynakları Geliştirme Araştırmaları İçin Lider-Üye Değişimi Teorisi ve Araştırmasının Etkileri”, İnsan Kaynaklarının Geliştirilmesi Üç Aylık, 10(3), ss. 225-248.
• Craig, N., George, B. ve Snook, S. (2015), “The Discover Your True North Fieldbook: A Personal Guide to Finding Your Authentic Leadership”, New Jersey: John Wiley & Sons.
• Çiçek, B. ve Türkmenoğlu, M. A. (2020), “Otantik Liderliğin İşe Yabancılaşmaya Etkisi ve Lider-Üye Etkileşiminin Bu İlişkideki Düzenleyici Rolü", Beykoz Akademi Dergisi, 8(2), ss. 41-59.
• Çoşar, S. (2011), “Otantik Liderlik Kavramı Ve Ardılları Üzerine Bir Araştırma”, Yüksek Lisans Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Dansereau Jr, F., Graen, G. ve Haga, W. J. (1975), “A Vertical Dyad Linkage Approach to Leadership Within Formal Organizations: A Longitudinal İnvestigation of The Role Making Process”, Organizational Behavior Human Performance, 13(1), ss. 46-78.
• Dienesch, R. M. ve Liden, R. C. (1986), “Leader-Member Exchange Model of Leadership: A Critique and Further Development”, Academy of Management Review, 11(3), ss. 618-634.
• Durkheim E. (1992), İntihar, Ö. Ozankaya (Çev.), Ankara: İmge Kitabevi.
• Ergil, D. (1978), “Yabancılaşma Kuramına İlk Katkılar”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 33(3), ss. 93-108.
• Gardner, W. L., Avolio, B. J., Luthans, F., May, D. R. ve Walumbwa, F. (2005), “Can You See The Real Me? A Self-Based Model of Authentic Leader And Follower Development”, The Leadership Quarterly, 16(3), ss. 343-372.
• George, B. (2003), Authentic Leadership: Rediscovering The Secrets To Creating Lasting Value, New Jersey: John Wiley&Sons.
• Gerstner, C. R. ve Day, D. V. (1997), “Meta-Analytic Review Of Leader–Member Exchange Theory: Correlates And Construct İssues”, Journal of Applied Psychology, 82(6), ss. 827.
• Gouldner, A. W. (1960), “The Norm of Reciprocity: A Preliminary Statement”, American Sociological Review, 25(2), ss. 161-178.
• Graen, G. B. ve Cashman, J. (1975), “A Role-Making Model Of Leadership İn Formal Organization: A Development Approach”, Leadership Frontier, 8, ss. 143-165.
• Henderson, D. J., Wayne, S. J., Shore, L. M., Bommer, W. H. ve Tetrick, L. E. (2008), “Leader-member exchange, differentiation, and psychological contract fulfillment: A multilevel examination”, Journal of Applied Psychology, 93(6), ss. 1208.
• Işkın, Y. ve Kaygın, E. (2016), “Otantik Liderlik Anlayışının Örgütsel Bağlılık Ve Örgütsel Yabancılaşmayla İlişkisi: Mobilya Sektöründe Bir Araştırma”, Bartın Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(14), ss. 619-647.
• Kanten, P. ve Ülker, F. (2014), “Yönetim Tarzının Üretkenlik Karşıtı İş Davranışlarına Etkisinde İşe Yabancılaşmanın Aracılık Rolü”, Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 32, ss. 16-40.
• Liden, R. C., Sparrowe, R. T. ve Wayne, S. J. (1997), “Leader-Member Exchange Theory; The Past and Potential for The Future”, Research in Personnel and Human Resource Management, 15, ss. 47-120.
• Liden, R. C. ve Maslyn, J. M. (1998), “Multidimensionality of Leader–Member Exchange: An Empirical Assessment Through Scale Development”, Journal of Management, 24(1), ss. 43-72.
• Molm, L. D. (1997), Sosyal Mübadelede Zorlayıcı Güç, Cambridge Üniversitesi Yayınları, UK.
• Molm, L. D. (2003).”Theoretical Comparisons of Forms Of Exchange”. Sociological Theory, 21(1), 1-17.
• Molm, L. D., Takahashi, N. ve Peterson, G. (2000), “Risk and Trust İn Social Exchange: An Experimental Test of A Classical Proposition”, American Journal of Sociology, 105(5), ss. 1396-1427.
• Mortier, A. V., Vlarick, P. ve Clays, E. (2016), “Authentic Leadership And Thriving Among Nurses: The Mediating Role of Empathy”, Journal of Nursing Management, 24(3), ss. 357-365.
• Mottaz, C. J. (1981), “Some determinants of work alienation”, The Sociological Quarterly, 22(4), ss. 515-529.
• Niu, W., Yuan, Q., Qian, S. ve Liu, Z. (2018), “Authentic Leadership and Employee Job Behaviors: The Mediating Role of Relational and Organizational İdentification and The Moderating Role Of LMX”, Current Psychology, 37(4), ss. 982-994.
• Öcal, H. ve Barın, N. (2016), “Örgütlerde Otantik Liderlik Davranışının İşe Yabancılaşma İle İlişkisi: Bursa İli Dericilik Sektöründe Bir Araştırma”, İş-Güç Endüstri İlişkileri ve İnsan Kaynakları Dergisi, 18(2), ss. 63-94.
• Özçelikçi, N. ve Ocak, M. (2020), “Otantik liderliğin çalışanların iş performansı ve işten ayrılma niyetleri üzerine etkisi: Görgül bir araştırma”, Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 9(4), ss. 279-290.
• Rajaeepour, S., Arbabisarjou, A., Zivarirahman, M. ve Shokouhi, S. (2012)., “Relationship Between Organizational Structure and Organizational Alienation”, Interdisciplinary Journal Of Contemporary Research in Business, 3(12), ss. 188-196.
• Rego, P., Lopes, M. P. ve Nascimento, J. L. (2016), “Authentic Leadership and Organizational Commitment: The Mediating Role of Positive Psychological Capital”, Journal of Industrial Engineering and Management, 9(1), ss. 129-151.
• Sarros, J. C., Tanewski, G. A., Winter, R. P., Santora, J. C. ve Densten, I. L. (2002), “Work Alienation And Organizational Leadership”, British Journal of Management, 13(4), ss. 285-304.
• Shamir, B. ve Eilam, G. (2005), “What’s Your Story? A Life-Stories Approach To Authentic Leadership Development”, The Leadership Quarterly, 16(3), ss. 395-417.
• Şahin, F. (2011), “Lider-Üye Etkileşimi İle İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişki Üzerinde Cinsiyetin Etkisi”, Ege Akademik Bakış, 11(2), ss. 277-288. Şimşek, M. Ş., Çelik, A., Akgemci, T. ve Fettahlıoğlu, T. (2006), “Örgütlerde Yabancılaşmanın Yönetimi Araştırması”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, ss. 569-587.
• Toor, S. ve Ofori, G. (2008), “Leadership For Future Construction İndustry: Agenda For Authentic Leadership”,International Journal of Project Management, 26(6), ss. 620–630.
• Ünsar, A. S. ve Karahan, D. (2011), “Yabancılaşmanın İşten Ayrılma Eğilimine Etkisini Belirlemeye Yönelik Bir Alan Araştırması”, Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 15(21), ss. 361-378.
• Xue, L., Manuel-Navarrete, D. ve Buzinde, C. N. (2014), “Theorising The Concept Of Alienation İn Tourism Studies”, Annals of Tourism Research, 44, ss. 186-199.
• Walumbwa, F. O., Avolio, B. J., Gardner, W., Wernsing, T. ve Peterson, S. (2008), “Authentic Leadership: Development And Validation Of A Theory-Based Measure", Journal of Management, 34(1), ss. 89-126.
• Walumbwa, F. O., Wang, P., Wang, H., Shaubroeck, J. ve Avolio, B. J. (2010), “Psychological Processes Linking Authentic Leadership To Follower Behaviors”, The Leadership Quarterly, 21(5), ss. 901-914.