Öğretmenlerin Psikolojik Sağlamlıkları ve Kendini İşe Vermeleri Üzerine Korelasyonel Bir Çalışma

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 1, 102 - 110, 30.04.2022

Fulya Köse

https://doi.org/10.33437/ksusbd.940730

Cited By: 2

Öz

Bu çalışmada öğretmenlerin psikolojik sağlamlıkları ile kendini işe vermeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. İlişkisel tarama modelinde gerçekleştirilen bu araştırmanın evreni, Kahramanmaraş ili merkez ve ilçelerinde bulunan resmi ve özel anaokulu, ilkokul, ortaokul ve liselerde çalışan öğretmenlerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir örneklem yoluyla seçilen 346 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmada, öğretmenlerin psikolojik sağlamlıklarını ölçmek için “Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği”, kendini işe verme düzeylerini ölçmek için “Kendini İşe Verme Ölçeği” kullanılmıştır. Öğretmen adaylarının sosyo demografik özelliklerini belirlemek üzere araştırmacı tarafından geliştirilmiş “Kişisel Bilgi Formu” kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, öğretmenlerin psikolojik sağlamlıklarının ve kendini işe verme düzeylerinin ortalamanın üzerinde olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Öğretmenlerin psikolojik sağlamlıklarının cinsiyet değişkeni bakımından farklılaştığı; medeni durum, kıdem, branş, yaş, eğitim durumu ve çalışılan okul kademesi değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülmüştür. Araştırmanın bir diğer sonucu olarak öğretmenlerin kendini işe verme düzeyleri; cinsiyet, medeni durum, yaş, eğitim durumu ve çalışılan okul kademesi değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermezken, kıdem ve branş değişkenleri bakımından farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca öğretmenlerin psikolojik sağlamlık ve kendini işe verme puanları arasında pozitif ve düşük seviyede ilişki olduğu görülmüştür. Araştırmanın son kısmında araştırma sonuçlarından hareketle geliştirilen önerilere yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kendini işe verme, Psikolojik Sağlamlık, Öğretmen

Kaynakça

• Agyemang, C.B. ve Ofei, S.B. (2013). Employee work engagement and organizational commitment: a comparative study of private and public sector organizations in Ghana, European Journal of Business and Innovation Research, 1 (4), 20-33.
• Atçıoğlu, E. ve Köse, A. (2018). The relationship between the levels of teachers’ and administrators’ work engagement and the effectiveness of the schools, International Journal of Eurasia Social Sciences, 9 (32),915-947.
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayıncılık.
• Damran Akyıldırım, P. (2017). Üniversite öğrencilerinde benlik saygısı algılanan sosyal destek ve psikolojik sağlamlık arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Demir, T. (2018). Sağlık çalışanlarında algılanan stres, psikolojik sağlamlık ve bilişsel duygu düzenleme stratejilerinin durumluk ve sürekli kaygı düzeyini yordama gücü, Yüksek lisans tezi, İstanbul Arel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Doğan, T. (2015). Kısa psikolojik sağlamlık ölçeğinin Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. The Journal of Happiness &Well-Being, 3(1), 93-102.
• Elsel, D. (2019). Yetişkin bireylerin özgüvenleri ile psikolojik sağlamlık düzeyleri arasındaki ilişki, Yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Gönen, T. (2020). Özel okullarda çalışan öğretmenlerin psikolojik sağlamlıkları ve iş doyumlarının mesleki tükenmişlik düzeylerine etkisi: Mardin ili örneği, Yüksek lisans tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Mersin.
• Hakanen, J.J ve Schaufeli, W.B. (2012). Do burnout and work engagement predict depressive symptoms and life satisfaction? a three-wave seven-year prospective study, Journal of Affective Disorders,141,414-424.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Köse, A. (2015). İşe angaje olma ile örgütsel destek algısı ve örgüt iklimi arasındaki ilişki (Kahramanmaraş ili örneği), Doktora tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.
• Köse, A. (2016). The impact of demographic features on teachers’ work engagement, Turkish Journal of Education, 5 (4),255-264.
• Köse, A. ve Uzun, M. (2018). The relationship between work engagement and perceived organizational justice. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 24(3), 483-528.
• May, D.R., Gilson, R.L. ve Harter, L.M. (2004). The psychological conditions of meaningfulness, safety and availability and the engagement of the human at spirit at work, Journal of Occupational and Organizational Psychology,77, 11-37.
• Oktan, V. (2008). Üniversite sınavına hazırlanan ergenlerin psikolojik sağlamlıklarının çeşitli değişkenlere göre incelenmesi, Doktora tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon.
• Öncel, L. (2007). Öğretmenlerin işleriyle bütünleşme düzeylerinin performansları ve iş yerlerinden ayrılma niyetleriyle ilişkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Roozeboom, M. B., ve Schelvis, R. (2014). Work engagement: drivers and effects. http://oshwiki.eu/wiki/Work_engagement:_drivers_and_effects adresinden 01.01.2021 tarihinde erişilmiştir.
• Schaufeli, W. B., 2012. Work engagement what do we know and where do we go, Romanian Journal of Applied Psychology, 14 (1), ss. 3-10.
• Ugwu, F. O. (2013). Work engagement in Nigeria: adaptation of the utrecht work engagement scale for Nigerian samples, International Journal of Multidisciplinary Academic Research, 1(3),16-26.
• Uzun, M. (2019). Yöneticilerin kullandıkları örgütsel güç kaynakları ile öğretmenlerin kendini işe vermeleri arasındaki ilişki (Kahramanmaraş ili örneği), Yüksek lisans tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kahramanmaraş.