Kurtarma Kazısında Bulunan Silindirik Mezar ve Buluntularının Değerlendirilmesi: Trapezopolis Nekropolü

Yıl 2022, Cilt: 19 Sayı: 3, 1616 - 1630, 31.12.2022

Mehmet Ok , Nail. Uyar

https://doi.org/10.33437/ksusbd.1128380

Öz

Günümüzde, Denizli ili, Babadağ ilçesi, Bekirler mahallesi sınırları içerisinde yer alan Trapezopolis, Antik Dönem’de Karia ve Phrygia sınırını oluşturan Salbakos (Babadağ) Dağı eteklerinde kurulmuştur. Kent konumu itibariyle doğal bir kale görünümündedir. Nekropol alanı kentin dört tarafında yayılım göstermektedir. Günümüze kadar kentte herhangi bir kazı çalışması yapılmamış olmakla birlikte, Denizli Müze Müdürlüğü tarafından nekropol alanlarında kurtarma kazıları yapılmıştır. Mezar mimarisi olarak örgü tekne mezar, kline yerleştirilmiş mezar evler, tonozlu mezar tiplerinden oluşmaktadır. Bir başka mezar yapısı ise pişmiş toprak silindirik lahit mezarlardır. Mezarların benzerlerine Lykos Vadisi yerleşimlerinde de görülmektedir.
Mezarın etrafı örgü taşlarla çevrelenmiş içerisinde silindirik lahit konularak üzeri kapatılmıştır. Mezar içerisinde in-situ olarak ele geçen pişmiş toprak ve cam eserler bulunmuştur. Mezar içerisinde ayrıca urne kabı da yer almaktadır. Bu eser silindirik mezarın ayrıca kullanımını göstermesi açısından önemlidir. Mezar yapısı karşılaştırmalar ve buluntular dikkate alınarak MS 1-2. yüzyılda kullanım görmüştür. Çalışma, Trapezopolis Nekropolü’nde in-situ şeklinde bulunan ve değerlendirilen, ayrıca Lykos Vadisi mezar mimarisi ve ölü gömme geleneğine katkı sağlaması açısından önemlidir.

Anahtar Kelimeler

Trapezopolis, Nekropol, Silindirik Mezar, Roma Dönemi.

Kaynakça

• Referans: Anderson, J. G. C. (1897). A Summer in Phrygia: I, The Journal of Hellenic Studies, Vol. 17, 396 – 424.
• Referans: Arıcı, S. (2017). Tripolis Nekropolleri, [Yayımlanmamış Doktora Tez]. Ege Üniversitesi.
• Referans: BMC, (1897). The British Museum, Greek Coins of Caria, Cos, Rhodes, &. Printed by order of the trustees of the British Museum.
• Referans: Cappelletto, E. – Indgjerd, H. (2016). New acquisitions from the Hellenistic-Roman-Byzantine east necropolis of Hierapolis in Phrygia: the Unguentaria, RCRF, Acta, 44, 681 – 689.
• Referans: Civelek, A. (2001). Tralleis Nekropolisi Buluntuları Işığında Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiği, [Yayınlanmamış Doktora Tezi], Ege Üniversitesi.
• Referans: De Luca, G. (2000). Überlegungen zur Bleiglasurkeramik aus Pergamon, RCRF, Acta, 36, 129 – 146.
• Referans: Demir, A. (2020). Giresun Müzesi’nde Bir Grup Pişmiş Toprak Unguentarium, A Group of Terracota Unguentaria From Giresun Museum, Arkeoloji Dergisi, XXV, 131 – 147.
• Referans: Duman, B. – Konakçı, E. (2011). The Silent Witness of the Mound of Colossae: Pottery Remains, Colossae in Space and Time, 247- 281.
• Referans: Duman, B. (2010). Laodikeia Hellenistik ve Erken Roma Seramiği, [Yayınlanmamış Doktora Tezi ], Selçuk Üniversitesi.
• Referans: Duman, B. (2014). Lykos Laodikeia’sından Yerel Üretim Bir Grup Seramik: Lykos Skyphosları, 10. Yılında Laodikeia (2003-2013 Yılları), Laodikeia Çalışmaları, 3, 159 – 172.
• Referans: Dündar, E. (2008). Patara Unguentariumları, Patara IV.1, Ege Yayınları.
• Referans: Dündar, E.-Akyol, A. A. (2017). “Unguentarium Production at Patara and a New Unguentarium Form: Archaeological and Archaeometric Interpretation”, Adalya, 20, 157-180.
• Referans: Edwards, G. R. (1975). Corinthian Hellenistic Pottery, Corinth Volume VII, Part III, The American School of Classical Studies at Athens, Princeton, New Jersey.
• Referans: Ergürer, H. E. (2012). Parion Roma Dönemi Seramiği, [Yayınlanmamış Doktora Tezi], Atatürk Üniversitesi.
• Referans: Filges, A. (2006). Die Skulpturen und Sarkophage, Blaundos, Istanbuler Forschungen, Band 48, 269 – 283.
• Referans: Hayes, J. W. (1975). Roman and Pre-Roman Glass in the Royal Ontario Museum, Toronto: Royal Ontario Museum.
• Referans: Hayes, J. W. (1997). Handbook of Mediterranean Roman Pottery, British Museum Press.
• Referans: Hellström, P. (1965). Labraunda Vol. II,1: Pottery of Classical, and Later Date Terra Cotta Lamps and Glass, Lund.
• Referans: Isings, C. (1957). Roman Glass: From Dated Finds. Groningen: J. B. Wolters.
• Referans: Karabay, N. (1999). 1997 Yılı Gümüşler Nekropol Alanı Kurtarma Kazısı, IX. Müze Kurtarma Çalışmaları Semineri, 291 – 300.
• Referans: Laflı, E. (2003a). Studien Zu Hellenistischen, Kaiserzeitlichen und Spätantikfrühbyzantinischen Tonunguentarien aus Kilikien und Psidien (Süd Türkei): Der Forschungsstand und Eine Auswahl von Fundobjekten aus den Örtlichen Museen, [Yayınlanmamış Doktora Tezi], Köln.
• Referans: Meriç, R. (2002). Spathellenistisch-römische Keramik und Kleinfunde auseinem Schachtbrunnen am Staatsmarkt in Ephesos, Fie IX/3, Wien.
• Referans: Mitsopoulos-Leon, V. (1991). Die Basilika Am Staatsmarkt in Ephesos Kleinfunde. 1. Teil: Keramik hellenistischer und römischer Zeit, Wien.
• Referans: Ok, M. (2017). Hierapolis Teritoryumunda Yeni Bir Yerleşim Alanı: Akçapınar Nekropolü ve Buluntuları, Humanitas, 5/9, 45 – 69.
• Referans: Ok, M. (2018). Tripolis Hellenistik ve Roma Dönemi Seramiği, [Yayınlanmamış Doktora Tezi], Pamukkale Üniversitesi.
• Referans: Panarelli, P. (2016). II cosiddetto”Santuario delle Sorgenti (Ploutonion): le attivita di scavo 2008-2011, Hierapolis Di Frigia VIII, 1, Le Attivita Delle Campagne Di Scavo E Restauro, 2007-2011, 293 – 320.
• Referans: Polito, C. (2007). Teatro (Regio VIII): campana di scavo 2003. Rapporto preliminare, Hierapolis Di Frigia I. Le Attivita Delle Campagne Di Scavo e Restauro 2000- 2003, 157 – 168.
• Referans: Polito, C. (2016). Saggi Stratigrafici nel’area del Teatro, Hierapolis Di Frigia VIII, 1, Le Attivita Delle Campagne Di Scavo E Restauro 2007-2011, 121 – 140.
• Referans: Radt, W. – De Luca, G. (2003). Grabungen im Fundament des Pergamonaltars. Grobe Keramik- Graue Sondergruppe-Lampen, Les Ceramiques en Anatolie Aux Epoques Hellenistique et Romaine, Varia Anatolica XV, Ed.: C. Abadie – Reynal, 3- 8.
• Ramsay, W. M. (1887). Antiquities of Southern Phrygia and the Border Lands (I), The American Journal of Archaeology and of the History of the Fine Arts 3, No. 3/4, 344 – 368.
• Referans: Robinson, H. S. (1959). Pottery of the Roman Period, The Athenian Agora V, Princeton, New Jersey.
• Referans: Semeraro, G. (2003). Hierapolis De Phrygie. Les Ceramiques A Relief Hellenisiques et Romaines, Les Ceramiques en Anatolie Aux Epoques Hellenistique et Romaine, Varia Anatolica XV, 83 – 89.
• Referans: Sevinç, C. (2015). Hierapolis Kuzey Nekropolü 2013 Yılı Kurtarma Kazısı, MKKS, 23, 55 – 68.
• Referans: Slane, K. W. – Jones, R. E. (1980). A Tiberian Pottery Deposit from Corinth, Hesperia, 49/2, 135 – 177.
• Referans: Slane, K. W. (1990). The Sanctuary Of Demeter And Kore. The Roman Pottery And Lamps, Corinth, Vol. XVIII, Part II, Thin Walled Ware, Princeton, New Jersey.
• Referans: Şimşek, C. (2002). Trapezopolis Antik Kenti Nekropolü I, Arkeoloji ve Sanat, 109-110, 3-17.
• Referans: Şimşek, C. (2013). Laodikeia (Laodikeia Çalışmaları 2), Ege Yayınları.
• Referans: Şimşek, C. (2016). Bir Salbakos Kenti: Attouda (Hisar) ve Heykeltıraşlığı, Havva İşkan’a Armağan LYKIARKHISSA, 791 – 812.
• Referans: Şirin, O. A. (2017). Amisos’ta Lahit Mezar Geleneği Tradition of Sarcophagus in Amisos Orhan Alper Şirin, Uluslararası Amisos Dergisi, The Journal Of International Amisos, 2/3, 86 – 126.
• Referans: Aydın Tavukçu, Z. (2006). Parion Nekropolü 2005 Yılı Buluntuları, [Yayınlanmamış Doktora Tezi ], Atatürk Üniversitesi.
• Referans: Tekocak, M. – Yıldız, V. (2015). Akşehir Nasreddin Hoca Arkeoloji ve Etnoğrafya Müzesi’nde Bulunan Bir Grup Pişmiş Toprak Vazo, Prof. Dr. Ömer Özyiğit’e Armağan, 413 – 432.
• Referans: Thompson, H. A. (1934). Two Centuries of Hellenistic Pottery, Hesperia, 3/4, 311 – 476.
• Referans: Yağcı, R. (2003). Soli/Pompeiopolis 2002 Yılı Kazıları, KST, 25/2, 49 – 60.
• Referans: Yurtseven, F. (2016). Tarsus Köylü Garajı Mezarı Buluntuları, Anadolu / Anatolia, 31, 91 – 121.