Kayseri İl Merkezinde Doğum Yapan Kadınların Doğum Öncesi Bakım Alma Durumu ve Etkileyen Faktörler

Yıl 2019, Cilt: 14 Sayı: 3, 135 - 141, 15.11.2019

Ayşegül Erdoğan , Fevziye Çetinkaya

https://doi.org/10.17517/ksutfd.583184

Cited By: 4

Öz

Amaç: Kadınların doğum öncesi bakım (DÖB) alma
düzeyinin belirlenmesi ve doğum öncesi bakımın yeterliliğini etkileyen
faktörlerin saptanmasıdır.

Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı tipte olan
bu araştırma Kayseri İl merkezinde yürütülmüştür. Örneklem büyüklüğü %95 güven
düzeyinde, %80 güç ile %7 toleransla 501 kişi olarak hesaplanmıştır. Araştırma
kapsamına 650 kadının alınması hedeflenmiştir. 627 kadına ulaşılmış olup ulaşma
oranı %96,5’dir. Çalışmanın gücü %87 olarak bulunmuştur. Veri toplama yöntemi olarak
anket formu kullanılmış olup; veriler Haziran-Temmuz 2002 ve Ekim-Kasım 2002
tarihleri arasında toplanmıştır.

Bulgular: Araştırma
grubuna alınan 627 kadının yaş ortalaması 25,5±5,2 bulunmuştur. Araştırma
grubundaki kadınların %97,5’i en az bir kez doğum öncesi bakım aldığı,  %62,4’ünün ise yeterli doğum öncesi bakım
aldığı bulunmuştur. Tüm
değişkenler kontrol edildiğinde, yerleşim yeri, kadının eğitimi, eşin eğitimi,
aile tipi, sosyal güvence ve gebeliğin istenme durumu, yeterli doğum öncesi
bakım almada önemli birer belirleyici faktör olarak bulunmuştur.

Sonuç: DÖB hizmetlerinin kullanımında kadının statüsünün geçmişte oldukça önemli olduğu, yıllar içinde de kadınların sosyal gelişmişlik durumunun bu konuda hala belirleyici olduğu düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Doğum öncesi bakım, Sosyodemografik faktörler, Kayseri

Prenatal Care Status and Affecting Factors of Women who Delivered in Kayseri Province

Öz

Objective:
To determine the prenatal care (PC) level of women and the factors affecting
the adequacy of prenatal care.

Material and Methods:
This descriptive study was conducted in Kayseri city center. Sample size was
calculated as 501 with 95% confidence level, 80% power and 7% tolerance. The
aim of the study was to reach 650 women. 627 women were reached and the rate of
access was 96.5%. The power of the study was found as 87%. A questionnaire form
was used as the data collection tool. The data were collected between June-July
2002 and October-November 2002.

Results:
The mean age of 627 women in the study group was found to be 25.5 ± 5.2. It was
found that 97.5% of the women in the research group received prenatal care at
least once and 62.4% received adequate prenatal care. When all variables were
controlled, the place of residence, the education of the woman, the education
of the spouse, the family type, the social security status and the desire of
the pregnancy were found to be independent factors in obtaining adequate
prenatal care.

Conclusions:
It is thought that the status of women in the use of PC services has been very
important in the past and that the social development status of women is still
decisive in this regard.

Anahtar Kelimeler

Prenatal care, sociodemographic factors, Kayseri

Kaynakça

• KAYNAKALAR1. Bulut A. Doğum Öncesi Bakım. İn: Neyzi O (Ed). Anne ve Çocuk Sağlığında Öncelikler. (2.Baskı). Nobel Tıp Kitabevleri 1994, ss 7-36.
• 2. Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsü Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 1998. Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Ankara, Türkiye.
• 3. Hacettepe Üniversitesi, TAP Vakfı ve UNFPA. Türkiye’de Ana Sağlığı, Aile Planlaması Hizmetleri ve İsteyerek Düşükler. Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması-1998 İleri Analiz Sonuçları. Ankara 2002, ss 183-241.
• 4. Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı. Sağlık İstatistikleri 2001, ss 17-9.
• 5. Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü. Aile Planlaması Temel Bilgiler. İnsan Kaynağını Geliştirme Vakfı, İstanbul 1997, ss 5-15.
• 6. Taylor CM, Pernoll ML. Normal Pregnancy & Prenatal Care. In: Pernoll ML (Ed). Current Obstetric & Gynecologic Diagnosis & Treatment (7th. ed). Appleton & Lange, California 1991, pp 179-197.
• 7. Kochenour NK. Normal Gebelik ve Prenatal Bakrm. In: Scott JR, Disaia PJ, Hammond CB, Spellacy WN (Eds). Danforth Obstetrik ve Jinekoloji (7. Baskı). (Çev Ed: Erez SE). J.B. Lippncott Company & Yüce Yayım A.Ş. İstanbul 1997, ss 67-104.
• 8. Kotelchuck M. An evaluation of the Kessner adequacy of prenatal care index and a proposed adequacy of prenatal care utilization index. Ani J Public Health 1994; 84: 1414-19.
• 9. Alexander GR, Kotelchuck M. Quantifying the adequacy of prenatal care: A comparison of indices. Public Health Rep 1996; 111: 408-18.
• 10. T.C. Sağlık Bakanlığı Kayseri Sağlık Müdürlüğü. Kayseri İstatistik Yıllığı 2001, ss 6-85.
• 11. Özdamar K. Modern Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Kaan Kitabevi, Eskişehir 2003, ss 109-13.
• 12. Tunçbilek E. Clinical outcomes of consanguineous marriages in Turkey. Turk J Pediatr. 2001; 43: 277-9.
• 13. UNICEF: Dünya Çocuklarının Durumu. 2004, ss 130-36.
• 14. Erbaydar T. Utilization of prenatal care in poorer and wealthier urban neighbourhoods in Turkey. Eur J Public Health 2003; 13: 320-6.
• 15. Naçar M, Öztürk A, Öztürk Y. Doğum sonrası dönemde verilen aile planlaması eğitiminin yöntem kullanmaya etkisi. Erciyes Tıp Dergisi 2003; 25: 122-30.
• 16. Boz D G, Öztürk Y. Sivas Doğumevi hastanesinde doğum yapan kadınların doğum öncesi bakım ve doğuma ilişkin bilgi ve davranışlarının değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 2003; 12: 62-8.17. Yıldırım A, Maral I. The status of antenetal care attendanca of women lıvmg in a semi-urban and a urban area in Ankara. International Public Health Congress “Health 21 In Action” Abstract book İstanbul, Turkey 2000, p 28.
• 18. Kaya F G. Çanakkale Devlet hastanesine doğum yapmak için başvuran kadınların antenatal bakım alma durumlarının incelenmesi. Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik programı, Yüksek Lisans Tezi İzmir 1999, ss 61-5.
• 19. Etiler N, Aktekin M R, Çapar H. Antalya kent merkezindeki bir sağlık ocağı bölgesinde doğum öncesi bakım hizmetlerinin değerlendirilmesi. Sağlık ve Toplum 2000; 10: 41-5.
• 20. Bozkurt Aİ, Şahinöz S, Özçırpıcı B, Özgür S. Gaziantep’te sağlık ocaklarına herhangi bir nedenle başvuran 15-49 yaş evli kadınların doğum öncesi, doğum ve doğum sonrası bakım alma durumunun ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Erciyes Tıp Dergisi 2001; 23: 59-7.
• 21. Çiçeklioğlu M, Türk M. Bornova sağlık grup başkanlığı bölgesinde gebelere verilen doğum öncesi bakım yeterliliği ve sürekliliğinin değerlendirilmesi. 8. Ulusal Plalk Sağlığı Kongre Kitabı Diyarbakır 2002, s 484.
• 22. Şahinöz S, Şahinöz T, Eker H.H, Ceyhan O. Gebe lohıısa izleme kartlarından yararlanılarak gebe ve lohusa izlemlerinin değerlendirilmesi, Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi 1998; 7: 44-50.
• 23. Çetinkaya F, Naçar M, Aslan A, Öztürk Y. Kayseri’de ebelerin gebe ve bebek izlemlerinin etkinliği. Türk Aile Hekimliği Dergisi 2004; 8: 14-9.
• 24. Güler K, Çoşkun A, Ekizler H, Karanisoğlu H, Tekin N. Prenatal bakımı etkileyen faktörlerle ilgili epidemiyolojik bir çalışma. Hemşirelik Bülteni 1988; 12: 58-63.
• 25. Çelik Y, Hotchkiss R D. The socio-economic determinants of maternal health care utilization in Turkey. Social Science & Medicine 2000; 12: 1797-806.
• 26. Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsü, Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2003. Hacettepe Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Devlet Planlama Teşkilatı ve Avrupa Birliği, Ankara, Türkiye.
• 27. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2009) Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması, 2008. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü, Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı Müsteşarlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye.
• 28. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü (2014), “2013 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması”. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Kalk Bakanlığı ve TÜBİTAK, Ankara, Türkiye.