Amaç: Bu çalışma farklı kanser türüne sahip bireyler ile bakım verenlerinde fiziksel aktivite, yorgunluk ve yaşam kalitesinin incelenmesi amacıyla yapıldı.
Gereç ve Yöntemler: Çalışmaya akciğer kanseri (n=60, yaş: 55.77±7.27 yıl, Vücut Kütle İndeksi-VKİ; 20.22±1.12 kg/m2), meme kanseri (n=60, yaş:49.68±9.51 yıl, VKİ: 20.72±1.18 kg/m2) ve kolon kanseri (n=60, yaş: 52.53±7.77 yıl, VKİ: 19.57±0.92 kg/m2) olmak üzere 180 kanser hastası ve 180 bakım vereni dahil edildi. Fiziksel aktivite düzeyi Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi (IPAQ) ile, yorgunluk ise Piper Yorgunluk Ölçeği ile değerlendirildi. Yaşam kalitesi kanser hastalarında EORTC-QLQ-30, bakım verenlerde ise SF-36 yaşam kalitesi ölçeği ile değerlendirildi.
Bulgular: Yorgunluk akciğer kanseri ve bakım verenlerinde yüksek, meme kanseri ve bakım verenlerinde düşüktü (p<0.05). Yorgunluğun tüm alt boyutlarında akciğer ve kolon kanseri bakım verenleri, meme kanseri bakım verenlerine göre yüksekti (p<0.05). Meme ve kolon kanserli bireylerin fiziksel aktiviteleri
akciğer kanserine göre daha fazlaydı (p<0.05), bakım verenlerinde ise fark bulunmadı (p>0.05). Yaşam kalitesi (EORTC-QLQ-30) fiziksel alt boyut, bulantı-kusma, iştah kaybı, maddi zorluk haricinde diğer alt parametrelerinde fark bulundu (p<0.05). Akciğer kanserinde rol, kognitif ve sosyal alt boyut ile
dispne skorları daha yüksekti (p<0.05). Meme kanserinde fonksiyonel skor, emosyonel alt boyut, genel sağlık ve semptom skorları daha iyiyken, ağrı ve uyku bozukluğu alt boyut skorları ise kolon ve akciğer kanserinde daha yüksekti (p<0.05). Kabızlık ve diyare skorları sadece kolon kanserinde yüksekti (p<0.05).
Bakım verenlerde sadece SF-36 fiziksel fonksiyon parametresi meme kanserinde yüksek iken genel sağlık parametresi akciğer kanseri bakım verenlerinde düşüktü (p<0.05).
Sonuç: Akciğer kanseri ve bakım verenlerinde yorgunluk daha fazlaydı. Akciğer kanserinde fiziksel aktivite düzeyi ise meme ve kolon kanserine göre daha düşüktü. Bakım verenlerde kanser tipi yorgunluk açısından etkili olurken, fiziksel aktivite düzeyine etkisi olmadığı görüldü. Kanser hastalarının yaşam kaliteleri süreçten farklı şekilde etkilendiği görüldü.
Bakım Verenler Fiziksel Aktivite Kanser Yorgunluk Yaşam Kalitesi
Sayın Prof. Dr Yavuz YAKUT’a çalışmamıza sunduğu değerli bilgiler ve veri analizindeki kıymetli katkıdan dolayı teşekkürlerimizi sunarız.
Objective: This study was planned to investigate the quality of life, physical activity and fatigue levels in patients with different cancer types and their caregivers
Material and Methods: Total 180 caregivers and 180 cancer patient were recruited and divided lung cancer (n=60, age: 55.77±7.27 years, Body Mas Index-BMI: 20.22±1.12 kg/m2), breast cancer (n=60, age: 49.68±9.51 years, BMI: 20.72±1.18 kg/m2) and colon cancer (n=60, age: 52.53±7.77 years BMI: 19.57±0.92 kg/m2) in this study. Physical activity level was evaluated with the International Physical Activity Questionnaire (IPAQ), fatigue was evaluated with the Piper Fatigue Scale. Quality of life were assessed using the EORTC-QLQ-30 scale in cancer patients and the SF-36 scale in caregivers.
Results: Fatigue level was higher in lung cancer and caregivers, and lower in breast cancer and caregivers (p<0.05). All sub-dimensions of fatigue in lung and colon cancer caregivers were higher than breast cancer caregivers (p<0.05). Physical activities of breast and colon cancer patients were higher than lung cancer (p<0.05), no difference found in caregivers (p>0.05). The quality of life (EORTC-QLQ-30) was found to be different in sub-parameters except physical, nausea-vomiting, loss of appetite and financial difficulty (p<0.05). The role, cognitive, social, and dyspnea subdomain scores were higher in lung cancer (p<0.05). The functionality, emotionality, general health and symptom scores were lower in breast cancer patients, the pain and sleep disturbance scores were higher
in colon and lung cancer patients (p<0.05). Constipation and diarrhoea scores were higher only in colon cancer patients (p<0.05). SF-36 physical function parameter was higher in breast cancer caregivers, while general health parameter was lower in lung cancer caregivers (p<0.05).
Conclusion: Fatigue was higher in lung cancer and caregivers, while the physical activity of lung cancer was lower than breast and colon cancer. The cancer type was a parameter on fatigue in caregivers, but it did not affect the level of physical activity. It was observed that the quality of life of cancer patients was
affected differently from the process.
Birincil Dil | Türkçe |
---|---|
Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 11 Temmuz 2022 |
Yayımlanma Tarihi | 15 Temmuz 2022 |
Gönderilme Tarihi | 19 Mayıs 2021 |
Kabul Tarihi | 21 Eylül 2021 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 17 Sayı: 2 |