Siyasette Bir Cumhuriyet Kadını: Fatma Feriha Öztürk | A Republican Woman in Politics: Fatma Feriha Öztürk

Yıl 2022, Cilt: 5 Sayı: 1, 53 - 76, 31.05.2022

Meltem Öztan , Serap Şahinoğlu

https://doi.org/10.33708/ktc.1031993

Öz

Fatma Feriha Öztürk 1928 yılında Keçiören’de doğmuştur. 1961 yılında Keçiören muhtarı iken aynı yıl Türk Kadınlar Birliği Genel Başkanı olmuştur. 1961 ve 1964 yılında CHP’den milletvekili aday adayı olmuş ancak aday olamamıştır. Fatma Feriha Öztürk tabandan gelerek 1973 yılında birinci sıradan aday gösterilerek milletvekili seçilmiştir. Milletvekilliği döneminde kadın sorunlarına odaklanarak genelev kadınlarının genel çalışma koşullarının düzenlenmesi, sağlık olanaklarının iyileştirilmesi ve sigortalanmasına yönelik mağduriyetlerinin giderilmesi çalışmalarının merkezinde bulunmuştur. Bu çalışma onunla birebir yapılan özyaşam öyküsünden hareketle, onun siyasi yaşamdaki rolünü, toplumsal cinsiyet temelli ele almayı amaçlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Fatma Feriha Öztürk, kadın siyasetçi, seks işçiliği, feminist hareket, kamu politikası

A Republican Woman in Politics: Fatma Feriha Öztürk

Öz

Fatma Feriha Öztürk was born in Keçiören in 1928 and became president of the Turkish Women's Union in 1961 while she was the mukhtar of Keçiören. In 1961 and 1964, she was nominated as parliamentary candidate but was not able to run. In 1973 in the elections, she was elected as a member of parliament of CHP from Ankara. During her membership, her work concerning the law proposal for the pension of sex workers’ in brothels had been fruitful and helped them acquire this right. This work aims to discuss her role in politics from a gender perspective.

Anahtar Kelimeler

Fatma Feriha Öztürk, female politician, sex workers, feminist movement, public policy

Kaynakça

• Adak, S. (2016). “Siyaset ve Toplumsal Cinsiyet”. F, Saygılıgil. (Haz.). Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları. Dipnot Yayınları, Ankara, 17-31.
• Arat, Y. (1998). “Türkiye’de kadın milletvekillerinin değişen siyasal rolleri 1934-1980”. A, Berktay H. (Ed.). 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler. Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 249-266.
• Akşit, E. E. (2009). "Kadınların Hamamı ve Dönüşümü". A, Alkan. (Ed.). Cins Cins Mekan. Varlık Yayınları, İstanbul, 136-167.
• Avcı Akçalı, A. ve Aslan E. (2012). Tarih Öğretiminin İyileştirilmesi Yolunda Alternatif Bir Yöntem: Sözlü Tarih. Kastamonu Eğitim Dergisi, 20(2): 669-688.
• Berktay, F. (1994). “Türkiye’de Kadın Hareketi Tarihsel Bir Deneyim”. Kadın Hareketinin Kurumsallaşması Fırsatlar ve Rizikolar. Metis Yayınları, İstanbul, 18-27.
• Berktay, F. (2003). Tarihin Cinsiyeti. Metis Yayınları, İstanbul.
• Cagan, B. (1996). “Review of The Prostitution of Sexuality”. Kathleen Barry. Reviewed by Beth Cagan, Cleveland State University. The Journal of Sociology & Social Welfare, 23(2), 11.
• Çakır, S. (1996). Osmanlı Kadın Hareketi. Metis Yayınları, 2. Basım, İstanbul, 57-78.
• Çakır, S. (1997). “Kadın tarihinden iki isim: Ulviye Mevlan-Nezihe Muhiddin”. Toplumsal Tarih, 46: 6-14.
• Çakır, S. (2009). “Şirin Tekeli: Siyaset Biliminde Yeni Bir Soluk, Söyleşi”. İ.Ü. Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 40: 109-118.
• Çalışkan, V. ve Özey, E. (2016). “Darülfünun’dan mezun ilk kadın coğrafyacı: Şukufe Nihal”. Türk Coğrafya Dergisi, 67: 61-66.
• Davaz Mardin, A. (2002). “Görünmezlikten Görünürlüğe: Kadın Eserleri Kütüphanesi ve Bilgi Merkezi Vakfı”. 90’larda Türkiye’de Feminizm içinde. A, Bora ve A. Günal. (Eds.). İletişim Yay, Ankara: 183-204.
• Dişbudak, M. (2008). Türk Kadınlar Birliği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). 9 Eylül Üniversitesi Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü.
• Durakbaşa, A. ( 1998). “Cumhuriyet döneminde modern kadın ve erkek kimliklerinin oluşumu: Kemalist kadın kimliği ve “münevver erkekler”. A, Berktay Hacımirzaoğlu. (Ed.). 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler. Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 29-50.
• Eryılmaz, H. G. (2019). Zoraki Bir Koalisyon: 37. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti (CHP – MSP) (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacı Bayram Veli Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Ens.
• Genel kadınlar ve genelevlerin tabi olacakları hükümler ve fuhuş yüzünden bulaşan zührevi hastalıklarla mücadele tüzüğü. Resmi gazete yayımlanma tarihi: 19.4,1961. No: 10786. Değiştirilme tarihi: 31.1.1973 ve 7/5786.
• Güneş Ayata, A. (1995). “Türkiye’de kadının siyasete katılımı”. Ş, Tekeli. (Ed.). 1980’ler Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar. 3. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul, 293-312.
• İpşiroğlu, Z. (2014). “Uyanış”. Z, İpşiroğlu. (Yayına hazırlayan). Kadınların Gözüyle Yazmak ve Yaşamak. Cumhuriyet Kitapları, Yazın Basın Yayın Matbaacılık, İstanbul.
• Jenkins, K. (1997). Tarihi Yeniden Düşünmek. 1. Baskı, Dost Yayınları, Ankara.
• Kırkpınar, L. (1998). “Türkiye’de toplumsal değişme sürecinde kadın”. A, Berktay Hacımirzaoğlu. (Ed.). 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler. Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 13-28.
• Millet Meclisi Tutanak Dergisi. (1978). Dönem 5, Cilt 6, Toplantı 1: 478, 498.
• Pateman, C. (1988). The Sexual Contract. Stanford University Press, Stanford.
• Sosyal Sigortalar Kanunu. Resmi gazete yayımlanma tarihi: 29, 30, 31/7/1964-1/8/1964. No:506. Değiştirilme tarihi: 29/06/1978-2167/14.
• Şipal, Y. (1978). “SSK’da prim ödeme tavanı 9660 liraya yükseldi”, Cumhuriyet Gazetesi, 20.07.1978.
• Tekcan, R. (2011). “Sessis sedasız yaşayanlar: Biyografide kadın”. S, Irzık. ve J, Parla. (Eds.). Kadınlar Dile Düşünce. İletişim Yayınları, 4. Baskı, İstanbul, 145-156.
• Tekeli, Ş. (1995). “1980’ler Türkiye’sinde Kadınlar”. Ş, Tekeli. (Yayına hazırlayan). 1980’ler Türkiye’sinde Kadın Bakış Açısından Kadınlar. 3. Baskı, İletişim Yayınları, İstanbul: 15-50.
• Thompson, P. (1999). Geçmişin Sesi Sözlü Tarih. Tarih Vakfı Yurt Yayınları, İstanbul.
• Toska, Z. (1998). “Cumhuriyetin kadın ideali: Eşiği aşanlar ve aşamayanlar”. A, Berktay Hacımirzaoğlu. (Ed.). 75 Yılda Kadınlar ve Erkekler. Tarih Vakfı Yayınları, İstanbul, 71-88.
• TBMM (2021). Türkiye Büyük Millet Meclisi Tutanak Dergisi. Erişim Linki: www5.tbmm.gov.tr/develop/owa/td_v2_istatistik.tutanak_hazirla? v_meclis=&v_donem=&v_yasama_yili=&v_cilt=&v_birlesim=&v_sayfa=&v_anabaslik=&v_altbaslik=&v_mv=FATMA%20FER%DDHA%20%D6ZT%DCRK&v_sb=&v_ozet=&v_kelime=&v_bastarih=&v_ bittarih=. Erişim Tarihi: 29 Kasım 2021.