Birinci Basamak İçin Fiziksel Aktivite Anketinin Türkçe Uyarlamasının Geçerlilik ve Güvenilirliği

Yıl 2019, Cilt: 11 Sayı: 1, 1 - 8, 25.03.2019

Ayşe Emel Kaya Noğay Mehmet Özen

https://doi.org/10.18521/ktd.349033

Cited By: 4

Öz

Amaç: Çalışmada, İngiltere’de Ulusal Sağlık Hizmetleri kapsamında birinci basamakta
erişkinlerin fiziksel aktivite düzeyini değerlendirmek için kullanılan “General Practice
Physical Activity Questionnaire (GPPAQ)” adlı ölçeğin Türkçeye uyarlanarak geçerlilik ve
güvenilirliğinin araştırılması amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem: GPPAQ’in Türkçeye uyarlaması; ileri çeviri, İngilizceye geri çeviri,
orijinalle karşılaştırma, uzman görüşü alınması, deneme ve Türkçe anketin son halinin
hazırlanması aşamaları gerçekleştirilerek yapıldı. GPPAQ’in Türkçesi “Birinci Basamak için
Fiziksel Aktivite Anketi (BBFAA)” olarak adlandırıldı. Anket, Temmuz-Eylül 2015 tarihleri
arasında Aile Hekimliği Polikliniğine başvuran 16-74 yaş arası gönüllülere uygulandı. Ayrıca
demografik bilgi formu dolduruldu ve Uluslararası Fiziksel Aktivite Anketi-Kısa Formu
(UFAA-KF) uygulandı. Sonuçlar SPSS 22.0 ile değerlendirildi. Geçerlilik ve güvenilirlik
çalışması için Cronbach alfa ve faktör analizi kullanıldı, ayrıca BBFAA’nın UFAA-KF’ye
göre duyarlılık ve özgüllük değerleri hesaplandı.
Bulgular: Çalışmaya katılan 409 kişinin 241’i (%58.9) kadın, 168’i (%41.1) erkek; yaş
ortalaması 35.1±14.7 idi. BBFAA ile katılımcıların 86’sı (%21.0) hareketli, 81’i (%19.8) orta
derece hareketli, 72’si (%17.6) az hareketli ve 170’i (%41.6) hareketsiz bulundu. UFAA-KF
ile 87 (%21.3) kişi aktif, 162 (%39.6) kişi minimal aktif ve 160 (%39.1) kişi inaktif bulundu.
Güvenilirlik için bakılan alfa katsayısı 0.74; geçerlilik için bakılan faktör analizi sonucunda
Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) değeri 0.72, Bartlett’s X2=1526.42, p=0.001, açıklanan varyans
oranı 0.38 bulundu. BBFAA’nın UFAA-KF’ye göre duyarlılığı %86.0 ve özgüllüğü %47.1 idi.
Sonuç: BBFAA’nın dil ve yapı geçerliliğinin sağlandığı, güvenilirliğinin yeterli düzeyde
olduğu bulunmuştur. UFAA-KF ile karşılaştırılınca BBFAA’nın hareketsizleri bulma oranı
%86 iken, hareketlileri saptama oranı %47’dir. BBFAA, birinci basamakta fiziksel aktivite
düzeyinin saptanmasında hızlı ve güvenli olarak kullanılabilecek pratik bir yöntem olarak
görünmektedir

Anahtar Kelimeler

Birinci Basamak, Fiziksel Aktivite, Anket, Türkçeye Uyarlama, Güvenilirlik ve Geçerlilik

The Validity and Reliability Analysis of Turkish Version of General Practice Physical Activity Questionnaire

Öz

Objective: Turkish adaptation of the General Practice Physical Activity Questionnaire
(GPPAQ) used in UK and investigation of validity and reliability.
Methods: Adapting GPPAQ has done with these steps; translation, back translation,
comparison to original, obtaining expert opinion, pre-test, final version. Turkish GPPAQ was
applied to volunteers between the ages of 16-74 in Family Physician Policlinic between JulySeptember 2015. A demographic information form was filled and International Physical
Activity Questionnaire-Short Form (IPAQ-SF) was applied. Data were evaluated with SPSS22.0. Cronbach alpha and factor analysis were used for validity and reliability tests.
Sensitivity and specificity of Turkish GPPAQ were calculated by comparison to IPAQ-SF.
Results: Of 409 individuals participated the study, 241 (58.9%) were female and 168 (41.1%)
were male; mean age was 35.1±14.7. With GPPAQ, 86 participants (21.0%) were active, 81
(19.8%) were moderately active, 72 (17.6%) were moderately inactive and 170 (41.6%) were
inactive. With IPAQ-SF, 87 (21.3%) were active, 162 (39.6%) were minimal active and 160
(39.1%) were inactive. The alpha coefficient was calculated to be 0.74; Kaiser-Meyer-Olkin
(KMO) value was 0.72 and Bartlett’s X2=1526.42, p=0.001; the explained variance rate was
0.38. The sensitivity and specificity of GPPAQ according to IPAQ-SF were 86% and 47%
respectively.
Conclusion: Validity of Turkish GPPAQ is ensured and reliability is sufficient. When
compared to IPAQ-SF, the detection rate of inactive and active individuals is 86% and 47%
respectively. Turkish GPPAQ is a practical method that can be used quickly and safely in
determining the level of physical activity in primary care.

Anahtar Kelimeler

Primary Care, Physical Activity, Questionnaire, Turkish Adaptation, Reliability and Validity

Kaynakça

• 1. World Health Organization. Global recommendations on physical activity for health. Geneva: WHO, 2010.
• 2. Cavill N, Kahlmeier S, Racioppi F. Physical activity and health in Europe: evidence for action. WHO Europe, Copenhagen, Denmark: 2006; 5-8.
• 3. Demirel H, Kayıhan H. Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi, 2. baskı. Ankara: Kuban Matbaacılık Yayıncılık, 2014.
• 4. Ünüvar N, Mollahaliloğlu S, Yardım N (Eds). Türkiye Hastalık Yükü Çalışması, 2004. Ankara: Sağlık Bakanlığı RSHMB Hıfzıssıhha Mektebi Müdürlüğü, 2006.
• 5. Physical Activity Guidelines Advisory Committee and the Physical Activity Guidelines Writing Group. 2008 Physical Activity Guidelines for Americans. Washington: US Department of Health and Human Services, 2008.
• 6. Laatikainen T, Dunbar JA, Chapman A, et al. Prevention of Type 2 Diabetes by lifestyle intervention in an Australian primary health care setting: Greater Green Triangle (GGT) Diabetes Prevention Project. BMC Public Health, 2007;7:249. 7. Mensink M, Feskens EJM, Saris WHM,et al. Study on lifestyle intervention and Impaired Glucose Tolerance Maastricht (SLIM): preliminary results after one year. International Journal of Obesity, 2003;27:377-84.
• 8. Boule NC, Haddad E, Kenny GP, et al. Effects of exercise on glycemic control and body mass in type 2 diabetes mellitus. A meta-analyses of controlled clinical trials. JAMA 2001;286(10):1218-27.
• 9. Warburton DER, Nicol CW, Bredin SSD. Health benefits of physical activity: the evidence. CMAJ 2006;174(6):801-9.
• 10. World Health Organization. Global status report on noncommunicable diseases 2014. Switzerland: World Health Organization, 2014; 34.
• 11. Ünal B, Ergör G, Horasan GD. Türkiye Kronik Hastalıklar ve Risk Faktörleri Sıklığı Çalışması, 2013. Ankara: Sağlık Bakanlığı, 2013. 12. Elley CR, Kerse N, Arrol B. Effectiveness of counselling patients on physical activity in general practice: cluster randomised controlled trial. BMJ 2003;326(7393):793-6.
• 13. Prince SA, Adamo KB, Hamel ME, et al. A comparison of direct versus self-report measures for assessing physical activity in adults: a systematic review. International Journal of Behavioral Nutrition and Physical Activity, 2008;5:56.
• 14. Strath SJ, Kaminsky LA, Ainsworth BE, et al. Guide to the assessment of physical activity: Clinical and research applications: a scientific statement from the American Heart Association. Circulation, 2013;128(20):2259-79.
• 15. Warren JM, Ekelund U, Besson H, et al. Assessment of physical activity - a review of methodologies with reference to epidemiological research: a report of the exercise physiology section of the European Association of Cardiovascular Prevention and Rehabilitation. European Journal of Cardiovascular Prevention and Rehabilitation, 2010;17(2):127-39.
• 16. Craig CL, Marshall AL, Sjöström M, et al. International Physical Activity Questionnaire: 12-Country Reliability and Validity. Medicine & Science In Sports & Exercise 2003;195(9131/03):1381-95.
• 17. Saglam M, Arikan H, Savci S, et al. International physical activity questionnaire: reliability and validity of the Turkish version. Perceptual and Motor Skills, 2010;111(1):278-84.
• 18. Department of Health. The general practice physical activity questionnaire (GPPAQ): a screening tool to assess adult physical activity levels within primary care. London: Department of Health, 2009.
• 19. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye Sağlıklı Beslenme ve Hareketli Hayat Programı, Güncellenmiş 3.baskı. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 773, Ankara: 2013.
• 20. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Türkiye Fiziksel Aktivite Rehberi, 2.baskı. Sağlık Bakanlığı Yayın No: 940, Ankara: 2014.
• 21. Baş Aslan U, Livanelioğlu A. Fiziksel aktivite düzeyinin üniversite öğrencilerinde iki farklı yöntemle değerlendirilmesi. Fizyoterapi Rehabilitasyon, 2007;18(1):11-9.
• 22. Genç M, Eğri M, Kurçer MA, ve ark. Malatya kent merkezindeki banka çalışanlarında fizik aktivite sıklığı. İnönü Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2002;9(4):237-40.
• 23. 21. Fitzgerald L, Ozemek C, Jarrett H, et al. Accelerometer validation of questionnaires used in clinical settings to assess MVPA. Medicine & Science in Sports & Exercise, 2015;47(7):1538-42.
• 24. Puig Riberaa A, Pena Chimenis O, Romaguera Bosch M, et al. How to identify physical inactivity in Primary Care: Validation of the Catalan and Spanish versions of 2 short questionnaires. Atencion Primaria 2012;44(8):485-93.
• 25. Ahmad S, Harris T, Limb E, et al. Evaluation of reliability and validity of the General Practice Physical Activity Questionnaire (GPPAQ) in 60-74 year old primary care patients. BMC Family Practice, 2015;16:113.