Doğum Sonu Dönemde Sık Görülen Sorunlara Yönelik Güncel Yaklaşımlar

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 1, 81 - 92, 27.04.2022

Ebru Bekmezci , Halime Esra Meram

Öz

Doğum sonu dönem kadın vücudunun gebelik öncesi haline dönme süreci olup, bu dönemde kanama, enfeksiyon, yorgunluk, uyku bozuklukları, meme problemleri, perine ağrısı, aile planlaması ve cinsellik gibi pek çok konuda sorun görülebilmektedir. Bu sorunların önlenmesi ve giderilmesinde hemşirelerin verecekleri bakım uygulamaları önem kazanmaktadır. Doğum sonu dönemde verilecek bakımda kanıta dayalı güncel uygulamaların kullanılması verilen bakımın etkinliği konusunda anahtar noktayı oluşturmaktadır. Bu kapsamda derlemede doğum sonu dönemde sık görülen kanama, depresyon, enfeksiyon, emzirme sorunları ve cinsel sorunlar güncel yaklaşımlar çerçevesinde ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Doğum sonrası bakım, hemşirelik bakımı, postpartum dönem.

Destekleyen Kurum

Yok

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

Yok

Current Approaches to Common Problems in the Postpartum Period

Öz

Postpartum period is the process of returning the female body to its pre-pregnancy state, and many problems such as bleeding, infection, fatigue, sleep disorders, breast problems, perineum pain, family planning and sexuality can be seen in this period. The care practices of nurses gain importance in the prevention and elimination of these problems. The use of evidence-based current practices in postpartum care is a key point in the effectiveness of care. In this context, bleeding, depression, infection, breastfeeding problems and sexual problems in the postpartum period were discussed within the framework of current approaches.

Anahtar Kelimeler

Postpartum care, nursing care, postpartum period.

Proje Numarası

Yok

Kaynakça

• Abdel-Aleem, H., Singata, M., Abdel-Aleem, M., Mshweshwe, N., Williams, X., & Hofmeyr, G. J. (2010). Uterine massage to reduce postpartum hemorrhage after vaginal delivery. Int J Gynaecol Obstet, 111(1), 32-36. doi:10.1016/j.ijgo.2010.04.036
• ACOG. (2017). Practice Bulletin No. 183: Postpartum Hemorrhage. Obstet Gynecol, 130(4), e168-e186. doi:10.1097/aog.0000000000002351
• ACOG. (2018). ACOG Committee Opinion No. 736: Optimizing Postpartum Care. Obstet Gynecol, 131(5), e140-e150. doi:10.1097/aog.0000000000002633
• Ahnfeldt-Mollerup, P., Petersen, L. K., Kragstrup, J., Christensen, R. D., & Sørensen, B. (2012). Postpartum infections: occurrence, healthcare contacts and association with breastfeeding. Acta Obstet Gynecol Scand, 91(12), 1440-1444. doi:10.1111/aogs.12008
• Aslan, E. (2019). Normal Lohusalık Süreci ve Bakım. In N. Beji (Ed.), Kadın Sağlığı ve Hastalıkları, 48(4), 183-189.
• Başkaya, Y., Karakoç, H., & Özerdoğan, N. (2018). Postpartum dönemde yaşanan cinsel sağlık sorunları, ebe ve hemşirenin rolü. Hemşirelikte Eğitim Ve Araştirma Dergisi, 15(4): 269-274.
• Bekmezci, E., & Meram, H. E. (2020). Kadın cinsel işlev bozukluğu yönetiminde güncel yaklaşımlar ve kanıt temelli uygulamalar. Androl Bul, 22:233−237.
• Benson, G. (2019). Primary post-partum haemorrhage - Causation and management. J Perioper Pract, 29(4), 75-80. doi:10.1177/1750458918782902
• Berens, P. (2020). Overview of the postpartum period: Normal physiology and routine maternal care. Erişim Adresi: https://www.uptodate.com/contents/overview-of-the-postpartum-period-normal-physiology-and-routine-maternal-care?search=postpartum%20period&source=search_result&selectedTitle= 1~150& u sage_type=default&display_rank=1
• Berens, P., & Brodribb, W. (2016). ABM Clinical Protocol #20: Engorgement, Revised 2016. Breastfeed Med, 11(4), 159-163. doi:10.1089/bfm.2016.29008.pjb
• Beydağ, K. D. (2007). Doğum sonu dönemde anneliğe uyum ve hemşirenin rolü. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 6(6), 479-484. Bilgin, N. Ç., & DC, P. (2010). Doğum sonu dönem kanıt temelli yaklaşımlar ve hemşirelik. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3(3), 80-87.
• Boran, P. (2020). Emzirme Sorunlarına Kanıta Dayalı Yaklaşım. Osmangazi Tıp Dergisi, 35-40.
• Boushra, M., & Rahman, O. (2020). Postpartum Infection. In StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls PublishingCopyright © 2020, StatPearls Publishing LLC. Erişim Adresi: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560804/
• Brown, A., Rance, J., & Bennett, P. (2016). Understanding the relationship between breastfeeding and postnatal depression: the role of pain and physical difficulties. J Adv Nurs, 72(2), 273-282. doi:10.1111/jan.12832
• Çapık, A., Özkan, H., & Apay, S. E. (2014). Loğusaların doğum sonu konfor düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 7(3).
• Çevik, A., & Sultan, A. (2020). Doğum Sonu Dönemde Yapılan Geleneksel Uygulamalar. Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi, 10(1), 14-22.
• Doğan, G., & Kızıltan, G. (2019). Annelerin Postpartum Depresyon Risk Faktörlerinin Değerlendirmesi. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi-BÜSBİD, 4(2): 105-121.
• Durmuş, A., & Gürkan, Ö. C. (2020). Erken Postpartum Dönem Meme Sorunlarında Kanıt Temelli Tamamlayıcı ve Destekleyici Bakım Uygulamaları. Ordu Üniversitesi Hemşirelik Çalışmaları Dergisi, 3(2), 185-192.
• Erçel, Ö., & Süt, H. (2020). Postpartum Dönem Kadınlarında Uyku ve Yaşam Kalitesi. Journal of Turkish Sleep Medicine, 1, 23-30.
• Erickson, E. N., Lee, C. S., Grose, E., & Emeis, C. (2019). Physiologic childbirth and active management of the third stage of labor: A latent class model of risk for postpartum hemorrhage. Birth, 46(1), 69-79. doi:10.1111/birt.12384
• Fahey, J. O. (2017). Best Practices in Management of Postpartum Pain. J Perinat Neonatal Nurs, 31(2), 126-136. doi:10.1097/jpn.0000000000000241
• Fışkın, G., & Oskay, Ü. (2015). Postpartum Hemoraji Risk Değerlendirmesi, Yönetimi ve Ebe/Hemşirenin Rolü. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 5(3), 72-77.
• Gönenli, S., Kocatürk, A. A., & Çalık, K. Y. (2019). Normal Doğum Yapan Primipar Annelerin Erken Doğum Sonu Dönemde Emzirme Başarısı ve Etkileyen Faktörler. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi, 28(3), 191-200.
• Guala, A., Boscardini, L., Visentin, R., Angellotti, P., Grugni, L., Barbaglia, M., . . . Finale, E. (2017). Skin-to-Skin Contact in Cesarean Birth and Duration of Breastfeeding: A Cohort Study. ScientificWorldJournal, 2017, 1940756. doi:10.1155/2017/1940756
• Guille, C., Newman, R., Fryml, L. D., Lifton, C. K., & Epperson, C. N. (2013). Management of postpartum depression. J Midwifery Womens Health, 58(6), 643-653. doi:10.1111/jmwh.12104
• Gutzeit, O., Levy, G., & Lowenstein, L. (2020). Postpartum Female Sexual Function: Risk Factors for Postpartum Sexual Dysfunction. Sex Med, 8(1), 8-13. doi:10.1016/j.esxm.2019.10.005
• Güleç, Ş., Kavlak, O., & Sevil, Ü. (2014). Ebeveynlerin doğum sonu yaşadıkları duygusal sorunlar ve hemşirelik bakımı. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma, 11(1), 54-59.
• Gürcüoğlu, E., & Vural, G. (2017). Annelerin doğum sonu dönemde hastanede verilen ebelik/hemşirelik bakımından memnuniyetleri. Gazi Medical Journal, 29(1).
• Hadizadeh-Talasaz, Z., Sadeghi, R., & Khadivzadeh, T. (2019). Effect of pelvic floor muscle training on postpartum sexual function and quality of life: A systematic review and meta-analysis of clinical trials. Taiwan J Obstet Gynecol, 58(6), 737-747. doi:10.1016/j.tjog.2019.09.003
• Hamlacı, Y., Bekmezci, H., & Özerdoğan, N. (2017). Postpartum Kanamalarda Kanıta Dayalı Uygulamalar. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 7(1), 38-44.
• Handelzalts, J. E., Levy, S., Peled, Y., Yadid, L., & Goldzweig, G. (2018). Mode of delivery, childbirth experience and postpartum sexuality. Archives of Gynecology and Obstetrics, 297(4), 927-932. doi:10.1007/s00404-018-4693-9
• Hofmeyr, G. J., Abdel-Aleem, H., & Abdel-Aleem, M. A. (2013). Uterine massage for preventing postpartum haemorrhage. Cochrane Database Syst Rev(7), Cd006431. doi:10.1002/14651858.CD006431.pub3
• Hofmeyr, G. J., Mshweshwe, N. T., & Gülmezoglu, A. M. (2015). Controlled cord traction for the third stage of labour. Cochrane Database Syst Rev, 1(1), Cd008020. doi:10.1002/14651858.CD008020.pub2
• Karabulutlu, Ö., & Yavuz, C. (2019). Annelerin doğum sonu dönemde aldiklari ebelik/hemşirelik bakimindan memnuniyet düzeylerinin değerlendirilmesi. Caucasian Journal of Science, 6(2), 182-199.
• Koçak, DY., & Büyükkayacı, DN. (2016). Postpartum depresyon ve hemşirelik yaklaşımı. Psikiyatri/Nöroloji/Davranış Bilimleri Dergisi Sempozyum, 9: 21-26.
• Leeman, L. M., & Rogers, R. G. (2012). Sex after childbirth: postpartum sexual function. Obstet Gynecol, 119(3), 647-655. doi:10.1097/AOG.0b013e3182479611
• Menard, M. K., Main, E. K., & Currigan, S. M. (2014). Executive summary of the reVITALize initiative: standardizing obstetric data definitions. Obstet Gynecol, 124(1), 150-153. doi:10.1097/aog.0000000000000322
• Meran, H. E. P., & Şahin, N. H. (2014). Kadın sağlığı alanında uzman hemşirelik eğitimi ve uzman hemşirelik rolleri: Amerika Birleşik Devletleri örneği. Kadın Sağlığı Hemşireliği Dergisi, 1(1), 1-14.
• Newsome, J., Martin, J. G., Bercu, Z., Shah, J., Shekhani, H., & Peters, G. (2017). Postpartum hemorrhage. Tech Vasc Interv Radiol, 20(4), 266-273. doi:10.1053/j.tvir.2017.10.007
• O'Hara, M. W., & McCabe, J. E. (2013). Postpartum depression: current status and future directions. Annu Rev Clin Psychol, 9, 379-407. doi:10.1146/annurev-clinpsy-050212-185612
• Oskay, Ü., & Avcı, N. (2019). Riskli Postpartum Dönem ve Hemşirelik Yaklaşımı. In N. Beji (Ed.), Kadın Sağlığı ve Hastalıkları, Hemşire ve Ebelere Yönelik, Bölüm 20.
• Oyelese, Y., & Ananth, C. V. (2010). Postpartum hemorrhage: epidemiology, risk factors, and causes. Clin Obstet Gynecol, 53(1), 147-156. doi:10.1097/GRF.0b013e3181cc406d
• Paladine, H. L., Blenning, C. E., & Strangas, Y. (2019). Postpartum Care: An Approach to the Fourth Trimester. Am Fam Physician, 100(8), 485-491.
• Payne, J. L., & Maguire, J. (2019). Pathophysiological mechanisms implicated in postpartum depression. Front Neuroendocrinol, 52, 165-180. doi:10.1016/j.yfrne.2018.12.001
• Pileggi-Castro, C., Nogueira-Pileggi, V., Tunçalp, Ö., Oladapo, O. T., Vogel, J. P., & Souza, J. P. (2015). Non-pneumatic anti-shock garment for improving maternal survival following severe postpartum haemorrhage: a systematic review. Reprod Health, 12, 28. doi:10.1186/s12978-015-0012-0
• Poyatos-León, R., García-Hermoso, A., Sanabria-Martínez, G., Álvarez-Bueno, C., Cavero-Redondo, I., & Martínez-Vizcaíno, V. (2017). Effects of exercise-based interventions on postpartum depression: A meta-analysis of randomized controlled trials. Birth, 44(3), 200-208. doi:10.1111/birt.12294
• Rwabizi, D., Rulisa, S., Findlater, A., & Small, M. (2016). Maternal near miss and mortality due to postpartum infection: a cross-sectional analysis from Rwanda. BMC Pregnancy Childbirth, 16(1), 177. doi:10.1186/s12884-016-0951-7
• Simpson, K. R. (2018). Update on Evaluation, Prevention, and Management of Postpartum Hemorrhage. MCN Am J Matern Child Nurs, 43(2), 120. doi:10.1097/nmc.0000000000000406
• Sobhgol, S. S., Priddis, H., Smith, C. A., & Dahlen, H. G. (2019). The Effect of Pelvic Floor Muscle Exercise on Female Sexual Function During Pregnancy and Postpartum: A Systematic Review. Sex Med Rev, 7(1), 13-28. doi:10.1016/j.sxmr.2018.08.002
• Suarez, S., Conde-Agudelo, A., Borovac-Pinheiro, A., Suarez-Rebling, D., Eckardt, M., Theron, G., & Burke, T. F. (2020). Uterine balloon tamponade for the treatment of postpartum hemorrhage: a systematic review and meta-analysis. Am J Obstet Gynecol, 222(4), 293.e291-293.e252. doi:10.1016/j.ajog.2019.11.1287
• Şimşek, Ç., & Esencan, T. (2017). Doğum Sonu Dönemde Hemşirelik Bakımı. Zeynep Kamil Tıp Bülteni, 48(4), 183-189.
• Taşkın, L., & Akan, N. (2020). Doğum Sonu Dönem, Doğum Sonu Bakım. In L. Taşkın (Ed.), Doğum ve Kadın Sağlığı Hemşireliği. 16. Baskı, Bölüm 19.
• Toprak, F. Ü., Turan, Z., & Erebel, A. Ş. (2017). Doğum sonu erken dönem hemşirelik uygulamalarinda güncel yaklaşimlar. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 96-103.
• UNICEF. (2020). From the first hour of life. making the case for ımproved ınfant and young child feeding everywhere. Erişim Adresi: https://data.unicef.org/wp.../From-the-first-hourof-life.pdf
• Watkins, E. J., & Stem, K. (2020). Postpartum hemorrhage. Jaapa, 33(4), 29-33. doi:10.1097/01.Jaa.0000657164.11635.93
• Werner, E., Miller, M., Osborne, L. M., Kuzava, S., & Monk, C. (2015). Preventing postpartum depression: review and recommendations. Arch Womens Ment Health, 18(1), 41-60. doi:10.1007/s00737-014-0475-y
• Wetta, L. A., Szychowski, J. M., Seals, S., Mancuso, M. S., Biggio, J. R., & Tita, A. T. (2013). Risk factors for uterine atony/postpartum hemorrhage requiring treatment after vaginal delivery. Am J Obstet Gynecol, 209(1), e51-56. doi:10.1016/j.ajog.2013.03.011
• WHO. (2016). Breastfeeding. Erişim Adresi: www.who.int/topics/breastfeeding/en
• Yazıcı, S., Kaya, L., & Kaya, Z. (2020). Yenidoğan Yoğun Bakımda Bebekleri Olan Annelerin Meme Problemleri. Sağlık Profesyonelleri Araştırma Dergisi, 2(3), 121-127.