Vücut geliştirme sporu ile uğraşan erkek bireylerde kas algısı bozukluğu, ortoreksiya nervoza ve sporda güdülenme arasındaki ilişkinin incelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 4 Sayı: 1, 13 - 22, 14.03.2022

Hüseyin Abraş Deniz Erdağ Ayşe Buran

https://doi.org/10.35365/ctjpp.22.1.02

Öz

Amaç: Vücut geliştirme sporunun gerek fiziksel gerekse mental olarak bireyi zorlayan bir spor olduğu bilinmektedir. Kişinin bedenine yönelik önemli bir yatırımda bulunduğu bu spor türünde, zaman içerisinde kişinin bedenine yönelik algıları da değişebilmektedir. Bireyin bedenine yaptığı yatırımlar spor gibi fiziksel aktivitelerle olduğu gibi, beslenme düzeni ile de şekillenebilmektedir. Bu çalışmanın temel amacı, vücut geliştirme sporu ile uğraşan erkek bireylerde spora yönelik motivasyonları, kas algısı bozukluğu ve ortoreksiya nervozanın ilişkisini araştırmaktır.
Gereç ve Yöntem: Çalışmaya KKTC’de bölgesinde aktif olarak vücut geliştirme sporu ile uğraşan 200 erkek birey katılmıştır. Araştırmaya katılan bireylere sosyodemografik bilgi formu, Sporda Güdülenme Ölçeği-II, Orto-11 ve Kas Algısı Bozukluğu Envanteri uygulanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 26 programı kullanılmıştır. Araştırmada bireylerin demografik değişkenlerine ilişkin betimsel analizler, en düşük ve en yüksek puan ile ortalama ve standart sapmalarına yer verilmiştir. Araştırmada ölçek puanları arasındaki ilişkiler Pearson korelasyon, karşılaştırmalar t-test analiz yöntemi kullanılarak saptanmıştır.
Bulgular: Araştırma sonuçlarına göre vücut geliştirme sporu ile uğraşan bireylerde içsel motivasyonun dışsal motivasyondan daha yüksek olduğu, ergojenik besin destek ürünü kullanımı ile kas algısı bozukluğu arasında anlamlı bir farklılık olduğu ve kas algısı bozukluğu arttıkça ortoreksiya nervozanın artacağı saptanmıştır (p<0.05).
Sonuçlar: Bu sonuçlar doğrultusunda vücut geliştirme sporu ile uğraşan bireylerin spora yönelik motivasyonlarının incelenmesi gerektiği, Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokullarında ve antrenörlük eğitimlerinde gerek kas algısı bozukluğu ve ortoreksiya nevroza gerekse ergojenik besin destek ürünlerine yönelik bilgilendirmelerin yapılması gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Vücut geliştirme, Sporda motivasyon, kas algısı bozukluğu, ortoreksiya nevroza

Investigation of the Relationship between Muscle Dysmorphia Disorder, Orthorexia Nervosa, and Motivation in Male Individuals Engaged in Bodybuilding Sports

Öz

Objective: Bodybuilding is a sport that challenges the individual both physically and mentally. The fact that this sport demands significant investment to one’s body can affect the perception of the body over time. Such investments can be shaped by physical activities as well as by diet. The main purpose of this study is to investigate the relationship between sports motivation, muscle perception disorder and orthorexia nervosa in male individuals engaged in bodybuilding.
Materials and Methods: 200 male individuals actively engaged in bodybuilding in TRNC participated in the study. Sociodemographic information form, Sports Motivation Scale-II, Ortho-11 and Muscle Perception Disorder Inventory were applied to the individuals participating in the study. SPSS 26 program was used to analyze the data. Descriptive analyzes of demographic variables of individuals, lowest and highest scores, mean and standard deviations were included in the study. In the study, relationships between scale scores were determined by using Pearson correlation, comparisons t-test analysis method.
Results: The results show that individuals who are engaged in bodybuilding have higher intrinsic motivation rather than external motivation. Significant difference is observed between use of ergogenic supplements and muscle perception disorder. As muscle perception disorder increases orthorexia neurosis will also increase (p<0.05).
Conclusions: Motivations of individuals who are engaged in bodybuilding should be examined and proper information should be given to trainers and students about both muscle perception disorder, orthorexia neurosis and the use of ergogenic supplements.

Anahtar Kelimeler

Bodybuilding, motivation in sports, muscle perception disorder, orthorexia nervosa

Kaynakça

• Alpar, F. (2011). Vücut Geliştirme Sporcularında Beslenme, Fiziksel Aktivite ve Besin Takviyesi Kullanım Durumlarının İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beslenme Bilimleri Programı Yüksek Lisans Tezi, 7.
• Andersen, R. E., Barlet, S. J., Morgan, G. D., & Brownell, K. D. (1995). Weight loss, Psychological, and Nutritional Patterns in Competitive Male Body Builders . lnternationallournal of Eating Disorders, 49-57.
• Arusoğlu, G., Kabakçı, E., Köksal, G., & Merdol, T. (2008). Ortoreksiya Nervoza ve Orto-11’in Türkçeye Uyarlama Çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 283-291.
• Benar, N., & Loghmani, M. (2014). Factor Analysis of Teenage Athletes’ Goal Orientations and Sports Participation Motives in Leisure Time. Annals of Applied Sport Science, 69-80.
• Bo, S., Zoccali, R., Ponzo, V., Soldati, L., De Carli, L., Benso, A., ... & Abbate-Daga, G. (2014). University courses, eating problems and muscle dysmorphia: are there any associations?. Journal of translational medicine, 12(1), 1-8.
• Bratman, S., & Knight, D. M. (2000). Healthy Food Junkies: Overcoming the Obession with Healtful Eating. Broadway Books.
• Carraro, E., Gorrasi, I., Roppolo, M., Daga, G. A., Bo, S., & Gilli, G. (2014). Prevalence of Bigorexia and its relationships with Physical Activity in a sample of University Students: a pilot study. SISMES National VI Congress, 74.
• Compte, E. J., Sepulveda, A. R., & Torrente, F. (2015). A Two-Stage Epidemiological Study of Eating Disorders and Muscle Dysmorphia in Male University Students in Buenos Aires. Eat Disord, 1092-1101.
• Dalmaz, M., & Yurtdaş, G. T. (2015). Spor Salonunda Spor Yapanlarda Ortoreksiya Nervoza Beliritlerinin İncelenmesi. Uluslararası Hakemli Ortopedi Travmatoloji ve Spor Hekimliği Dergisi, 23-39.
• Devrim, A., & Bilgiç, P. (2018). Bigoreksiya: Vücut Disformik Bozukluğu mu, Yeme Bozukluğu mu ? Sağlık Bilimleri Dergisi, 64-69.
• Devrim, A., Bilgiç, P., & Hongu, N. (2018). Is There Any Relationship Between Body Image Perception, Eating Disorders, and Muscle Dysmorphic Disorders in Male Bodybuilders? American Journal of Men’s Health, 1-13.
• Duran, S., Çiçekoğlu, P., & Kaya, E. (2020). Relationship between orthorexia nervosa,muscle dysmorphic disorder (bigorexia), and self‐confidence levels in male students. Perspectives in Psychiatric Care, 1-7.
• Garcia, C. S., Ammendolia, A., Procopio, L., Papaianni, M. C., Sinopoli, F., Bianco , C., . . . Capranica, L. (2010). Body Uneasiness, Eating Disorder, And Muscle Dysmorphia In Individuals Who Overexercise. Journal of Strength and Conditioning Research, 3098-3104.
• Gerrig, R. J., & Zimbardo, P. G. (2014). Psikolojiye Giriş Psikoloji ve Yaşam . Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık.
• Gezer, C., & Kabaran, S. (2013). Beslenme ve Diyetetik Bölümü Kız Öğrencileri Arasında Görülen Ortoreksiya Nervoza Riski. S.D.Ü Sağlık Bilimleri Dergisi, 14-22.
• Giardino, J. C., & Procidano, M. E. (2012). Muscle Dysmorphia Symptomatology:A Cross-Cultural Study in Mexico and the United States. International Journal of Men's Health, 83-103.
• Goodale, K. R., Watkins, P. L., & Cardinal, B. J. (2001). Muscle Dysmorphia: A New Form of Eating Disorder? American Journal of Health Education, 260-266.
• Gorrasi, I. S., Bonetta, S., Roppolo, M., Daga, G. A., Bo, S., Tagliabue, A., . . . Carraro, E. (2019). Traits of orthorexia nervosa and muscle dysmorphia in Italian university students: a multicentre study. Eating and Weight Disorders .
• Gould, D., Feltz, D., & Weiss, M. (1985). Motives for participating in competitive youth swimming. International Journal of Sport Psychology, 126-140.
• Hildebrandt, T., Langenbucher, J., & Schlundt, D. G. (2004). Muscularity concerns among men: development of attitudinal and perceptual measures. Body Image, 169-181.
• Hitzeroth, V., Wessels, C., Zungu-Dirwayi, N., Oosthuizen, P., & Stein, D. J. (2001). Muscle dysmorphia:A South African sample. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 521-523.
• Howard, S. J., Vella, S. A., & Cliff, D. P. (2018). Children’s sports participation and self-regulation: Bidirectional longitudinal associations. Early Childhood Research Quarterly, 140-147.
• Khorramabady, Y. (2017). The Effect of Muscle Dysmorphia and Social Physique Anxiety on the Use of Supplements and Drugs. Zahedan Journal of Research in Medical Sciences, 1-6.
• Koven, N. S., & Abry, A. W. (2015). The clinical basis of orthorexia nervosa: emerging perspectives. Neuropsychiatric Disease and Treatment, 385-394.
• Mitchell, L., Murray, S., Cobley, S., Hackett, D., Gilfford, J., Capling, L., & O'Connor, H. (2017). Muscle Dysmorphia Symptomatology and Associated Psychological Features in Bodybuilders and Non-Bodybuilder Psychological Features in Bodybuilders and Non-Bodybuilder Resistance Trainers: A Systematic Review and Meta-Analysis. Sports Med, 233-259.
• Öcal, K. & Sakalli, D. (2018). Turkish adaptation of the sport motivation scale II (SMS-II): Procedures of validity and reliability. International Journal of Sport Exercise and Training Sciences-IJSETS, 4(1), 39-48.
• Özoğlu, F., & Hocaoğlu, Ç. (2019). Bigoreksiya Nedir ? Tanı ve Tedavi Yaklaşımları. Spor Eğitim Dergisi, 71-78.
• Pelletier, L. G., Rocchi, M. A., Vallerand, R. J., Deci, E. L.,& Ryan, R. M. (2013). Validation of the revised sport motivation scale (SMS-II). Psychology of Sport and Exercise, 329-341.
• Ryan, R. M., Federick, C. M., Lepes, D., Rubio, N.,& Sheldon, K. M. (1997). Instrinsic Motivation and Exercise Adherence . Journal of Sport Psychology, 335-354.
• Skemp, K. M., Mikat, R. P., Schenk, K. P., & Kramer, N. A. (2013). Muscle Dysmorphia: Risk May Be Influenced By Goals of The Weightlifter. Journal of Strength and Conditioning Research, 2427-2432.
• Subaşı, B., Okray, Z., & Çakıcı, M. (2018). Kas Algısı Bozukluğu Envaterinin Türkçe Formunun Profesyonel Erkek Sporcularda Geçerliliği ve Güvenirliliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi.
• Yurt, E., & Bozer, E. N. (2015). Akademik Motivasyon Ölçeğinin Türkçeye Uyarlanması. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 669-685. Zamora, M. C., Bonaechea, B. B., Sanchez, F. G., & Rial, B. R. (2005). Orthorexia nervosa. A new eating behavior disorder? Actas Esp Psiquiatr, 66-68.