İmam Şâfiî’nin (ö. 204/820) Hayatı ve Bazı Meziyetleri

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 75 - 91, 15.09.2020

Eyyup Akdağ

Öz

İmam Şâfiî, İslâm ilim tarihinin önemli ve en etkili şahsiyetlerinden birisidir. Kendisine nisbet edilen Şâfi‘î mezhebinin kurucusu olan İmam Şâfiî, Kureyş kabilesine mensuptur. İlminin yüksekliğinden dolayı, Hicrî ikinci asrın müceddidliğine layık görülmüştür. Erken yaşta ilim tahsiline başlayan İmam Şâfiî, gençlik yıllarında ilimde zirve isim olmuş ve on beş yaşında fetva vermeye başlamıştır. İmâm Şâfi’î, görüş ve düşünceleriyle büyük bir Müslüman topluluğunun teveccühünü kazanmıştır. Onun hakkında yapılan çalışmalarda, daha ziyade fıkıh, hadis, kelâm ve edebiyat gibi İslamî ilim dallarındaki görüş, düşünce ve yaklaşımları ön plana çıkarılarak konu edinildiği görülmektedir. Bu çalışmada ise bu alanların dışında İmam Şâfiî’nin ibadet, atıcılık ve tıp olmak üzere üç alandaki meziyet ve hassasiyetleri konu edinildiği gibi ayrıca hayatı da genel hatlarıyla ifade edilecektir.

Anahtar Kelimeler

Tasavvuf, İmam, Şâfiî, İbadet, Atıcılık, Tıp

Life and Some of The Virtues of Imām Shāfiʿī (d. 204/820)

Öz

Imām Shāfiʿī ‘i is one of the most important and influential figures in the history of Islamic science. Imām Shāfiʿī ‘i, who is the founder of the Shafi‘i sect, is a member of the Qurayshi tribe. Due to the high level of his knowledge, he was deemed worthy of the mujaddid of the 2nd century Hijri. Imām Shāfiʿī ‘i, who started his education in science at an early age, became the most important name in science during his adolescence and started giving fatwa at the age of fifteen. Imām Shāfiʿī ‘i, with his opinions and thoughts, won the favor of a large Muslim community. It is observed that views, thoughts, and approaches in Islamic sciences such as fiqh, hadith, kalam and literature are brought to the fore and they were the subject in the studies conducted about him. In this study, the virtues and sensitivities of Imām Shāfiʿī ‘i in three areas, namely worshiping, shooting, and medicine is discussed. Additionally, in this research, the life of Imām Shāfiʿī ‘i is expressed in general terms.

Anahtar Kelimeler

Ṣūfism, Imām, Shāfiʿī, Worship, Shooting, Medicine

Kaynakça

• ‘Askalânî, İbn Hacer. Tevâli’t-te’sîs li me‘âli Muhammed b. İdrîs. thk. Ebu’l-Fedâ Abdullah el-Kâdî. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1406/1986.
• Bağdâdî, Ebû Bekir Ahmed b. Ali el-Hatîb. Târîhu Bağdât. thk. Beşşâr ‘Avvâd Ma‘rûf. 16 cilt. Beyrût: Dârü’l-Ġarbi’l-İslâmî, 1422/2002.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin. Ahkâmü’l-Kur’ân li’ş-Şâfi‘î. nşr. Abdulğınâ Abdulhâlik. Kâhire: Mektebetü’l-Hâncî, 1414/1994.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin. es-Sünenü’l-Kübrâ. thk. Muhammed Abdulkadir ‘Atâ. 10 cilt. Mekke: Mektebetü Dâri’l-Bâz, 1414/1994.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin. Ma‘rifetü’s-sünen ve’l-âsâr. thk. Abdulmu‘tî Emîn Kal‘açî. 15 cilt. Pâkistân: Câmi‘atü’d-Dirâsâti’l-İslâmiyye, 1412/1991.
• Beyhakî, Ebû Bekir Ahmed b. el-Hüseyin. Menâkıbü’ş-Şâfi‘î. thk. es-Seyyid Ahmed Sakar. 2 cilt. Kahire: Mektebetü Dâri’t-Türâs, 1390/1970.
• Dekar, Abdülğanî. el-İmâmü’ş-Şâfi‘î. 6. Baskı. Dımaşk: Dârü’l-Kalem, 1417/1996.
• Ebû Dâvud, Süleymân b. el-Eş‘as. Sünenü Ebî Dâvud. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1992.
• Feyzü’l-Furkan Kur’an-ı Kerîm ve Açıklamalı Meali. çev. Hasan Tahsin Feyizli. 4. Baskı. İstanbul: Server İletişim, 2007.
• Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed. İhyâu ulûmi’d-dîn. 9 cilt. Cidde: Dârü’l-Minhâc, 1432/2011.
• Hücvirî, Ali b. Osman Cüllâbî, Keşfu’l-mahcûb Hakikat Bilgisi. nşr. Süleyman Uludağ. İstanbul: Dergâh Yayınları, 2010.
• İbn ‘Asâkir, Ebu’l-Kâsım Alî b. el-Hasan. Târîhu medîneti Dımaşķ. nşr. Muhibbiddîn Ebî Sa‘îd Ömer b. Ğarâme el-‘Amravî, 80 cilt. Beyrût: Dârü’l-Fikir, 1415/1995.
• İbn Hallikân, Ebû’l-Abbâs Şemsuddîn Ahmed b. Muhammed. Vefayâtu’l-a‘yân ve enbâu ebnâu’z-zaman. thk. İhsân Abbâs. 7 cilt. Beyrût: Dâru Sâdır, 1994.
• İbn Kesîr, Ebû’l-Fidâ İsmail b. Ömer. el-Bidâye ve’n-nihâye. nşr. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türkî. 21 cilt. Kâhire: Dâru Hecr, 1418/1997.
• İbnü’l-Cevzî, Cemâleddîn Ebü’l-Ferec. Sıfatü’s-safve. nşr. Hâlid Mustafâ Tarrûsî. Beyrut: Dârü’l-Kitâbi’l-Arabî, 1433/2012.
• İbnü’l-Esîr, Ebu’s-Se‘âdât el-Mübârek b. Muhammed el-Cezerî. Câmi‘u’l-usûl fî ehâdîsi’r-Rasûl. thk. Abdülkadir el-Arnâûd. Beyrût: Mektebetü’l-Halvânî, 1391/1971.
• İbnü'l-Esîr, el-Mübârek b. Muhammed el-Cezerî. eş-Şâfî‘î fi şerhi Müsnedi'ş-Şâfi‘î. thk. Ahmed b. Süleyman,
• Ebû Temîm Yâsir b. İbrahim. 5 cilt. Riyad: Mektebetü'r-Rüşd, 1426/2005.
• İsfehânî, Ebû Nu‘aym Ahmed b. Abdullah. Hilyetü’l-evliyâ ve tabakâtü’l-asfiyâ. 10 cilt. Beyrût: Dârü’l-Kütübi’l-‘Arabî, 1394/1974.
• Kavâsî, Ekrem Yûsuf Ömer. el-Medhal ilâ mezhebi’l-İmâmi’ş-Şâfi‘î. Ürdün: Dârü’n-Nefâis, 1423/2003.
• Kazvînî, Ebu’l-Kâsım Abdülkerîm b. Muhammed. Şerhu Müsnedi’ş-Şâfi‘î. thk. Ebû Bekir Vâil Muhammed Bekir Zehrân. 4 cilt. Katar: Vüzâratü’l-Evkâf ve’ş-Şuûni’l-İslâmiyye, 1428/2007.
• Kurtubî, Ebû Ömer Yûsuf b. Abdullah. Câmi‘u beyâni’l-ilim ve fadlihî. thk. Ebi’l-Eşbâl ez-Züheyrî. 2 cilt. Su‘ûdiyye: Dâru İbni’l-Cevzî, 1414/1994.
• Kuşeyrî, Ebu’l-Kâsım Abdülkerim b. Hevâzin. er-Risâletü’l-Kuşeyriyye. nşr. Halil en-Nâsık. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1422/2001.
• Râzî, Ebû Muhammed Abdurrahmân b. Ebî Hâtim. Âdâbü'ş-Şâfi‘î ve menâkıbuhû. thk. Abdülğanî Abdülhâlık. Beyrût: Dâru'l-Kütübi'l-İlmiyye, 1424/2003.
• Rıfat, Hilmîzâde İbrâhim. Menâkıb-ı Hazret-i İmâm-ı Şâfiî yâhud Bir Hâtıra. Dersaadet: Şirket-i Mürettibiyye Matbaası, 1318.
• Sühreverdi, Ömer. Tasavvufun Esasları. çev. Kâmil Yılmaz, İrfan Gündüz. İstanbul: Vefa Yayınları, 1990.
• Zehebî, Şemseddîn Muhammed b. Ahmed b. Osmân. Târîhu’l-İslâm ve vefayâtü’l-meşâhir ve’l-e‘lâm. nşr. Ömer Abdüsselam Tedmirî. Beyrut: Dârü’l-Kitâbi’l-‘Arabî, 1407/1987.