Sınıf öğretmeni adaylarının Rehberlik ve Araştırma Merkezlerine ilişkin metaforik algıları

Yıl 2019, Cilt: 2 Sayı: 1, 48 - 63, 30.05.2019

Ahmet Zeki Uysal , Canan Sola Özgüç , Ebru Uzunkol

https://doi.org/10.33400/kuje.554572

Cited By: 3

Öz

Rehberlik ve Araştırma Merkezleri (RAM)
eğitim-öğretim kurumlarındaki rehberlik ve psikolojik danışma hizmetlerine
ilişkin çalışmalar ile bölgesindeki özel eğitim gerektiren bireylerin
tanılanması, yerleştirilmesi ve eğitsel planlamalarının yapılarak takip
edilmesi sürecini yürütmekle yükümlüdürler. Ancak sürecin doğru işleyebilmesi
için sınıf öğretmeni tarafından RAM’a öğrencinin özellikleri ile ilgili
bilgilendirme yapılması gerekmektedir. Bu aşamada sınıf öğretmenlerinin konu
ile ilgili sahip olduğu bilgi ve beceriler önem kazanmaktadır. Bu düşünceden
yola çıkılarak sınıf öğretmeni adaylarının RAM’lara ilişkin algılarının
metaforlar aracılığıyla belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma nitel araştırma
yöntemi kullanılarak gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu Sakarya
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Lisans Programı son sınıfta öğrenim
görmekte olan 54 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Veriler ise sınıf öğretmeni
adaylarının kişisel bilgilerine ilişkin bir bölüm ve “Rehberlik ve Araştırma
Merkezi ………….. gibidir, çünkü …………..” ifadesinin yer aldığı bir bölüm olmak
üzere iki bölümden oluşan bir form aracılığı ile toplanmıştır. Verilerin
analizinde içerik analizi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda sınıf öğretmeni
adaylarının daha çok RAM’ların işlevlerine yönelik metaforlar ürettikleri
sonucuna ulaşılmıştır. Buna göre sınıf öğretmeni adaylarının 17’si RAM’ları
öğrenciyi tanıyıp ona yol gösterici bir kurum olarak algılamaktadır. Bununla
birlikte sınıf öğretmeni adaylarının 11’ünün Rehberlik ve Araştırma Merkezine
ilişkin hatalı algılara sahip olduğu bulgusu elde edilmiştir. Buna göre sınıf
öğretmeni adaylarının 8’i RAM’ları eğitim kurumu olarak hizmet veren bir kurum
olarak, 3’ü RAM’ları sağlamış oldukları hizmetin dışında hizmet veren bir kurum
olarak algılamaktadır. Ayrıca sınıf öğretmeni adayları Rehberlik ve Araştırma
Merkezlerinin özelliklerine ilişkin 7 ve yetersiz destek sağlayan kurumlar
olmasına ilişkin 2 metafor üretmişlerdir. Elde edilen bulgular ışığında sınıf
öğretmeni adaylarının RAM’lara ilişkin hatalı algılarının giderilmesi için
öğretmen yetiştirme sürecinde özel eğitim ve eğitsel değerlendirme süreçlerine
ilişkin daha kapsamlı uygulamaların yapılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler

Sınıf Öğretmeni Adayları, Metaforik Algılar, Rehberlik ve Araştırma Merkezleri

Metaphoric perceptions of the candidates of elementary education teacher regarding Counselling and Research Centers

Öz

Counselling and Research Center (RAM) is obliged to
carry out the process of identification, placement and educational planning of
the individuals who require special education in the region with the studies on
counselling and psychological counseling services in educational institutions.
However, RAM- Counselling and Research Center needs to be informed about the
characteristics of the student by the elementary education teacher. At this
point, the knowledge and skills of the elementary education teachers about the
subject gain significance. The aim of this study is to determine the
perceptions of elementary education teacher candidates about RAM by means of
metaphors. The research was carried out with the qualitative research method.
The study group consists of 54 prospective teachers studying in the last year
of undergraduate education at Sakarya University Faculty of Education. The data
were collected through a form consisting of two sections in which the first
section is based on personal information of the participants and the second
section includes the perceptions of the elementary education teachers about
RAM- Counselling and Research Center by using “RAM is like….., because….’’
statement. Content analysis was used to analyze the data. As a result of the
research, it was concluded that elementary education teacher candidates mostly
produced metaphors regarding the functions of RAM- Counselling and Research
Center. According to that, 17 of the elementary education teachers perceive RAM
as an institution that recognizes and guides the student. In addition to that,
it was found that 11 of the elementary education teachers had incorrect
perceptions about RAM- Counselling and Research Center. 8 of the elementary
education teacher candidates perceive RAM as an institution serving as
educational institution and 3 of the elementary education teacher candidates
perceive RAM as an institution that provides services other than the service
they have provided. In addition, elementary education teacher candidates
produced 2 metaphors related to the characteristics of RAMs and 7 institutions
providing inadequate support. In the light of the findings, in order to
eliminate misconceptions of elementary education teacher candidates about RAM,
it can be recommended to make more comprehensive applications regarding special
education and educational evaluation processes in teacher training process.

Kaynakça

• Alpaslan, S., & Kutanis, R. (2007). Bilimsel Bilgi Üretiminde Metaforların Rolü: Destek mi, Engel mi?. Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 15, 1-17.
• Arslan, M. M., & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim-öğretim açısından incelenmesi. Millî Eğitim, 35(171), 100-108.
• Ateş, T. (2018). Eğitsel mesleki ve kişisel rehberlik alanlarında yapılan faaliyetlerin incelenmesi: Ram kaynaklarına dayalı bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi. Karadeniz Teknik Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü. Trabzon.
• Avcıoğlu (2017). Özel gereksinim duyan öğrencilerin eğitsel ve davranışsal değerlendirilmesi. Ankara: Vize Basın Yayın.
• Avramidis, E., & Norwich, B. (2002). Teachers' attitudes towards integration/inclusion: a review of the literature. European journal of special needs education, 17(2), 129-147.
• Baltacı, A. (2018). Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 231-274.
• Çuhadar, S. (2017). Sınıf öğretmenlerinin eğitsel değerlendirme sürecine ilişkin görüşleri. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(2), 526-549. doi:10.24315/trkefd.307946
• Gürsel, O. (2010). Özel eğitimde değerlendirme. İ.H. Diken (Editör), Özel eğitim içinde (s.29-58). Ankara: Pegem Akademi.
• Gürsel, O., & Vuran, S. (2010). Değerlendirme ve bireyselleştirilmiş eğitim programlarını geliştirme. İ.H. Diken (Editör), İlköğretimde Kaynaştırma içinde (s.194-221). Ankara: Pegem Akademi.
• Güveli, E., İpek, S., Atasoy, E., & Güveli, E. (2011). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Matematik Kavramına Yönelik Metafor Algıları. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 2(2), 140-159.
• Işıkdoğan-Uğurlu, N., & Kayhan, N. (2018). Sınıf öğretmenlerinin özel gereksinimli öğrencilerin eğitsel değerlendirme süreçlerine yönelik görüşlerinin incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(29), 626-669. DOI: 10.14520/adyusbd.398385.
• Kağan, M. (2010). Ankara ilindeki devlet ve özel ilköğretim okulları ile rehberlik ve araştırma merkezlerinde çalışan rehber öğretmenlerin iş doyumlarının incelenmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(1), 39-55.
• Karasar, N. (2016). Bilimsel araştırma yöntemi: Kavramlar, ilkeler, teknikler. Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karasu, N. (2014). Guidance and research centers of Turkey: From the perspective of parents. European Journal of Special Needs Education, 29(3), 358-369.
• Kargın, T. (2007). Eğitsel değerlendirme ve bireyselleştirilmiş eğitim programı hazırlama süreci. Özel Eğitim Dergisi, 8(1), 1-17.
• Koç, S. E. (2016). Nitel Araştırmalarda Geçerlik ve Güvenirlik. M.Y. Özden, & L. Durdu (Editörler), Eğitimde üretim tabanlı çalışmalar için nitel araştırma yöntemleri (149-165). Ankara: Anı Yayıncılık.
• MEB. (2018b). Rehberlik ve araştırma merkezi kılavuzu. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_01/17234231_ram_kilavuzu_2018.pdf adresinden erişilmiştir.
• MEB. (2006). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. https://orgm.meb.gov.tr/alt_sayfalar/mevzuat/Ozel_Egitim_Hizmetleri_Yonetmeligi_son.pdf adresinden erişilmiştir.
• MEB. (2012). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys.../2012.../27113614_ozelegitim21temmuz2012.doc
• MEB. (2018a). Özel eğitim hizmetleri yönetmeliği. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2018_07/09101900_ozel_egitim_hizmetleri_yonetmeligi_07072018.pdf adresinden erişilmiştir.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. (2nd ed). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Milli Eğitim Bakanlığı Tebliğler Dergisi (2008). Rehberlik ve araştırma merkezi açma yönergesi. https://orgm.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2015_10/08101631_rehberlikvearatrmamerkeziamaynergesi.pdf adresinden erişilmiştir.
• Özak, H., Vural, M., & Avcıoğlu, H. (2008). Rehberlik araştırma merkezi müdürlerinin gönderme tanılama yerleştirme izleme ve değerlendirmeye ilişkin görüş ve önerileri. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 189-206.
• Saban, A. (2004). Giriş düzeyindeki sınıf öğretmeni adaylarının “öğretmen” kavramına ilişkin ileri sürdükleri metaforlar. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 2(2), 131-155.
• Sadık, F. (2002). İlköğretim I. Aşama sınıf öğretmenlerinin sınıfta gözlemledikleri problem davranışlar. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 1-23.
• Saraç, T., & Çolak, A. (2012). Kaynaştırma uygulamaları sürecinde ilköğretim sınıf öğretmenlerinin karşılaştıkları sorunlara ilişkin görüş ve önerileri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(1), 13-28.
• Şahin, C., & Pehlivan, G. (2006). Kırşehir rehberlik ve araştırma merkezi özel eğitim bölümünde incelenen öğrencilerin çeşitli değişkenlere göre nitelikleri. Gazi Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 7(1), 175-189.
• Tiryakioğlu, Ö., & Avcıoğlu, H. (2013). Rehberlik ve araştırma merkezi müdürlerinin özel eğitim bölümünün sorunlarını algılamaları. Turkish International Journal of Special Education and Guidance & Counselling (TIJSEG), 2(1), 13-29.
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.