İlkokul Hayat Bilgisi programı (2018) kazanımlarının yaşam becerileri yönünden incelenmesi

Yıl 2021, Cilt: 4 Sayı: 1, 1 - 25, 31.05.2021

Cansev Karakuş

https://doi.org/10.33400/kuje.824004

Cited By: 6

Öz

Bu araştırmanın amacı, 2018 yılında güncellenen ilkokul Hayat Bilgisi programı kazanımlarının yaşam becerileri açısından incelenmesidir. Yaşam becerileri, 21. yüzyıl becerilerini kapsayan bireyin sağlıklı bir gelişim gösterebilmesi için kazanılması elzem olan becerilerdir. Erken yaşlardan itibaren bu yaşam becerilerinin kazandırılması önemlidir. Günümüz dünyasında bilgiye ulaşmak kolaydır ve bu nedenle akademik becerilerin yanı sıra yaşam becerilerine olan ihtiyaç giderek artmaktadır. İlkokul yıllarında yaşam becerilerini çocuklara kazandırmak adına “Hayat Bilgisi” önemli bir ders olarak yer almaktadır. Bu nedenle bu araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden doküman incelemesi kullanılarak Hayat Bilgisi Dersi Öğretim Programı kazanımlarının incelenmesi amaçlanmıştır. Veriler içerik analizi yöntemi ile analiz edilmiştir. Alan yazından yola çıkılarak; “problem çözme ve karar verme becerileri”, “düşünme (yaratıcı ve eleştirel) becerileri”, “iletişim ve empati becerileri” ve “motivasyonel beceriler” olmak üzere dört yaşam becerisi alanı kategorisi belirlenmiştir. Bu yaşam becerileri alt boyutlarına, Hayat Bilgisi programı kazanımlarında yer verilme durumları tespit edilmiş ve yorumlanmıştır. Kazanım sayıları, ünitelere ve sınıflara göre dağılımları belirlenmiştir. Programda tüm kazanımlar arasında, yaşam becerileri ile ilişkili kazanım oranının %64 olduğu görülmüştür. Araştırma sonucunda 2018 Hayat Bilgisi programında en fazla “motivasyonel beceriler beceri alanı”na yönelik kazanıma, en az “problem çözme ve karar verme beceri alanı”yla ilgili kazanıma yer verildiği tespit edilmiştir. Yaşam beceri alanlarının, ünitelere göre dengeli bir dağılım göstermediği görülmüştür. Sonuç olarak yaşam becerilerine dair kazanımların daha fazla sayıda yer alması, ünitelere ve sınıf seviyelerine eşit ve dengeli dağılması önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

yaşam becerileri, hayat bilgisi programı, kazanımlar

Analyzing the primary education Social Science program’s (2018) achievements in terms of life skills

Öz

The aim of this study is to examine the achievements of the primary school “Social Studies program”, which was updated in 2018, in terms of life skills. Life skills, including 21st century skills, are essential skills for an individual to develop healthily. It is important to gain these life skills from an early age. Knowledge is easy to access in today's world, and therefore the need for life skills as well as academic skills is increasing. In primary school years, "Social Studies" is an important lesson in order to teach life skills to children. Therefore, in this study, it was aimed to examine the achievements of the Social Studies Curriculum by using document analysis, one of the qualitative research methods. The data were analyzed by content analysis method. Based on the field literature; Four life skill categories were determined: "problem solving and decision-making skills", "thinking (creative and critical) skills", "communication and empathy skills" and "motivational skills". Inclusion of these life skills sub-dimensions in life studies program outcomes were determined and interpreted. The number of gains, their distribution according to units and classes were determined. Among all the achievements in the program, it was seen that the rate of attainment related to life skills was 64%. As a result of the research, it was determined that the 2018 Social Studies program included the acquisition related to the "motivational skills skill area" the most, and the least the acquisition related to the "problem solving and decision making skill area". It was observed that the life skills sub-dimensions according to the units did not show a balanced distribution. As a result, it has been suggested that the acquisitions related to life skills should take place in a higher number, and be distributed equally and evenly across units and class levels.

Anahtar Kelimeler

life skills, social science program, achievements

Kaynakça

• Akınoğlu, O. (2004). Hayat bilgisi öğretimi. C. Öztürk ve D. Dilek (Ed.) içinde, Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi (s. 1-13). Pegem A Yayıncılık.
• Armağan Erbil, B., & Doğan, B. (2019). İlkokul hayat bilgisi dersi öğretim programı için öğretmenlerin görüşlerine göre ortaya çıkan ihtiyaçlar. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(1), 14-26.
• Atik, S., & Aykaç, N. (2019). Hayat bilgisi Öğretim Programlarının değerlendirilmesi (1926-2018). Trakya Journal of Education, 9(4), 708-722.
• Aktay, S., & Çetin H. S. (2019). 2015, 2017 ve 2018 Hayat bilgisi dersi öğretim programları, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilgiler Dergisi, 20, 577-600.
• Bahçeci, D., & Kuru, M. (2008). Portfolyo değerlendirmenin üniversite öğrencilerinin öz-yeterlik algısı ve yaşam becerileri üzerine etkisi, Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 9(1), 97-11.
• Bailey, J. L. (2014). Non-technical skills for success in a technical world. International Journal of Business and Social Science, 5(4), 1-10
• Bastık, U. (2018). Hayat bilgisi dersinde yaşam becerilerinin kazandırılmasına yönelik öğretmen görüşleri (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi), Gaziantep Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Sosyal Bilimler ve Türkçe Eğitimi, Gaziantep.
• Bektaş, M., Sellum, F. S., & Polat, D. (2019). 2018 Hayat Bilgisi Dersi öğretim programının 21. Yüzyıl öğrenme ve yenilikçilik becerileri açısından incelenmesi, Sakarya University Journal of Education, 9(1), 129-147
• Bilir Topçu, Z. (2019). Yaşam becerileri programının beş yaş çocuklarının yaşam becerileri, benlik algıları ve sosyal duygusal uyum düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi.
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2014). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem akademi yayıncılık.
• Caprara, G. V., Barbaranelli, C., Pastorelli, C., Bandura, A., & Zimbardo, P. G. (2000). Prosocial foundations of children’s academic achievement. Psychological Science, 11(4), 302-306.
• Göktürk-İnce, F. (2014). Barışçıl yaşam becerileri temalı eğitim programının okul öncesi dönem çocuklarının sosyal uyum ve becerilerine etkisinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İnönü Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü
• Gür, Ç., Koçak, N., & Demircan, A.(2016). Okul Öncesinde çok boyutlu bakış açılarıyla düşünme eğitimi. Anı yayıncılık.
• Hanbury, C. (2008). The life skills handbook. https://www.childrenforhealth.org/wp-content/uploads/2016/11/Download-4-LifeSkills-Handbook.pdf
• Kennedy, F., Pearson, D., Brett-Taylor, L., & Talreja, V. (2014). The life skills assessment scale: measuring life skills of disadvantaged children in the developing world. Social Behavior and Personality: An international journal, 42(2), 197-210.
• Kılıç, Z. (2015). Hayat Bilgisi dersinde öğrencilerin yaşam becerilerinin geliştirilmesinde etkin öğrenme uygulamaları (Doktora tezi), Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kurudayıoğlu, M. ve Soysal, T. (2019). 2018 Türkçe dersi öğretim programı kazanımlarının 21. yüzyıl becerileri açısından incelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(2), 483-496.
• Kaya, İ. (2016). Yaşam becerileri programının 4 yaş çocukların problem davranışlarına ve sosyal
• becerilerine etkisi (Yayımlanmamış doktora tezi) Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Kolburan, G., & Tosun, Ü. (2011). İlköğretim ikinci kademe öğrencileri arasında yaşam becerileri eğitimi yoluyla I. kademede edinilmiş değerleri pekiştiren gelişimsel bir model önerisi. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Dergisi. http://acikarsiv.aydin.edu.tr/bitstream/11547/222/1/yasam.pdf
• Koran, N. (2020). Yaşam becerileri. Azize Ummanel (Ed.) içinde, Yaşam becerilerinin tanımı ve önemi (s.1-28). İstanbul Açıktan ve Uzaktan Eğitim Yayınları.
• Laureta, B. (2018). Soft skills and early childhood education: Strange bed fellows or an ideal match? He Kupu The Match, 5(3), 28-34.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2. Baskı). Sage.
• MEB. (2018a). Hayat bilgisi dersi öğretim programı (İlkokul 1,2 ve 3.sınıflar). Ankara.
• MEB. (2018b). Türkçe dersi öğretim programı (İlkokul 1. Sınıftan- Ortaöğretim 8. sınıf). Ankara.
• Murthy, C. G. V. (2016). Issues, problems and possibilities of life skills education for school going adolescents. The International Journal of Indian Psychology, 3(3), 56-76.
• Öztürk, C., & Dilek, D. (2004). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretim programları. C. Öztürk & D. Dilek (Ed.) içinde, Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler öğretimi (s. 47- 81). Pegem Yayıncılık
• Papacharisis, V., Goudas, M., Danish, S. J., & Theodorakis, Y. (2005). The effectiveness of teaching a life skills program in a sport context. Journal of Applied Sport Psychology, 17(3), 247-254.
• Polat, H. (2018). The decision-making skills of the children who have taken 1st and 2nd grade life sciences courses as evaluated by their parents. World Journal of Education, 8(3), 107-117.
• Senemoğlu, N. (2015). Gelişim, öğrenme ve öğretim: Kuramdan uygulamaya. Yargı Yayınevi.
• Silva, E. (2009). Measuring skills for 21st-century learning. Phi Delta Kappan, 90(9), 630-634
• Sönmez, V. (2005). Hayat ve sosyal bilgiler öğretimi öğretmen kılavuzu. Anı Yayıncılık.
• UNESCO. (2004) Report of the ınter-agency working group on life skills in EFA. UNESCO.
• UNESCO (2008). Gender-responsive life skills-based education - advocacy brief. Bangkok.
• UNESCO (2013). Skills for life for children: life skills and psychosocial support for children in emergencies;teacher guide for children. http://education4resilience.iiep.unesco.org/en/node/1034
• Webster Stratton, C., Reid, J., & Hammond, M. (2001). Social skills and problem solving training for children with early-onset conduct problems: Who benefits?. Journal ofChild Psychology and Psychiatry, 42(7), 943-952.
• World Health Organization (1997). Life skills education for children and adolescents in schools: ıntroduction and guidelines to facilitate the development and implementation of life skills programmes. Geneva, Switzerland.
• World Health Organisation. (1999). WHO information series on school health. Preventing hiv/aids/sti and related discrimination: An important responsibility of health promoting schools. https://www.unicef.org/lifeskills/files/gshihiv.pdf
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin yayınları
• Yıldırım, Y., & Temel, Z. F. (2020). Yaşam becerileri eğitim programının anasınıfına devam eden çocukların yaşam becerilerine ve sosyal uyumlarına etkisinin incelenmesi. Yaşadıkça Eğitim, 34(2), 384-405.