OSMANLI SİKKELERİNDEKİ DEĞER DEĞİŞİMİNİN TOPLUMA YANSIMALARI

Yıl 2021, Sayı: 14, 173 - 180, 31.08.2021

Aliye Yılmaz

https://doi.org/10.51592/kulliyat.971700

Öz

Tarihte devletlerin ayakta kalabilmelerini sağlayan etkin noktalardan biri de ekonomileridir. Ekonominin temel taşlarını oluşturan vergiler, tarım, ihracat gibi alanların ortak noktası ise paradır. Devletlerin ekonomilerinin iyi olması; hazine rezervlerinin doluluk oranıyla, vergilerin zamanında toplanmasıyla, devlete bağlı kurumlarda çalışanların maaşlarının zamanında ve yeterli miktarda ödenmesi gibi birçok maddeden oluşmaktadır.
Osmanlı Devleti’nin kuruluşundan itibaren darp edilen sikkeler de devletin ekonomi politikalarında büyük rolü olmuştur. Osmanlının güçlü maliye politikaları zaman zaman sekteye uğramış olsa da hazinenin sıkıntılı günlerinde sikkeler üzerinde alınan kararlar hazinenin güçlenmesini dolayısıyla merkezi devlet politikasını da etkilemiştir. Ancak mali açıdan alınan bu kararlar zaman zaman devlet adına çalışan yeniçerilerin ve esnafından tüccarına birçok insanın fakirleşmesine neden olmuştur. Halkın ekonomik anlamda zorlanmasıyla birlikte çeşitli ayaklanmalar çıkarılarak, yapılan ekonomik reformlara karşı isyanlar başlatılmıştır. Bu isyanların bazıları bastırılırken bazıları idamla sonuçlanmıştır.
Bu bağlamda sikkelerin ekonomideki ve halkın üzerindeki etkileri düşünüldüğünde toplumlar da önemli rolü bulunduğu görülmektedir. Bu çalışmada Osmanlı devletinin sikkenin üzerinde yaptığı; ayar, gram ve rayiç değişikliklerinin ekonomiye yansıması, sosyal etkisi ve sikkelerin bu bağlamda önemi ele alınmıştır.

Anahtar Kelimeler

Osmanlı ekonomisi, sikke, maliye, tağşiş, tashih

Kaynakça

• Sahillioğlu, Halil (1965). Bir Asırlık Osmanlı Para Tarihi 1640-1740. (Yayımlanmamış Doçentlik Tezi), İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Sahillioğlu, Halil (1989). “Akçe”. Türkiye Diyanet Vakfı Ansiklopedisi, 2. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 224-227.
• Tabakoğlu, Ahmet (1999a). Osmanlı İktisadi Yapısının Ana Hatları. Osmanlı 3. G. Eren (Editör). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 17-31.
• Tabakoğlu, Ahmet (1999b). Osmanlı Mali Yapısının Ana Hatları. Osmanlı 3. G. Eren (Editör). Ankara: Yeni Türkiye Yayınları, 125-135.