Electrical Resistivity Tomography Studies within the Scope of Detection of Malazgirt Battlefield

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 50 - 55, 31.12.2022

Yunus Levent Ekinci , Adnan Çevik , İskender Dölek

Öz

Within the scope of the project initiated to determine the area where the Battle of Malazgirt took place, which has a very important place in Turkish history, geophysical studies have been carried out in order to determine the buried graves. In the studies carried out with the electrical resistivity tomography technique, which is frequently used in shallow geophysical surveys, test measurements have been first taken in an old Christian village known as Afşin district today and where there are many Muslim graves. The success of the method in this field has been tested with the electrical resistivity tomography profile taken that cuts the traces vertically that can be observed on the surface. The measured apparent resistivity values have been converted to real resistivity values by the 2D inversion technique and the inverse model resistivity section has been obtained. It has been observed that the burial graves can be successfully determined by the subsurface resistivity distribution in the section. Then, electrical resistivity measurements have been carried out on a volcanic hill at an altitude of 1750 m, known as Ziyarettepe or Alparslan tomb, which is believed to have many burial graves. Significant resistivity anomalies have been determined in the inverse model resistivity sections and these areas have been suggested for the next period excavation works.

Anahtar Kelimeler

Malazgirt, Geophysics, Electrical Resistivity Tomography

Malazgirt Savaş Alanının Tespiti Kapsamında Elektrik Özdirenç Tomografi Çalışmaları

Öz

Türk tarihi için oldukça önemli bir yere sahip olan Malazgirt Savaşının gerçekleştiği alanının tespitine yönelik başlatılan proje kapsamında gömülü mezar alanlarının belirlenebilmesi amacıyla jeofizik çalışmalar yapılmıştır. Sığ amaçlı jeofizik araştırmalarda sıklıkla kullanılan elektrik özdirenç tomografi tekniği ile gerçekleştirilen çalışmalarda ilk olarak günümüzde Afşin mahallesi olarak bilinen ve birçok Müslüman mezarının bulunduğu eski bir Hıristiyan köyünde deneme ölçümleri alınmıştır. Yüzeyde gözlemlenebilen izleri dik kesecek şekilde alınan elektrik özdirenç tomografi profili ile yöntemin bu alandaki başarısı sınanmıştır. 2B ters çözüm tekniği ile ölçülen görünür özdirenç değerleri gerçek özdirenç değerlerine dönüştürülmüş ve yer elektrik kesit elde edilmiştir. Kesitteki yer altı özdirenç dağılımı ile mezar yerlerinin başarılı bir şekilde belirlenebildiği gözlenmiştir. Ardından, birçok mezar yapısının olduğuna inanılan Ziyarettepe veya Alparslan türbesi olarak anılan 1750 m yükseklikte volkanik bir tepe üzerinde elektrik özdirenç ölçümleri gerçekleştirilmiştir. Elde edilen yer elektrik kesitlerde önemli özdirenç belirtileri belirlenmiş ve bu alanlar önümüzdeki dönem kazı çalışmaları için önerilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Malazgirt, Jeofizik, Elektrik Özdirenç Tomografi

Kaynakça

• Akca, İ., Balkaya, Ç., Pülz, A., Alanyalı, HS. & Kaya, M. A. (2019). Integrated geophysical investigations to reconstruct the archaeological features in the episcopal district of Side (Antalya, Southern Turkey). Journal of Applied Geophysics, 163, 22–30.
• Balkaya, Ç., Göktürkler, G., Erhan, Z. & Ekinci, Y. L. (2012). Exploration for a cave by magnetic and electrical resistivity surveys: Ayvacık Sinkhole example, Bozdağ İzmir (Western Turkey). Geophysics, 77 (3), B135-B146.
• Balkaya, Ç., Kalyoncuoğlu, Ü. Y., Özhanlı, M., Merter, G., Çakmak, O. & Güven, İ. T. (2018). Ground-penetrating radar and electrical resistivity tomography studies in the Biblical Pisidian Antioch city, SW Anatolia. Archaeological Prospection, 25, 285–300.
• Balkaya, Ç., Ekinci, Y. L., Çakmak, O., Blömer, M., Arnkens, J. & Kaya, M. A. (2021). A challenging archaeo-geophysical exploration through GPR and ERT surveys on the Keber Tepe, City Hill of Doliche, Commagene (Gaziantep, SE Turkey). Journal of Applied Geophysics, 186, 104272.
• Barone, P. M., Swanger, K. J., Stanley-Price, N. & Thursfield, A. (2016). Finding graves in a cemetery: preliminary forensic GPR investigations in the Non-Catholic Cemetery in Rome (Italy). Measurement, 80, 53–57.
• Bevan, B. W. (1991). The search for graves. Geophysics, 56(9), 1310–1319.
• Büyüksaraç, A., Yalçiner, C. C., Ekinci, Y. L., Demirci, A. & Yücel, M. A. (2014). Geophysical investigations at Agadere Cemetery, Gallipoli Peninsular, NW Turkey. Australian Journal of Forensic Sciences, 46(1), 111–123.
• Ekinci, Y. L. (2007). 3D resistivity imaging in archaeological prospection: an example from ancient site of Parion (Biga-Turkey). Proceedings of the International Earthquake Symposium, Kocaeli, 753–757.
• Ekinci, Y. L. & Kaya, M. A. (2007). 3D Resistivity imaging of buried tombs at the Parion Necropolis (NW Turkey). Journal of the Balkan Geophysical Society, 10 (2), 1–8.
• Ekinci, Y. L., Kaya, M. A., Başaran, C., Kasapoğlu, H., Demirci, A. & Durgut, C. (2012). Geophysical Imaging Survey in the South Necropolis at the Ancient City of Parion (Kemer-Biga), Northwestern Anatolia, Turkey: Preliminary Results. Mediterranean Archaeology and Archaeometry, 12 (2), 145–157.
• Ekinci, Y. L., Balkaya, Ç., Şeren, A., Kaya, M. A. & Lightfoot, C. (2014). Geomagnetic and Geoelectrical Prospection for Buried Archaeological Remains on the Upper City of Amorium, a Byzantine city in Midwestern Turkey. Journal of Geophysics and Engineering, 11 (1), 015012.
• Koşaroğlu, S., Kamacı, Z., Erdoğan, S., Bektaş, Ö. & Büyüksaraç, A. (2021). Determination of historical graves by ground penetrating radar method: Sakarya Field Battle (August 23 – September 13, 1921, Turkey). Australian Journal of Forensic Sciences, DOI: 10.1080/00450618.2021.1921270.
• Loke, M. H. & Barker, R. D (1996). Rapid least-squares inversion of apparent resistivity pseudosections using a quasi-Newton method. Geophysical Prospecting 44, 131–152.
• Molina, C. M., Pringle, J. K., Saumett, M. & Evans, G. T. (2016). Geophysical monitoring of simulated graves with resistivity, magnetic susceptibility, conductivity and GPR in Colombia, South America. Forensic Science International, 261, 106–115.
• Sasaki, Y. (1992). Resolution of resistivity tomography inferred from numerical simulation. Geophysical Prospecting 40, 453–464.
• Yilmaz, S., Balkaya, Ç., Çakmak, O. & Oksum, E. (2019). GPR and ERT explorations at the archaeological site of Kılıç Village (Isparta, SW Turkey). Journal of Applied Geophysics, 170, 103859.