UÇURTMAYI VURMASINLAR ROMANINDA KARAKTER VE KARAKTERLEŞTİRME

Yıl 2019, Cilt: 1 Sayı: 2, 194 - 211, 17.06.2019

Tuba Kıraç

Öz

Feride Çiçekoğlu’nun Uçurtmayı Vurmasınlar isimli kitabı, yazarın kendi hayatından ilham
alarak yazdığı bir eserdir. Kendisi de 12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra
tutuklanarak 1980-84 yılları arasında Mamak Askeri Cezaevi ve Ankara Merkez
Cezaevi’nde kalan yazarın ilk romanı olan Uçurtmayı
Vurmasınlar, aynı zamanda biyografik okumaya müsait bir eserdir. Eser,
eserin çocuk kişisi Barış’ın cezaevinden İnci’ye yazdığı ve bir yıllık zaman
dilimini kapsayan mektuplardan oluşur. Mektup-roman tekniğiyle yazılan, bunun
yanında anlatma-gösterme, özetleme, geriye dönüş gibi birçok anlatım tekniğini
de içinde barındıran çok katmanlı bir eserdir. Yazarın eserin önsözünde
cezaevinde kaldığı süreç içerisinde tanıdığı Barış’ın sesinin başka insanlara
ulaşması için yazdığını söylediği eserde, Barış vasıtasıyla yaşanılanları ve
yaşadıklarını aktardığı görülür. Bununla birlikte eser, geçmişteki
yaşanılanların unutulmaması için yazıldığı hatıra/anı izlenimini de verir.
Feride Çiçekoğlu’nun bu romanıyla ilgili daha önce detaylı bir çalışma
yapılmamış olup, genel olarak eserlerinin tümü üzerinde durduğu görülen Tülin
Sadıkoğlu’nun yayınlanmamış yüksek lisans tezinden başka herhangi bir çalışmaya
rastlanılmamıştır. Bu makalede karakter, yazarın karakterleştirme biçimi ve
özellikle eserin hem anlatıcısı hem de eserin yazılma nedeni olan Barış’ın ve
İnci’nin karakterleştirilmesi üzerinde durulacaktır. Bununla birlikte yapılan
çalışmanın edebiyat alanında da bir boşluğu doldurması ve yapılacak yeni
araştırmalar için hem bir yol gösterici hem de faydalı bir kaynak olması hedeflenmektedir.

Anahtar Kelimeler

karakter, karakterleştirme, Uçurtmayı Vurmasınlar, mektup-roman

CHARACTER AND CHARACTERIZATION IN THE NOVEL OF THE “DON’T SHOOT THE KITE”

Öz

Book
of Feride Çiçekoğlu’s Don't Shoot The
Kite is, a work of the author inspired by her own life. She himself was
arrested after the military coup of 12 September 1980 and between 1980-84, she
stayed in Mamak Military Prison and Ankara Central Prison, the first novel of
the author Don't Shoot The Kite, it
is also available for biographical reading. The work consists of letters
written by Barış, a child person, from prison to İnci and covering a period of
one year. It is a multi-layered work written with letter-novel technique, which
also includes many narrative techniques such as narration-show, summarization,
and flashback. In the foreword of the work of the author in the period he was
detained in prison in the work he said he wrote to reach other people to the
voice of Barış, through Barış experiences and lived the transfer of what is
seen. However, the work also gives the impression of the memory / memoir of the
past to be forgotten. There is no detailed study of Feride Çiçekoğlu’s this
novel earlier, in general, Tülin Sadıkoğlu has not seen any studies other than
the unpublished master's thesis. In this article, character, author's characterization
style and especially the narrator of the work and the characterization of the
work will be focused on the characterization of Barış and İnci. In addition, it
is aimed that the study will be a guide and a useful source for the new
researches in the field of literature.

Anahtar Kelimeler

Don’t Shoot The Kite, letter-novels, characters, characterization

Kaynakça

• Aktaş, Şerif. (1991). Roman Sanatı ve Roman İncelemesine Giriş. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akyıldız, Hülya B. (2016). “Çocuk Bakış Açısının Anlatıda Kullanılışı ve İşlevi Üzerine”. Bilig, Yaz 2016, S.78.
• Altıner, Birsen. (1991). “Sorguluyor, Başkaldırıyor”. Elele, Haziran 1991, 6, 96-97.
• Aristoteles. (2011). Poetika. (Çev.: İsmail Tunalı), İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Çıraklı, Mustafa Zeki. (2015). Anlatıbilim. Ankara: Hece Yayınları.
• Çiçekoğlu, Feride. (2016). Uçurtmayı Vurmasınlar. İstanbul: Can Yayınları.
• Dervişcemaloğlu, Bahar. (2014). Anlatıbilime Giriş. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Forster, Edward Morgan. (2016). Roman Sanatı. (Çev.: Ünal Aytür), İstanbul: Milenyum Yayınları.
• Kefeli, Emel. (2002). Anlatım Tekniği Olarak Mektup. İstanbul: Kitabevi.
• (20006). “Mektup Özel Sayısı”. (Haz. Ö. Faruk Ergezen), Hece Aylık Edebiyat Dergisi, Yıl:10, Sayı:114,115,116.
• Moran, Berna. (2016). Edebiyat Kuramları ve Eleştiri. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Parla, Jale. (2015). Don Kişot’tan Bugüne Roman. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ravalı, Sevil. (1990). “Feride Çiçekoğlu: Bayan Uçurtmayı Vurmasınlar”. Hey Girl 9, Eylül 1990, 16.
• Sadıkoğlu, Tülin. (2010). Dilsiz Yara: Feride Çiçekoğlu’nun Yapıtlarında İşkence ve Travma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Bilgi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tekin, Mehmet. (2017). Roman Sanatı 1. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Yıldırım, Figen ve Koçali, Filiz. (1989). “Mahkûm Çocukların ‘Suçu’ Ne?”. Kadınca 132, Nisan 1989, 74-77.