Kültürel Bellek ve Mekan İmgesi Bağlamında Çankırı Askerağa Konağı

Yıl 2021, Sayı: 10, 144 - 160, 10.09.2021

Rabia Aksoy Arıkan

https://doi.org/10.46250/kulturder.958010

Öz

Kültürel bellek, uzun yıllara dayalı kalıp imgelerin oluşturduğu bir unsurdur. Kültürel belleğin nesilden nesile aktarımı ve gelişmesi, birey ve toplum için olduğu kadar kültür için de gereklidir. Kültürel belleğin imgeler ve aracılığıyla aktarımı toplumsal yapının işleyişine devamlılık ve hareketlilik kazandırır. İmgelerin arka planında derin anlamlar ve yaşanmışlıklar yer almaktadır. Dolayısıyla kültürel bellek ve mekân imgelerinin ortaya çıkışları, kabullenişleri ve kayboluşları konularında detaylı bir araştırma yapılmasını gerekmektedir. Bu tür araştırmalar, imgeleri ait olduğu toplumun genel yapısına göre değerlendirmektedir. Kültürün mekânsal imgesi olan tarihi konaklar, yeniden yapılandırılarak hizmete sunulan önemli somut kültürel unsurlardır. Konakların düzenlenmeleri, hem kültürün nesilden nesile aktarılmasına hem de şehrin kültürel mirasına katkı sağlamak açısından son derece önem arz etmektedir. Konaklar kültürel belleğin ve yaşadığı dönemin ruhunu tüm yönleriyle yansıtan mekânlardır. Bu makalenin amacı; Çankırı Askerağa Konağının yeniden yapılandırılmasıyla oluşan kültürel belleğin, mekân imgesi bağlamında incelenmesidir. Çalışmanın değerlendirilmesinde literatür taraması ve kaynak kişi görüşmelerinden faydalanılmış, değerlendirmenin sonucunda kültürel belleğin ve mekân imgesi bağlamında “Çankırı Askerağa Konağı” üzerinde etkileri maddi kültür ve manevi kültür unsurları bir araya getirilerek gözlemlenmiştir. Bu aktarımlar daha çok kaynak kişilerin verdiği bilgilere dayandırılarak oluşturulmuş ve çalışmanın sonunda konağın mevcut haline yansıtan görsellerle somut olarak gösterilmiştir.

Anahtar Kelimeler

bellek, mekan, imgeler, Çankırı, Akerağa Konağı

Çankırı Askerağa Mansion in the Context of Cultural Memory and Space Image

Öz

Cultural memory is an element formed by stereotyped images based on many years. The transfer and development of cultural memory from generation to generation is necessary for culture as well as for the individual and society. The transfer of cultural memory through images gives continuity and mobility to the functioning of the social structure. Deep meanings and experiences are included in the background of the images. Therefore, it is necessary to conduct a detailed research on the emergence, acceptance and disappearance of cultural memory and images of space. Such research evaluates images according to the general structure of the society to which they belong. Historical mansions, which are the spatial image of culture, are important concrete cultural elements that are reconstructed and put into service. The arrangements of mansions are extremely important in terms of contributing both to the transfer of culture from generation to generation and to the cultural heritage of the city. Mansions are places that reflect the spirit of cultural memory and the period in which he lived in all aspects. The aim of this article is to examine the cultural memory formed by the reconstruction of the Çankırı Askerağa Mansion in the context of the image of space. As a result of the evaluation, the effects of cultural memory and space on the “Çankırı Askerağa Mansion” were observed by combining elements of material culture and spiritual culture. These transfers were mainly based on the information provided by the source people and were shown in concrete form at the end of the study with visuals reflecting the current state of the host.

Anahtar Kelimeler

memory, settings, images, Çankırı, Askerağa mansion

Kaynakça

• Akbaş, Saim ve Oktay, Kutay (2020). “Geleneksel Türk Konaklarının Turizme Kazandırılması: Kastamonu Örneği”. Turizm ve Araştırma Dergisi, 9(2): 179-194.
• Assmann Jan (2011). Kültürel Bellek. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Atabaş, Ahmet (2018). Geleneksel Mahallede Toplumsal Hafıza: Bursa Emirsultan Mahallesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Başaran, Uğur (2021). "Nostalji-Kültür İlişkisi ve 21. Yüzyıl Türk Halk Şiirinde Nostaljik Unsurlar Üzerine Bir Değerlendirme". Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 14(34): 636-651.
• Connerton, Paul (1999). Toplumlar Nasıl Anımsar? Çev. Alaeddin Şenel. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Çankırı Valiliği (2014). Çankırı Kültür Envanteri. Ankara: Sonsuz Matbaacılık.
• Halbwachs, Maurice (1992). The Collective Memory. Trans. Francis J. Ditter, Jr. Vida Yazdi Ditter. New York: Harper&Row Publishers.
• Halbwachs, Maurice (2017). Kolektif Hafıza. Çev. Banu Barış. Ankara: Heretik Yayınları.
• İlhan, M. Emir (2018). Kültürel Bellek Sözlü Kültürden Yazılı Kültüre Hatırlama. Ankara: Doğu Batı Yayınları.
• URL-1: https://www.cankiriyenigun.com/asirlik-askeraga-konagi (Erişim Tarihi: 15.02.2021).
• Yenişehirlioğlu, Filiz vd. (2011). Kültür Tarihi. Ed. Bahadır Gülmez. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.