Çevre Haberlerinin Ulusal ve Yerel Gazetelerde Temsilinin Alternatif Medya ve Hak Haberciliği Bağlamında Değerlendirilmesi

Yıl 2022, Sayı: 15, 157 - 182, 10.12.2022

Engin Çağlak , Gülay Elbi Pekcan

https://doi.org/10.46250/kulturder.1191931

Öz

Toplumda öteki olarak kabul edilenlerin kendi seslerini duyurabildikleri, özgürlük ve demokrasi temelinde yapılanan alternatif medyanın, hak haberciliğinin yapıldığı en önemli platformlardan biri olduğu görülmektedir. Ana akım medya ise politik, ekonomik vb. çıkarları yüzünden ya da hak haberciliğine konu olan olayla ilgili kaygı duymaması sebebiyle genellikle hak haberciliği ikinci planda kalabilmektedir. Bu çalışmada çevre hak haberciliği ile ilgili, 10 Mart-31 Mayıs 2020 tarihleri arasında rastgele seçim yöntemiyle seçilen 21 gün içerisinde Cumhuriyet, Birgün, Hürriyet, Sözcü, Sabah, Milliyet, Yeni Şafak, Yeni Akit gazetelerinin basılı formatlarında; Çanakkale Gündem, Olay, İşte Çanakkale ve Burası Çanakkale gazetelerinin web sitelerinde yer alan haberlerin genel içeriği hak haberciliği bağlamında değerlendirilmiş ve haber sayıları ile ilgili sayısal verilere ulaşılmıştır. Ayrıca alternatif medya kanalı olarak Greenpeace Türkiye, TURMEPA, ÇEKUD, ÇEVKO, ÇEKUL, Doğa Derneği, TEMA olmak üzere 7 vakfın/derneğin ve internet haberciliği yapan Denizhaber.com ve Çevrehaber.com adlı haber sayfalarının internet siteleri 10 Mart-31 Mayıs 2020 tarihleri arasını kapsayan faaliyet ve basın seyri raporları da incelenmiş ve çalışmada çevre ve çevre hakkının geleneksel medyadaki temsili ile ilgili sonuçlara ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

habercilik, hak haberciliği, alternatif medya, sosyal medya, çevre

Destekleyen Kurum

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimi

Proje Numarası

3230

Teşekkür

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Koordinasyon Birimine Proje Numarası: 3230 nolu “Yerel, Ulusal ve Dijital Ortamda Hak Haberciliği” başlıklı projemize katkılarından dolayı teşekkür ederim.

Evaluation of the Representation of Environmental News in National and Local Newspaper in the context of Alternative Media and Rights Journalism

Öz

Alternative media is one of the most important platforms for human rights journalism, since they are independent and democratic platforms where the marginalized in society can make their voices heard. Mainstream media, on the other hand, generally do not prefer human rights journalism because of their political and economic interests or because they are not concerned with the event that is subject of human rights violation. In this study, the general content of the environment news in the mainstream national and local press between 10 March and 31 May 2020, were evaluated in the context of human rights journalism. Quantitative data on the amount of news in these newspapers were also obtained. In addition, as alternative media platforms, the reports of Greenpeace Turkey, TURMEPA, ÇEKUD, ÇEVKO, ÇEKUD, ÇEKUL etc. and Denizhaber.com, Çevrehaber.com that is website about important developments regarding Environment rights and the media organs that include environmental associations between 10 March and 31 May 2020 were also examined.

Anahtar Kelimeler

journalism, rights journalism, alternative media, social media, environment

Proje Numarası

3230

Kaynakça

• Abdulhakimoğulları, Erdal vd. (2011). “Küresel Ulusal ve Yerel Düzeyde Bir İnsan Hakkı Olarak Çevre Hakkının Gelişimi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(14): 61-88.
• Alankuş, Sevda (2013). “Başka Bir Habercilik İhtiyacı ve Hak Odaklı Habercilik”. Medya ve Nefret Söylemi: Kavramlar, Mecralar, Tartışmalar. Ed. Mahmut Çınar. İstanbul: Hrant Dink Vakfı Yayınları, 219-250.
• Alankuş, Sevda (haz.) (2007). İnsan Hakları Haberciliği. İstanbul: IPS İletişim Vakfı Yayınları.
• Dadak, Kemal (2015). “Yeni Kuşak Hak Olarak Çevre Hakkı”. Uyuşmazlık Mahkemesi Dergisi, 5: 309-326.
• Gözübüyük, Şeref A. (2014). Hukuka Giriş ve Hukukun Temel Kavramları. Ankara: Turhan Kitabevi.
• Kabaoğlu, İbrahim (1990). Çevre Hakkı. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Kavaklı, Nurhan (2017). “Hak Haberciliği Perspektifinden Çevrimiçi Haberlerde Mülteci Seslerinin Değerlendirilmesi”. Erciyes İletişim Dergisi, 5(2): 282-292.
• Kuzu, Burhan (1997). Sağlıklı ve Dengeli Bir Çevrede Yaşama Hakkı. İstanbul: Fakülteler Matbaası.
• Otacı, Cengiz (2015). “Çevrenin Kasten ve Taksirle Kirletilmesi Suçuna (TCK 181, 182) İlişkin Yargıtay 4. Ceza Dairesi Kararlarında Belirlenen İlkeler”. Ankara Barosu Dergisi, 1: 279-327.
• Özuğurlu, Meltem (2009). “Hak Haberciliği”. İstanbul Aydın Üniversitesi Dergisi, 1(1): 159-168.
• Söğüt, Yasin ve Öngel, Alpaslan (2022). “Yeni Medya Dijitalleşme ve Tık Odaklılık Habertürk ve Hürriyet Gazetesi Örneği”. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3(2): 212-230.
• Şen, Ersan (1994). Çevre Ceza Hukuku. İstanbul: Kazancı Hukuk Yayınları.
• Tamer. Mustafa (1991). “Çevre Sorunları ve Çevre Mevzuatı”. Türk İdare Dergisi, 393: 169-198.
• URL-1: “Çevre Kanunu”. https://cygm.csb.gov.tr/kanunlar-i-438 (Erişim: 23.08.2020).
• URL-2: www.indyturk.com,2020 (Erişim: 23.08.2020).
• Yenituna, Burak ve Değerli, Alper (2021). “Yeni Bir Haber Anlatım Formu Olarak Haber Oyunları: Oyun ve Haberin Birlikteliği Mümkün mü”. Yeni Medyada Görsel Küresel Politikalar. Ed. Gözde Kurt ve İrem Çoban. İstanbul: Kalkedon Yayınları.