Intercultural Communication and Language: The Effect of Turkish on the Vocabulary of Edirne Jewish Cuisine

Yıl 2023, Sayı: 18, 157 - 183, 10.09.2023

Kübra Dilaver Yıldırım , Zuhal Demir

https://doi.org/10.46250/kulturder.1306954

Öz

Language is one of the cultural elements of societies; It is significantly affected by the mobility in the cultural structure of a society and the interaction of that society with other societies. The changes brought about by this interaction can be clearly followed by the change in the language of the immigrant community's homeland. Jewish culinary culture is a culture whose framework is drawn with religious rules. For this reason, Jewish food provides the new generation of Jews with the opportunity to maintain their identity and bring them together with their past, but also shapes the Jewish religious belief through the dietary rules, festivals and traditional meals in Judaism. Therefore, it is possible to talk about a structure resistant to change. In this study, it is aimed to determine the effects of Turkish culinary culture on traditional Jewish culinary culture and to reveal the results of the interaction between the two communities. In this direction, based on the book Edirne Jewish Food, the names of the dishes mentioned here were examined and their usage areas in the language were tried to be revealed. As a result of the analysis, it has been revealed that some of the names of the dishes of the Jews living in Edirne are of direct Turkish origin, and some of them originate from different languages and have passed from Turkish to Judeo-Spanish language, traces of Turkish cuisine were found in Jewish cuisine.

Anahtar Kelimeler

diaspora, intercultural communication, Jewish food, Turkish culinary culture, interlingual interaction

Kültürlerarası İletişim ve Dil: Edirne Yahudi Mutfağı Söz Varlığında Türkçenin Etkisi

Öz

Dil, toplumların kültürel ögelerinin başında gelmekte, bir toplumun kültürel yapısındaki hareketlilikten ve o toplumun diğer toplumlarla etkileşiminden önemli ölçüde etkilenmektedir. Bu etkileşimin ortaya çıkardığı değişiklikler göçmen toplumun anavatanına ait dil üzerindeki değişimle belirgin bir biçimde izlenebilmektedir. Yahudi mutfak kültürü, çerçevesi dini kurallarla çizilmiş bir kültürdür. Bu nedenle Yahudi yemekleri yeni nesil Yahudilere kimliklerini sürdürme ve onları geçmişleriyle bir araya getirme imkânı sunmakla birlikte Yahudilikteki beslenme kuralları, festivaller ve geleneksel yemekler aracılığıyla da Yahudilik inancına şekil vermektedir. Bu nedenle de değişime karşı dirençli bir yapıdan söz etmek mümkündür. Bu çalışmada, Türk mutfak kültürünün geleneksel Yahudi mutfak kültürüne etkilerini tespit ederek iki toplum arasındaki etkileşimin sonuçlarını ortaya koymak amaçlanmaktadır. Bu doğrultuda, Edirne Yahudi Yemekleri adlı kitap temel alınarak burada geçen yemek adları incelenmiş ve dilin içindeki kullanım alanları ortaya konmaya çalışılmıştır. Analiz sonucunda Edirne’de yaşayan Yahudilerin yemeklerinin isimlerinin kimilerinin doğrudan Türkçe kökenli olduğu, kimilerinin ise farklı diller kaynaklı olup Türkçeden Judeo-Espanyol diline geçtiği ortaya konmuş, Yahudi mutfağında Türk mutfağının izlerine rastlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

diaspora, kültürlerarası iletişim, Yahudi yemekleri, Türk mutfak kültürü, dillerarası etkileşim

Destekleyen Kurum

Bulunmamaktadır.

Kaynakça

• Aksan, Doğan (2009). Her Yönüyle Dil, Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.
• Amram, Azri (2022). “Fifty Shades of Kosher: Negotiating Kashrut in Palestinian Food Spaces in Israel”. Food, Culture & Society, 25(4): 658-669.
• Arends‐Tóth, Judit & van de Vijver, Fons JR (2009). “Cultural Differences in Family, Marital and Gender‐Role Values among Immigrants and Majority Members in The Netherlands”. International Journal of Psychology, 44(3): 161-169.
• Arslan, Ali (2007). “Avrupa’dan Türkiye’ye Yahudi Göçünün Stratejik Olarak Kullanılması (1880-1920)”. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 3(5): 7-40.
• Bardavit, Beki (2007). Judeo-Espanyol Atasözlerinde 1850-1950 Arası Çorlu Musevilerinin Günlük Yaşamı. Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Bardhan, Nilanjana (2011). “Slumdog Millionaire Meets ‘India Shining’: (Trans)national Narrations of Identity in South Asian Diaspora”. Journal of International and Intercultural Communication, 4(1): 42-61.
• Beşirli, Hayati (2010). “Yemek, Kültür, Kimlik.” Milli Folklor, 22(87):159-169.
• Beşirli, Hayati (2017). Yemek Sosyolojisi. Ankara: Phoenix Yayınları.
• Castillo-Villar, Fernando Rey & Georgina Merlo-Simoni (2022). “Locals’ Perspectives on the Role of Tourism in The Preservation of a Diaspora Language: The Case of Veneto in Mexico”. Journal of Tourism and Cultural Change, 20(4): 516-529.
• Cohen, Robin (2008). Global Diasporas: An Introduction. London: Routledge Press.
• Croucher, Sommier, et al. (2015). “Intercultural Communication: Where We’ve Been, Where We’re Going, Issues We Face”. Communication Research and Practice, 1(1): 71-87.
• Dağci, Ömer Faruk (2021). Akdeniz Yahudileri, Sefaradlar, Ladino Dili ve Kültürü: Nasreddin Hoca ve Djoha Üzerine Mukayeseli Bir Çalışma. Yüksek Lisans Tezi. Antalya: Akdeniz Üniversitesi Akdeniz Uygarlıkları Araştırma Enstitüsü.
• Dharod, Croom, et al. (2011). “Dietary Intake, Food Security, and Acculturation Among Somali Refugees in the United States: Results of a Pilot Study”. Journal of Immigrant & Refugee Studies, 9(1): 82-97.
• Erbay, Fatih (2012). “Türkçe-Ermenice Kelime Alışverişi ve Tapan Kelimesi Üzerine”. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 48: 9-16.
• Eriş, Mahir Ünsal (2011). “Türk Toplumsal Yaşantısının Ladino Üzerindeki Etkileri”. 38. ICANAS Dil Bilimi, Dil Bilgisi ve Dil Eğitimi, I. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu, 549-560.
• Gündüzöz, Güldane (2012). Bektaşi Kültüründe Yemek Motifi. Yüksek Lisans Tezi. Samsun: Ondokuzmayıs Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Harris-Shapiro, Carol (2006). “Bloody Shankbones and Braided Bread: The Food Voice and the Fashioning of American Jewish Identities”. Food & Foodways, 14(2): 67-90.
• İçduygu, Toktas, et al. (2008). “The Politics of Population in a Nation-Building Process: Emigration of Non-Muslims from Turkey”. Ethnic and Racial Studies, 31(2): 358-389.
• İnalcık, Halil (2009). Devlet-i Aliyye: Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar-I. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kaya, Fatih (2018). Lisânüʼl-Etibbâ (Tabiplerin Dili): Giriş-Çeviri Yazılı Metin-Söz Varlığı-Madde Başları Dizini. İstanbul: Hiper Yayın.
• Koén-Sarano, Matilda (1999). Kurso de Djudeo-Espanyol (Ladino) Para Prinsipiantes for Beginners. Beer Şeva: The J.R. Elyachar Center.
• Larrañaga, Garcia, et al. (2016). “Identity and Acculturation: Interethnic Relations in The Basque Autonomous Community”. Journal of Multilingual and Multicultural Development, 37(2): 131-149.
• Lee, Sun Kyong (2018). “Refining a Theory of Cross-Cultural Adaptation: An Exploration of a New Methodological Approach to Institutional Completeness”. Asian Journal of Communication, 28(3): 315-334.
• McKay-Semmler, Kelly & Young Yun Kim (2014). “Cross-Cultural Adaptation of Hispanic Youth: A Study of Communication Patterns, Functional Fitness, and Psychological Health”. Communication Monographs, 81(2): 133-156.
• Ögel, Bahaeddin (1978). Türk Kültür Tarihine Giriş IV: Türklerde Yemek Kültürü (Göktürklerden Osmanlılara). İstanbul: Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Perahya, Klara (2012). Diksyonaryo Judeo-Espanyol Turko Ladino Türkçe Sözlük. İstanbul: Gözlem Yayınevi. Pilz, Sonja K. (2017). “The Earth is the Eternal’s and the Fullness Thereof: Jewish Food Culture and the Blessings before Eating”. Liturgy, 32(2): 14-23.
• Redfield, Linton, et al. (1936). “Memorandum for the Study of Acculturation”. American Anthropologist, 38(1): 149–152.
• Reynolds, Sodano, et al. (2012). “Dimensions of Acculturation in Native American College Students”. Measurement and Evaluation in Counseling and Development, 45(2): 101-112.
• Rojas, Navas, et al. (2014). “Acculturation Preference Profiles of Spaniards and Romanian Immigrants: The Role of Prejudice and Public and Private Acculturation Areas”. The Journal of Social Psychology, 154(4): 339-351.
• Tezcan, Semih (1998). Bir Ziyafet Defteri. İstanbul: Simurg Yayınları.
• Toktaş, Şule (2006). “Turkey's Jews and Their Immigration to Israel”. Middle Eastern Studies, 42(3): 505-519.
• Tufan, Ömür (2008). “Helvahane ve Osmanlı’da Helva Kültürü”. Türk Mutfağı. Ed. Arif Bilgin ve Özge Samancı. Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları, 125-135.
• Ullah, AKM Ahsan (2022). “The Culture of Migration in Southeast Asia: Acculturation, Enculturation and Deculturation.” Journal for Cultural Research, 26(2): 184-199.
• Walker, Lain (2012). “Ntsambu, the Foul Smell of Home: Food, Commensality and Identity in the Comoros and in the Diaspora”. Food and Foodways, 20(3-4): 187-210.
• Witteborn, Saskia (2008). “Identity Mobilization Practices of Refugees: The Case of Iraqis in the United States and the War in Iraq”. Journal of International and Intercultural Communication, 1(3): 202-220.
• Xhanari, Lindita Latifi (2015). Balkan Dillerindeki Ortak Türkizmalar Sözlüğü 30. Denizli: Pamukkale Üniversitesi Yayınları.
• Yıldırım, Kübra Dilaver (2020). Memlûk-Kıpçak Türkçesi Söz Varlığı İncelemesi: Mutfak ve Yemek Kültürüne Ait İsimler. Doktora Tezi. İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.