İki Millet Bir Bahçe: “Millet Bahçeleri” Haberlerinde Farklı Millet Tanımları

Yıl 2022, Cilt: 25(1) Sayı: 49, 182 - 209, 08.03.2022

Mesut Yücebaş , Semiray Yücebaş

https://doi.org/10.18691/kulturveiletisim.986860

Öz

Kent mekanları ve bunlara ilişkin düzenlemeler politik alandan bağımsız düşünülemezler. Buradaki çalışma Türkiye’de politik çatışmanın kentsel mekân üzerinden okunabileceğini iddia etmektedir. Özellikle son dönemde, Türkiye’nin birçok farklı şehrinde millet bahçelerinin inşa edilmesi gündeme gelmiş ve bu durum kamuoyunda tartışmalara neden olmuştur. Millet bahçeleri iktidar partisi tarafından yeşil dönüşümün bir parçası olmanın yanı sıra milletin her kesimine ait bir mekân olarak sunulmuştur. Mekânın bu sunumunda popülist siyasal söylemin izleri bulunmaktadır. Türkiye’deki millet bahçelerine yönelik kentsel dönüşümler gazete haberlerine de yansımıştır. Bu haberlerde farklı kentlerdeki popülist dille tanımlanan millet bahçelerinin zaman zaman politik alanın çatışmalı diline tahvil edildiği ve bu dilde de iki tür halk ve millet kavramının öne çıktığı gözlemlenmektedir. Çalışmada özellikle millet bahçelerine yönelik siyasi ve kamusal aktörlerin söylemlerinin basındaki yansımaları ve politik söylemde iki farklı politik millet tahayyülünün nasıl üretilmekte olduğu incelenmektedir. Çalışmada bu amaçla biri iktidara diğeri de ana muhalefete yakın olmak üzere farklı siyasal pozisyonlara sahip iki popüler gazetedeki (Sabah ve Sözcü) millet bahçeleri haberleri araştırılmıştır. Çalışmada konuyla ilgili haberlerde millete yönelik tanımlamalar, karşıtlıklar ve sözcük tercihlerinin nasıl gerçekleştiği eleştirel söylem analizi yöntemine dayanarak incelenmiştir. Yapılan incelemede iki farklı gazetede birbirleriyle çatışan iki farklı millet tahayyülünün ortaya çıktığı görülmektedir. Sözcü Gazetesi’nde bu millet, direnen ve mağdur bir karaktere sahipken, Sabah Gazetesi’nde çoktan kendini kanıtlamıştır.

Anahtar Kelimeler

Millet, millet bahçeleri, popülizm, kent, haber, söylem.

Two Nations One Garden: Different Definitions of Nation in the News of “Nation Gardens”

Öz

Urban spaces and their regulations cannot be considered independent of the political sphere. This study here claims that the political conflict in Turkey can be read through the urban space. Especially in the last decade, the construction of national gardens in many different cities of Turkey has come to the fore causing public debates. The national gardens have been presented by the ruling party as a part of the environmental transformation and as a place belonging to all segments of the nation. There are traces of populist political discourse in this presentation of the space. Urban transformations for the national gardens in Turkey has also been reflected in the newspaper reports. In these pieces of news, it can be observed that the national gardens, as defined in the populist language in different cities, are sometimes transformed into the conflicting language of the political field. In this language, two types of people and nation concept come to the fore. This study examines the reflections of the discourses of political and public actors about the national gardens in the press and how the images of two different nations are produced in the political discourse are examined. For this purpose, the national gardens news in two popular newspapers (Sabah and Sozcu) which have different political positions, the first close to the government and the second close to the main opposition, are investigated in this study. The study searches the definitions, oppositions and word preferences for the nation in the news about the subject were examined based on the critical discourse method. In the examination process, the images of two different nations conflicting with each other can be seen in the two opposite newspapers. While the image of this nation had a resisting and victimized character in Sozcu, it has the image of an already proven itself nation in Sabah.

Anahtar Kelimeler

Nation, national gardens, populism, urban, news, discourse.

Kaynakça

• Akçaoğlu, Aksu (2019). Zarif ve Dinen Makbul. İstanbul: İletişim.
• Adorno, Theodor W. (2012). “Kültür Endüstrisi: Kitlelerin Aldatılışı Olarak Aydınlanma.” Çev., Nihat Ülner. Kültür Endüstrisi ve Kültür Yönetimi içinde. İstanbul: İletişim. 47-108.
• Aksakal, Hasan (2015). Türk Politik Kültüründe Romantizm. İstanbul: İletişim.
• Altan, Elvan T. (2015). “İzmir Fuarı, Kültürpark ve Türkiye’nin İnşası.” İzmir Kültürpark’ın Anımsa(ma)dıkları. Ahenk Yılmaz, Kıvanç Kılınç ve Burkay Pasin (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 165-188.
• Anderson, Benedict (2007). Hayali Cemaatler. Çev. İskender Savaşır. İstanbul: Metis.
• Ateş, Kazım (2017). “AKP, Dinsel Popülizm ve Halk-olmayan”. Mülkiye Dergisi, 41(1): 105-129.
• Ayan, Vahdet Mesut (2019). AKP Devrinde Medya Alemi. İstanbul: Yordam.
• Balibar, Etienne (1993] 2000). “Irkçılık ve Milliyetçilik.” Irk Ulus Sınıf. Çev., Nazlı Ökten içinde. İstanbul: Metis. 50-87.
• Baykan, Toygar Sinan (2019). “Türkiye’de İdeolojik ve Programatik Olmayan Parti-Seçmen Bağları Üzerine Kavramsal Bir Tartışma: Popülizm, Personalizm, Patronaj”. Toplum ve Bilim, 147: 10-45.
• Bora, Tanıl (der.) (2017). İnşaat Ya Resulullah. İstanbul: Birikim.
• Bora, Tanıl ve Nergis Canefe (2002). “Türkiye'de Popülist Milliyetçilik.” Modern Türkiye'de Siyasi Düşünce 4 Milliyetçilik. Tanıl Bora (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 635-662.
• Bora, Tanıl ve Necmi Erdoğan (2003). “Muhafazakar Popülizm.” Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce 5 Muhafazakarlık. Ahmet Çiğdem (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 632-645.
• Canetti, Elias ([2010] 2012). Kitle ve İktidar. Çev., Gülşat Aygen. İstanbul: Ayrıntı.
• Curran, James (2016). “Entertaining Democracy in the Era of Neo-liberalism”. Brazilian Journalism Research, 12 (2): 12-29.
• Çavuşoğlu, Erbatur (2014). Türkiye Kentleşmesinin Toplumsal Arkeolojisi. İstanbul: Ayrıntı.
• Çelik, Nur Betül (2002). “Kemalizm: Hegemonik bir Söylem”. Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce 2 Kemalizm. Ahmet İnsel (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 75-91.
• Demirkent, Dinçer (2017). Bir Devlet İki Cumhuriyet. İstanbul: Ayrıntı.
• Doğanay, Ülkü (1999). “Türkiye’de Siyasal İslam ve Kentsel Mekanlar: Fazilet (Refah) Partili Büyükşehir Belediyesi’nin Ankara’daki Uygulamaları”. Çağdaş Yerel Yönetimler, 8 (1): 3-19.
• Durna, Teczan, Mutlu Binark ve Günseli Bayraktutan (2019). İletişim Hakkı ve Yeni Medya. Ankara: UM:AG Araştırmacı Gazetecilik Vakfı.
• Elias, Norbert (2004). Uygarlık Süreci I. Çev., Ender Ateşman. İstanbul: İletişim.
• Fairclough, Norman (2003). “Söylemin Diyalektiği.” Çev., Barış Çoban. Söylem ve İdeoloji. Barış Çoban ve Zeynep Özarslan (der.) içinde. İstanbul: Su. 173-184.
• Fraenkel, Ernst (2020). İkili Devlet Diktatörlük Teorisine Bir Katkı. Çev., Tanıl Bora. İstanbul: İletişim.
• Gürkaş, Tayfun (2009). “Bir Mimarlık Tarihi Alanı Olarak Türkiye’de Peyzaj Mimarlığı Tarihi ve Peyzaj Mimarlığı Devlet İdeolojisi İlişkisi”. Türkiye Literatür Araştırmaları Dergisi, 7(13): 171-190.
• Habermas, Jürgen (2014). Kamusallığın Yapısal Dönüşümü. Çev., Tanıl Bora ve Mithat Sancar. İstanbul: İletişim.
• Harvey, David (2012). Sermayenin Mekânları. Çev., Başak Kıcır, Deniz Koç, Kıvanç Tanrıyar ve Seda Yüksel. İstanbul: Sel.
• Hobsbawm, Eric J. (1995). Milletler ve Milliyetçilik. Çev., Osman Akınhay. İstanbul: Ayrıntı.
• Işıklar Bengi, Sena (2019). “Kentte Devletin Ayak İzi: Atatürk Kültür Merkezi Millet Bahçesi”. IV. Uluslararası Kent Araştırmaları Kongresi. 16-18 Ekim. https: //d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/61690234. Erişim Tarihi: 09.05.2021.
• İnceoğlu, Yasemin ve Savaş Çoban (2016). “Şimdi Haberler.” Haber Okumaları. Yasemin İnceoğlu ve Savaş Çoban (der.) içinde. İstanbul: İletişim. 17-64.
• Jay, Martin (2014). Diyalektik İmgelem. Çev., Sevgi Doğan. İstanbul: Ayrıntı.
• Laclau, Ernesto (2018). Popülist Akıl Üzerine. Çev., Nur Betül Çelik. Ankara: Epos.
• Lefebvre, Henri (2011). Kentsel Devrim. Çev., Selim Sezer. İstanbul: Sel.
• Medya için Özgürlük. Medyada Sahiplik Yapısındaki Değişim ve Sonuçları Raporu. Gazeteciler Cemiyeti. http://www.pressforfreedom.org/wp-content/uploads/2019/02/durum_2018_medya-sahipli%C4%9Fi_raporu.pdf. Erişim tarihi: 12.11.2021.
• Mouffe, Chantal (2019). “Carl Schmitt ve Liberal Demokrasinin Paradoksu”. Carl Schmitt’in Meydan Okuması. Chantal Mouffe (der.) Çev., Hivren Demir Atay ve Hakan Atay içinde. İstanbul: İletişim. 59-80.
• Müller, Jan-Werner (2017). Popülizm Nedir? Çev., Onur Yıldız. İstanbul: İletişim.
• Nispet, Robert (1986). Conservatism: Dream and Reality, Bristol: Open University.
• Özet, İrfan (2019). Fatih Başakşehir. İstanbul: İletişim.
• Özgüç Erdönmez, Müge İpek ve S. Aslı Aydoğdu Ünlü (2009). “Kentsel Açık Alanları Etkileyen Sanat Akımlarının Türkiye’deki Yansımaları: İstanbul Örneği”. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Dergisi, 59(2): 33-50.
• Reich, Wilhelm. (2002). Faşizmin Kitle Ruhu Anlayışı. Çev., Bertan Onaran. İstanbul: Payel.
• Sabah Gazetesi. www.sabah.com.tr. Erişim tarihi: 03.05.2021.
• Sağlık, Alper, Abdullah Kelkit, Merve Temiz, Elif Sağlık ve Mehmet İlkan Bayrak (2019). “Millet Bahçesi Kavramı: Kahramanmaraş İli Örneği”. Van 100. Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Özel Sayı: 11-30.
• Sennett, Richard (]1999] 2013). Gözün Vicdanı. Çev., Süha Sertabiboğlu ve Can Kurultay. İstanbul: Ayrıntı.
• Sennett, Richard. (]1996] 2016). Kamusal İnsanın Çöküşü. Çev., Serpil Durak ve Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı.
• Serter, Gencay (2018). Muhafazakar Kentin İnşası. İstanbul: Notabene.
• Sözcü Gazetesi. www.sozcu.com.tr. Erişim tarihi: 01.05.2021.
• Tokdoğan, Nagehan (2018). Yeni Osmanlıcılık, Hınç, Nostalji, Narsizm. İstanbul: İletişim.
• van Dijk, Teun (2003). “Söylem ve İdeoloji: Çok Alanlı Bir Yaklaşım.” Çev., Nurcan Ateş. Söylem ve İdeoloji. Barış Çoban ve Zeynep Özarslan (der.) içinde. İstanbul: Su.13-109.
• van Dijk, Teun (2007). “Medya İçerikleri Bir Söylem Olarak Haberin Disiplinler Arası Çözümlemesi.” Çev., Ümit Atabek. Medya Metinlerini Çözümlemek. Gülseren Şendur Atabek ve Ümit Atabek (der.) içinde. Ankara: Siyasal. 164-181.
• Viroli, Maurizio (1997). Vatan Aşkı. Çev., Abdullah Yılmaz. İstanbul: Ayrıntı.
• Williams, Reymond (2017). Kültür ve Toplum 1780-1950. Çev., Uygur Kocabaşoğlu. İstanbul: İletişim.
• Yabancı, Bilge (2018). “Avrupa’nın Çeperinde Popülizm: Türkiye, Doğu Avrupa ve Balkanlar’da Çoğunluk İktidarlarının Otoriterlik Stratejileri”. Birikim, 354: 9-20.