Bir Otostop Hikâyesi: Pippa Bacca Ve Silvia Moro

Yıl 2023, Cilt: 26(2) Sayı: 52, 233 - 259, 14.09.2023

İlkay Özküralpli

https://doi.org/10.18691/kulturveiletisim.1309579

Öz

Bu çalışma, Pippa Bacca ve Silvia Moro’nun Barış Gelinleri projesindeki otostop deneyimlerini incelemeyi amaçlar. Pippa Bacca’nın öldürülmesi kadınların aşina oldukları ve gündelik yaşamlarını biçimlendiren bir dehşeti bir kez daha görünür kılmıştır. Otostop deneyimi de bu tanıdık bilmeden azade değildir. Otostop literatürü özellikle Türkiye’de oldukça kısıtlı olmakla birlikte, bu alanda eleştirel cinsiyet perspektifinden yapılmış çalışma sayısı da oldukça azdır. Dolayısıyla çalışmada, literatürün feminist eleştirisinden hareketle La Spose, I’m In Love with Pippa Bacca, Pippa’ya Mektubum ve Only Kindness Matters isimli dört belgesel eleştirel söylem analiziyle incelenmiştir. Otostop deneyimindeki bir-aradalık halleri birbirini seven ya da aynı dünya görüşüne sahip insanlar arasında geçmez. Aksine bu deneyimde aynılıktan yola çıkmayan bağlanma biçimlerinin imkânına işaret eden bir etik alan söz konusudur. Bu etik alan, karşılaşmalarımızı koşullandıran toplumsal normlarla ve bu normla ilişkilenme biçimlerimizle yakından ilişkilidir; zira otostop deneyimi öznelerinin hangi toplumsal koşullarda var olduğunun da bilgisine ulaşabileceğimiz bir sahnedir. Bu bağlamda, çalışmanın temel sorunsalı, cinsiyetli bir karşılaşma olarak otostop deneyimindeki bir-aradalık hallerinin hangi etik koşullarda, nasıl gerçekleştiğidir ve karşılaşmaların etik zemini Butler’ın şiddetsiz etik teorisinden hareketle tartışılmıştır. Buna göre, otostopun özellikle de kadınlar için söz konusu olan riski kimi zaman norma eleştirel yaklaşarak kimi zaman da stratejik biçimde normun yeniden üretimiyle bertaraf edilmeye çalışılsa da deneyimin her iki tarafının da sorumluluk almadığı bir etik zemin için ne şiddetsizlikten ne de radikal bir eşitlikten bahsedilebilir.

Anahtar Kelimeler

Otostop, norm, şiddetsiz etik, Pippa Bacca, Silvia Moro

Destekleyen Kurum

Bu araştırma Sabancı Üniversitesi Toplumsal Cinsiyet ve Kadın Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen 2022 Şirin Tekeli Araştırma Ödülü ile desteklenmiştir.

A Hitchhiking Story: Pippa Bacca And Silvia Moro

Öz

This study aims to analyze the hitchhiking experiences of Pippa Bacca and Silvia Moro during Brides on Tour project. The murder of Pippa Bacca once again made visible the horror that is familiar to women. Hitchhiking is not exempt from this familiar knowledge. While the hitchhiking literature is limited, especially in Turkey, the studies often lack a critical gender perspective. This study analyzes four documentaries (La Spose, I'm In Love with Pippa Bacca, My Letter to Pippa and Only Kindness Matters) through a critical discourse analysis based on a feminist critique of the literature. The ethics of being-together during the hitchhiking experience, points to the possibility of different attachment forms that are not based on sameness. This ethical field is closely related to the social norms that condition our encounters and how we relate to these norms, as it is a stage through which we can learn the social conditions under which the subjects of the hitchhiking exist. The problematic of the study is how and under which ethical conditions we can be-together during the hitchhiking experience which is a gendered encounter, and the ethics of these encounters is discussed based on Butler's ethics of non-violent. Although the risk of hitchhiking, especially for women, is sometimes tried to be eliminated through a critical approach to the norms and sometimes through strategic reproduction of the norm, neither non-violence nor radical equality can be mentioned for an ethical ground where both sides of the experience do not take responsibility.

Anahtar Kelimeler

norm, ethics of non-violence, Pippa Bacca, Silvia Moro, Hitchhiking

Kaynakça

• Ahmed, Sarah (2000). “Who Knows? Knowing Strangers and Strangerness.” Australian Feminist Studies, 15(31): 49-68.
• Ahmed, Sarah (2015). Duyguların Kültürel Politikası. Çev., Sultan Komut. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Akkuş, Gülizar (2019). “Türk Sırt Çantalı Gezginlerin Kişisel Gelişimleri ile Sürdürülebilirlik Algıları Arasındaki İlişki.” Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (2): 2125-2144
• Aksoy, Ümit (2016). Her Şey Biraz Eksik, Otostop Hariç. İstanbul: Edebi Şeyler-Raskol’un Baltası.
• Aristarkhova, Irina (2020). Arrested Welcome: Hospitality in Contemporary Art. Minneapolis: University of Minnesota Press.
• Anıtsayaç: Şiddetten Ölen Kadılar İçin Dijital Anıt. http://anitsayac.com. Erişim Tarihi: 04.06.2023.
• Antmen, Ahu (2014). Kimlikli Bedenler: Sanat, Kimlik, Cinsiyet. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Aslan, Sinem (2021). Postmodernite Bağlamında Gezgin Kültürünün Sosyolojik Bir Analizi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli, (677044).
• Bianet (2009). “DNA Testine Göre Pippa Bacca’ya Birden Fazla Kişi Tecavüz Etti.” https://m.bianet.org/kurdi/kadin/112651-dna-testine-gore-pippa-bacca-ya-birden-fazla-kisi-tecavuz-etti. Erişim tarihi: 04.10.2023.
• Boşel, Şule (2019). Kişilerarası İletişim Dinamikleri Açısından Sosyal Medya: İnterrail Türkiye Otostop Grubu Örneği Üzerinden Bir Analiz. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Elazığ, (549360).
• Brod, Harry (2002). “Studying Masculinites as Superodinate Studies.” Masculinity Studies and Feminist Theory: New Directions. Judith Kegan Gardiner (der.) içinde. New York: Columbia University Press.
• Butler, Judith (2005a). Giving An Account Of Oneself. New York: Fordham University Press.
• Butler, Judith (2005b). Kırılgan Hayat: Yasın ve Şiddetin Gücü. Çev. Başak Ertür. İstanbul: Metis Yayınları.
• Butler, Judith (2015). Savaş Tertipleri – Hangi Hayatların Yası Tutulur? Çev. Şeyda Öztürk. İstanbul: YKY.
• Butler, Judith (2020). Çözülen Cinsiyet. Çev. Barış Engin Aksoy. İstanbul: Monokl Yayınları.
• Butler, Judith (2021). Şiddetsizliğin Gücü: Etik-Politik Bir Düğüm. Çev. Başak Ertür. İstanbul: Metis Yayınları.
• Canguilhem, Georges (2018). Normal ve Patolojik. Çev. Perge Akgün. İstanbul: Monokl Yayınları.
• Cavarero, Adriana (2000). Relating Narratives: Storytelling and Selfhood. Çev. Paul A. Kottman. Londra: Routledge.
• Chesters, Graeme ve Smith, David (2001). “The neglected art of hitch-hiking: Risk, trust and sustainability.” Sociological Research Online, 6(3): 63-71.
• Cohen, Erik. (1973). “Nomads from affluence: Notes on the phenomenon of drifter-tourism.” International Journal of Comparative Sociology, 14: 89–103.
• Curtz, Joel (2012). La Spose (The Bride). Le Fresnoy Studio National des Arts Contemporains.
• Cyfer, Ingrid (2019). “What’s the trouble with humanity? A Feminist Critique of Judith Butler’s Ethics of Vulnerability.” Digithum, (23).
• Doğanay, Ülkü ve Kara, İlkay (2011). “Tecavüzün Münferit Bir Olay Olarak Çerçevelenmesi: Yazılı Basında Pippa Bacca Haberleri.” İletişim Araştırmaları Dergisi, 9 (1-2): 73-99.
• Elmas, Bingöl (2009). “Pippa’ya” Mektup. Kamera Arkası. http://www.kameraarkasi.org/yonetmenler/belgeseller/pippayamektup.html. Erişim Tarihi: 04.06.2023.
• Elmas, Bingöl (2010). Pippa’ya Mektubum. Asmin Film ve Article Z.
• Erkek Şiddeti Çetelesi. Bianet. https://bianet.org/kadin/bianet/133354-bianet-siddet-taciz-tecavuz-cetelesi-tutuyor. Erişim tarihi 04.06.2023
• Etymonline. “Hitchiking”. www.etymonline.com. Erişim tarihi 04.06.2023.
• FBI (2009). “Highway Serial Killings.” https://archives.fbi.gov/archives/news/stories/2009/april/highwayserial_040609. Erişim tarihi: 04.06.2023.
• FBI: UCR (2011). “Crime In The United States.” https://ucr.fbi.gov/crime-in-the-u.s/2011/crime-in-the-u.s.-2011/tables/expanded-homicide-data-table-10. Erişim tarihi: 04.06.2023.
• Femicide Census. https://www.femicidecensus.org. Erişim tarihi: 04.06.2023.
• Furedi, Frank (2017). Korku Kültürü – Risk Almamanın Riskleri. Çev. Barış Yıldırım. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Gao, Xiongbin, vd. (2020). “Hitchhiking Travel in China: Gender, Agency And Vulnerability.” Annals of Tourism Research, 84, 103002.
• Geçgin, Ercan (2009). “Ankara-Polatlı Örneğinde Sosyal Dışlanma Açısından Mevsimlik Tarım İşçiliği.” Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (1).
• Gilchrist, Kristen (2010). “Newsworthy Victims? Exploring Differences in Canadian Local Press Coverage of Missing/ Murdered Aboriginal and White Women.” Feminist Media Studies. 10(4): 373-390.
• Greenley, James R. ve Rice, David G. (1974.) “Female Hitchhiking: Strain, Control, and Subcultural Approaches.” Sociological Focus, 7 (1): 87-100.
• Guéguen, Nicolas (2007). “Bust size and hitchhiking: A field study.” Perceptual and Motor Skills, 105(3): 1294-1298.
• Gümgüm, Rezzan (2020). “Sanatçının malzemesi olarak yürümek.” Journal of Arts, 3 (3): 205-218.
• Haraway, Donna J. (2010). “Konumlu Bilgiler: Feminizmde Bilim Meselesi ve Kısmi Perspektifin Ayrıcalığı.” Başka Yer içinde. Çev. Güçsal Pusar. İstanbul: Metis Yayınları. 91-120.
• Harman, Serhat (2013). “Bağımsız Seyahat Eden Yerli Gezginlerin Profili ve Seyahat Alışkanlıkları Üzerine Bir Araştırma.” Turkish Studies, 8 (6): 279-297.
• Haykır, Mustafa (2021). “Sanatta İnsan Doğasının Eleştirisi.” İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 7 (2): 25-48.
• Hitchwiki (2015). “Otostopta Güvenlik.” https://hitchwiki.org/tr/Otostopta_güvenlik. Erişim tarihi: 04.06.2023.
• Hitchwiki (2021). “Top Tips.” https://hitchwiki.org/en/Top_tips. Erişim tarihi: 04.06.2023.
• hooks, bell (2000). Feminist Theory From Margin to Center. Cambridge: South End Press.
• Jordan, Fiona ve Gibson, Heather (2005). “‘We’re Not Stupid...But We’ll Not Stay Home Either’: Experiences of Solo Women Travelers.” Tourism Review International, 9(2): 195–211.
• Kaba, Bahar ve Emekli, Gözde (2018). “Turizmde Yükselen Eğilim: Yalnız Seyahat Eden Kadın Gezginler (Türkiye Örneği).” Ege Coğrafya Dergisi, 27 (2): 111-126.
• Mahood, Linda (2018). Thumbing a Ride: Hitchhikers, Hostels, and Counterculture in Canada. Vancouver: UBC.
• Man, Fuat (2016). “‘Günah Keçileri’ ya da ‘Olağan Şüpheliler’ Olarak Suriyeliler.” Çalışma ve Toplum, 3 (50): 1147-1170.
• Manetti, Simone (2019). Barış Gelini Pippa Bacca (I’m in Love with Pippa Bacca), Nacne Sas ve Filmoption International.
• Mewes, Maike (2016). Riding with Strangers: An Ethnographic Inquiry into Contemporary Practices of European Hitchhikers. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hamburg Üniversitesi, Hamburg.
• Miller, Abraham (1973). “On the road: Hitchhiking on the highway.” Society, 10 (5): 14–21.
• Morgan, Charles J. vd. (1975). “Hitchhiking: Social signals at a distance.” Bulletin of the Psychonomic Society, 5(6): 459-461.
• Morton, Katherine (2016). “Hitchhiking and Missing and Murdered Indigenous Women: A Critical Discourse Analysis of Billboards on the Highway of Tears.” The Canadian Journal of Sociology, 41, (3): 299-326.
• O’Kane, Maggie (1995). “Search for Céline reveals the end of the road for hitch-hiking.” The Guardian. 30 Aralık.
• O’Reilly, Camille C. (2006). “From Drifter to Gap Year Tourists: Mainstreaming Backpacker Travel.” Annals of Tourism Research, 33(4): 998–1017.
• Özcan, Emine (2009). “Bingöl Elmas, Pippa Bacca'nın Yarım Kalan Yolculuğunu Tamamlıyor.” Bianet. https://m.bianet.org/bianet/toplumsal-cinsiyet/113752-bingol-elmas-pippa-bacca-nin-yarim-kalan-yolculugunu-tamamliyor. Erişim tarihi 04.10.2023.
• Özel, Çağıl H. vd. (2018). “Postmodern klanlarda yer alan turistlerin güdüleri: Otostoprail Türkiye Örneği.” Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(2): 207-234.
• Özkazanç, Alev ve Yetiş, Erman Ö. (2020). “Erkeklik ve Kadına Şiddet Sorunu: Eleştirel bir Literatür Değerlendirmesi.” Bir Musibet: Yeni Türkiye’de Erillik, Şiddet ve Feminist Siyaset içinde. Ankara: Dipnot Yayınları. 137-167.
• Öztan, Ece (2016). “Feminist Araştırmalar ve Yöntem.” Toplumsal Cinsiyet Tartışmaları. Feryal Saygılıgil (der.) içinde. Ankara: Dipnot Yayınları. 269-289.
• Packer, Jeremy (2008). Mobility Without Mayhem: Safety, Cars, and Citizenship. Durham: Duke University.
• Park, Julian (2009). Only Kindness Matters (Hitchiking Across the USA) (erişim: https://www.youtube.com/watch?v=ZKllTrbsR6Q&t=6s).
• Purkis, Jonathan (2022). Driving With Strangers: What Hitchhiking Tells Us About Humanity. Manchester University Press.
• Rigakos, George ve Law, Alexandra (2009). “Risk, Realism and The Politics of Resistance.” Critical Sociology, 35 (1): 79 – 103.
• Rinvolucri, Mario (1974). Hitch-Hiking. Cambridge: Privately Published.
• Robbins, Tom (2022). Kovboy Kızlar da Hüzünlenir. Çev. Sona Ertekin. İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Rushing, Sara (2010). “Preparing for Politics: Judith Butler's Ethical Dispositions.” Contemporary Political Theory, 9(3): 284-303.
• Sarı Gök, Hatice vd. (2021). “Yalnız Seyahat Eden Turistlerin Seyahat Motivasyonu ve Deneyimi: Z Kuşağı Örneği.” Yaşar Üniversitesi E-Dergisi, 16 (62): 698-717.
• Sheller, Mimi ve Urry, John (2000). “The City and The Car.” International Journal of Urban and Regional Research, 24 (4): 737- 57.
• Solnit, Rebecca (2021). Yokluğumdan Aklımda Kalanlar. Çev. Seda Çıngay Mellor. İstanbul: Minotor Kitap.
• Solnit, Rebecca (2022). Tüm Soruların Anası. Çev. Elif Ersavcı. İstanbul: Siren Yayınları.
• Temel, İrem E., ve Tekeş, Burcu (2020). “Özgeci Bir Perspektiften Otostopa Yönelik Tutumların İncelenmesi.” Trafik ve Ulaşım Araştırmaları Dergisi, 3(1): 39-52.
• Thomas, Irv (2004). Derelict Days: Sixty Years On The Roadside Path To Enlightenment. Bloomington: Author House.
• Ünal Reşitoğlu, Halime (2017). “‘Maskenin Arkasındaki Sır’ Düğün ve Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği.” Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 7 (1): 367-382.
• Ünlü, Barış (2019). Türklük Sözleşmesi. Oluşumu, İşleyişi ve Krizi. Ankara: Dipnot Yayınları.
• Varda, Agnes (1985). Sans Toit Ni Loi. Fransa: Ciné Tamaris, Films A2, Ministère de la Culture.
• Wechner, Bernd (1974). “California Crimes And Accidents Associated With Hitchhiking.” https://bernd.wechner.info/Hitchhiking/CHP/body.html. (Erişim tarihi: 04.06.2023.
• Yardım, Gözde ve Doğruel, Hilal (2019). “Eleştirel Söylem Çözümlemesi Bağlamında Haber Metinlerinin İncelenmesi: Pippa Bacca Cinayeti Örneği.” Erciyes İletişim Dergisi, 6(1): 137-148.