ATTITUDE, RELATED CONCEPTS AND ATTITUDE SCALES

Yıl 2022, Sayı: 6, 76 - 92, 30.04.2022

Zafer Açar

https://doi.org/10.55106/kurdiname.1073630

Öz

Helwest wekî rewşa amadebûna însan a raber kes yan objeyan tê terîfkirin û ew ciyekî girîng digire di jiyana wî ya psîkososyal de. Ji bo ku dikare tesîrê li jiyana însan bike di kirin, biryargirtin, parastina fikr û ramanan yan jî jêgerîna ji wan, di sehaya zanistên civakî de bûye mijara gelek lêkolînan.
Di lîteratura kurdî de, li Tirkiyeyê, xebatên têkilî helwestê nû dest pê dikin. Hem wekî têgeh helwest, hem jî têgehên têkilî wê, teoriyên têkilî helwestê, guherîna helwetsan, pîvanekên helwestê pêdivî pê heye ku bêne naskirin û bala lêkolîneran bikşîne ser xwe. Ev xebat armanc dike ku vê yeke bike; hem van têgehên navborî û pîvanekên helwestê bide naskirin hem jî bi danasîna wan bala lêkolîneran bikşîne ser biwara psîkolojiya civakî ku xebat û eleqeyê dixwazin ji bo meseleyên li dor kurdî û hin şaxên kurdolojiyê.
Bi vê xebata danasîna mijar û biwarê û lîteraturê wê; em hêvî dikin biwarên mîna sosyolojî, psîkolojiya civakî, perwede û zimanzaniya civakî ku digel wan di kurdolojiyê de xebatên nav-dîsîplînî tê meşandin, ji bo kurdî ew ê rê û îmkanên nû vekin û berê lêkolîneran bidin xebatên van sehayên zanistî.

Anahtar Kelimeler

Helwest, Hêmanên helwestê, Psîkolojiya Civakî, Pîvanekên helwestê

HELWEST, TÊGEHÊN TÊKILÎ WÊ Û PÎVANEKÊN HELWESTÊ

Öz

Tutum insanın kişilere veya nesnelere karşı hazırolma durumu olarak tanımlanır ve insanın psiko-sosyal yaşamında önemli bir yer tutar. İnsanın eylemlerinde, kararlarında düşüncelerini savunmasında veya onlardan vazgeçmesi gibi durumlarda tutumun etkisinin olabileceğinden hareketle sosyal bilimler alanında pekçok araştırmanın konusu olmuştur.
Türkiyede, Kürtçe literatürde tutumla ilgili çalışmalar oldukça yenidir. Bundan dolayı hem bir kavram olarak tutum, hem de ilgili kavramlar ve teoriler, tutum değişimi, tutum ölçekleri gibi konuların tanımlanması ve araştırmacıların dikkatine sunulması ihtıyacı doğmuştur. Bu çalışmanın amacı adı geçen kavram ve konuları tanımlamak ve tutum ölçeklerini tanıtmakla beraber, Kürtçe ve Kürdolojinin bazı dallarına ilişkin sosyal psikoloji alanına giren konulara araştırmacıların dikkatini çekmektir.
Bu konu, alan ve literatür hakkındaki tanıtım çalışması ile; kürdolojiyle beraber disiplinler arası çalışma imkanı olan sosyoloji, sosyal psikoloji, eğitim, ve toplumdilbilim gibi sahalarda çalışan araştırmacılar için yeni fikir ve imkanların açılacağını umut ediyoruz.

Anahtar Kelimeler

Tutum, Tutumu oluşturan öğeler, Sosyal psikoloji, Tutum ölçekleri

Kaynakça

• Açar, Z. (2019). Tesîra Helwestê li ser Tercîha Ziman di Jiyana Kurdîzanan de -Nimûneya Wanê. Teza Doktorayê, Beşa Ziman û Edebiyata Kurdî, Bîngol.
• Apa Dictionary, pêwendî: 20.01.2019, https://dictionary.apa.org/motive
• Bohner, G.  Dickel N. (2011). Attitudes and Attitude Changes. Annual Review of Psychology. iss. 62, p. 391-417, Department of Psychology, University of Bielefeld.
• Hogg, Michael A.  Vaughan, Graham M. (2010). Essential of Soccial Psichology. Pearson Education Limited, England.
• Hogg, Michael A.  Vaughan, Graham M. (2014). Sosyal Psikoloji, 7. basım, çev: İbrahim Yıldız – Aydın Gelmez. Ankara: Ütopya Yayınları.
• Kayaoğlu, A. (2011). Sosyal Psikoloji-I (ed. Sezen Ünlü), Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Kazazoğlu, S. (2011). Anadili ve Yabancı Dil Derslerine Yönelik Tutumun Akademik Başarıya Etkisi. Doktora Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Kuppuswamy, B. (1961). An Introduction to Social Psychology. Asia Publishing House, printed in India.
• Köklü, N. (1995). Tutumların Ölçülmesi ve Likert Tipi Ölçeklerde Kullanılan Alternatif Seçenekler. Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 28(2), 81-93.
• Marshall, G. (2005). Sosyoloji Sözlüğü. çev: Osman Akınhay  Derya Kömürcü, Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Millon, T.  Lerner Melvin J. (2003). Personality and Social Psychology-volume 5 Handbook of Social Psychology. (ed: Irving B. Weiner), John Wiley  Sons, Inc., Canada.
• Mostyn, Barbara J. (1978). The Attitude Behaviour Relationship. Report no. 15, Marketing Communications Research Centre.
• Niilm University (weşana dersê), pêwendî: 10.01.2019, http://niilmuniversity.in/ coursepack/humanities/Social_Psychology.pdf
• Social–Psychology, pêwendî: 15.01.2019, https://personal.us.es/einfante/uploads/ Social - psychology-reading. pdf -
• Stangor, C. (2011). Principles of Social Pshichology. The Saylor Foundation (original source), The Open University of Hong Kong.
• Tavşancıl, E. (2018). Tutumların Ölçülmesi ve SPSS ile Veri Analizi. 6. Basım, Ankara: Nobel Yayınları.