MİZAH DERGİLERİNDE GÖÇ OLGUSUNUN TEMSİLİ

Yıl 2018, Cilt: 26 Sayı: 3, 227 - 237, 01.10.2018

Gülcan Yumurtacl Tosunay Duygu

Öz

Bu çalışma, gündemin farklı bir yorumu olarak düşünülebilecek mizah dergilerindeki karikatürlerde göç olgusunun temsilini incelemektedir. Bu çerçevede en yüksek tirajlı iki mizah dergisi ele alınarak, bu dergilerdeki karikatürler, içerik analizi yöntemiyle göç olgusunu hangi bağlam ve oranda temsil ettikleri üzerinden incelenmiştir. Bu karikatürlerde göç ile ilişkili kavramların temsili, bu temsillerin bağlam ve sıklıkları bakımından değerlendirilmiştir. Son yıllarda Türkiye'ye gelen mülteci sayısındaki artış, göç olgusunun gündemde yer bulmasına neden olmuştur. Bu nedenle bu çalışmanın amacı, mizah dergilerinde göç olgusunun yansıtılmasının kapsam ve biçimini ortaya çıkarmaktır. Bu amaçla Türkiye’deki en yüksek tirajlı iki mizah dergisinin 2017 yılındaki sayıları değerlendirmeye alınmıştır. Haftalık yayınlar olan bu dergilerin bir yıldaki tüm sayıları ve bu dergilerin gündemi ele alan ilk üç sayfası, içerik analizi yöntemiyle göç olgusunu yansıtmaları açısından incelenmiştir. Bu inceleme sonucunda "Göçe İlişkin Kavramlar", "Sözü Edilen Kurumlar" ve "Göç Edenler" olmak üzere üç ana tema ortaya çıkmıştır. Değerlendirme sonucunda elde edilen bulgular; göçmen, mülteci ve göç olgularının toplumsal düzeydeki yansımasını ortaya çıkarması bakımından önem arz etmektedir.

Anahtar Kelimeler

Mizah, karikatür, göç, göçmen, mülteci.

THE REPRESENTATION OF MIGRATION IN HUMOR MAGAZINES

Öz

This research analyzes the representation of migration in humor magazines as an alternative interpretation of the current agenda. As such, the two humor magazines with the highest circulation were studied, and the caricatures within them were analyzed using content analysis to reveal the context and ratio of the representation of migration within those caricatures. The representation of concepts related to migration, along with the context and frequency of these representations were calculated. The recent increase of refugees in Turkey has caused migration to become a prominent subject in all agendas. Therefore, this study aims to reveal the scope and form of how migration is portrayed in humor magazines. To this end, all 2017 prints of the two humor magazines with the highest circulation in Turkey were included in the study. As weekly publications, the first three pages of these magazines are reserved for current events, and these pages from all issues of 2017 were studies using content analysis regarding their portrayal of migration. “Concepts Related to Migration”, “Institutions Mentioned”, and “Migrants” were the resulting three main themes. The findings of the analysis are pertinent regarding the information provided on the social reflection of migrants, refugees, and migration

Anahtar Kelimeler

Humor, caricature, migration, immigrant, refugee

Kaynakça

• Adıgüzel, Y. (2016). Göç Sosyolojisi. Ankara: Nobel.
• Alsaç, Ü. (1994). Türkiye'de Karikatür, Çizgi Roman ve Çizgi Film. İstanbul: İletişim.
• Atasü-Topçuoğlu, R. (2016). Düzensiz Göç: Küreselleşmede Kısıtlanan İnsan Hareketliliği. S. Ihlamur-Öner ve N. Öner (Eds.), Küreselleşme Çağında Göç: Kavramlar, Tartışmalar içinde (3. baskı), (s. 13-27). İstanbul: İletişim.
• Demir, S. T. (2016). Türkiye'de Mizah Dergileri, Kültürel Hegemonya ve Muhalefet. İstanbul: SETA.
• Göker, G. ve Keskin, S. (2016). Haber Medyası ve Mülteciler: Suriyeli Mültecilerin Türk Yazılı Basınındaki Temsili. İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, (41).
• Güler, Ç. ve Güler B. U. (2010). Mizah, Gülme ve Gülme Bilimi. Ankara: Yazıt.
• Güngör, N. (1996). Karikatür ve İletişim. Ankara 2. Uluslararası Karikatür Festivali, Ankara: Karikatür Vakfı, s. 43-46.
• İçduygu, A. ve Aksel, D. B. (2012). Türkiye’de Düzensiz Göç. Uluslararası Göç Örgütü Türkiye.
• Kaya, A. (2015). Farklı Göç Türlerini Yaşayan Ülke: Türkiye. L. Körükmez ve İ. Südaş (Eds.), Göçler Ülkesi: Alkışlar, Göçmenler, Araştırmacılar içinde (s. 15-26). İstanbul: Ayrıntı.
• Kartal, B. ve Başçı, E. (2014). Türkiye'ye Yönelik Mülteci ve Sığınmacı Hareketleri. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (2), s. 275-299.
• Koloğlu, O. (1996). Toplumsal Tanık Olarak Karikatür. Ankara 2. Uluslararası Karikatür Festivali, Ankara: Karikatür Vakfı, s. 27-28.
• Mutlu, E. (1996). Karikatür ve İletişim. Ankara 2. Uluslararası Karikatür Festivali, Ankara: Karikatür Vakfı, s. 29-32.
• Öğüt Eker, G. (2014). İnsan Kültür Mizah (2. baskı). Ankara: Grafiker.
• Öner, N. A. (2016). Göç Çalışmalarında Temel Kavramlar. S. Ihlamur-Öner ve N. Öner (Eds.), Küreselleşme Çağında Göç: Kavramlar, Tartışmalar içinde (3. Baskı), (s. 13-27). İstanbul: İletişim.
• Özer, A. (1985). Çizgiler Karikatür Albümü. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Patton, M. Q. (2014). Nitel Araştırma ve Değerlendirme Yöntemleri. (Çev: M. Bütün ve S. B. Demir). Ankara: Pegem Akademi.
• Şanlıer Yüksel, Ö. İ. (2008). Türkiye’den Amerika Birleşik Devletleri’ne Göç Eden Birinci Kuşak Göçmenlerin Yararlandığı Kitle İletişim Ortamlarının Ulusaşırı Kimlik Dönüşümüne Etkileri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Tanilli, S. (2015). Uygarlık Tarihi (31. baskı). İstanbul: Yazın.
• Tellan, B. (2015). Uykusuz Habercilik: Alternatif Medya Olarak Mizah Dergileri. B. Çoban ve B. Ataman (Eds.), Direniş Çağında Türkiye'de Alternatif Medya içinde (s. 449-475). İstanbul: Kafka.
• Yakar, F. (2008). Mizahi Siyaset. İstanbul: Başlık.
• Yardımcı, İ. (2010). Mizah Kavramı ve Sanattaki Yeri. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 3 (2), 1-41.
• Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (8. baskı). Ankara: Seçkin.
• Yin, R. K. (1994). Case Study Research (2. baskı). ABD: SAGE.
• Yörükoğlu, A. (1996). Gülmecenin İşlevi. Ankara 2. Uluslararası Karikatür Festivali, Ankara: Karikatür Vakfı, s. 21-22.
• Yumurtacı, G. (2017). Toplumsal Eleştirinin Mizahtaki Temsili: Uykusuz Mizah Dergisi Örneği. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.