SİNGAPURLU SEYYİD ABDULLAH EL-CUFRÎ VE PELİTA AL-QURAN ADLI TEFSİR KİTABI

Yıl 2022, Cilt: 2 Sayı: 2, 85 - 101, 30.09.2022

Eyyüp Tuncer

Öz

Singapur Malay dünyasının önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Fadhlullah Suhaimi (1886-1964), Ahmad Sonhadji Muhammmad (1922-2010), Seyyid Abdullah (1938-2003) gibi âlimler tefsir Malayca literatürüne önemli eserler kazandırmışlardır. Seyyid Abdullah’ın Pelita Al-Quran’ı son dönemlerde telif edilen eserlerden olup bölgedeki tefsir çalışmalarının mahiyetini anlamamıza yardımcı olabilecek bir tefsir kaynağıdır. Bu çalışmada Pelita Al-Quran çerçevesinde bir bütün olarak Malay dünyasında yazılan tefsirlerin nicelik ve nitelik, model, muhteva ve yöntem gibi birçok konuda çeşitli mukayeseler yapılmıştır. Singapur’da tefsir çalışmaları nicelik açısından Endonezya ve Malezya’ya nispeten az ve sayılıdırSeyyid Abdullah, Müslümanları aydınlatmak ve İslam’ın temel mesajını onlara ulaştırmak için farklı kurumlarda çalıştığı gibi çeşitli kitaplar da kaleme almıştır. Nitekim bir eğitim kurumunda ders vermek için hazırladığı notları ve yaptığı derlemeleri daha sonra Pelita Al-Quran adı ile yayımlamasının temel nedeni bu sahadaki eksikleri gidermek ve alana derli toplu bir eser kazandırmak gerektiğine ilişkin düşüncesidir. Bu çalışmada, Seyyid Abdullah’ el-Cufrînin biyografisine kısaca temas edildikten sonra Pelita al-Quran isimli eserinin üslubu, muhtevası ve metodolojisiincelenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, Malay Dünyası, Singapur, Seyyid Abdullah el-Cufrî, Pelita Al-Quran

Singaporean Syed Abdullah al-Jufri and His Tafsir Book: Pelita Al-Quran

Öz

Singapore forms an important part of the Malay world. Scholars such as Fadhlullah Suhaimi (1886-1964), Ahmad Sonhadji Muhammad (1922-2010), and Syed Abdillah (1938-2003) have contributed with their important works to the tafsir literature of the Malay world. Syed Abdillah's Pelita Al-Quran is one of the works that has been recently copyrighted and is a source of tafsir that can help us understand the nature of tafsir studies of the region. In this study, various comparisons have been made on many subjects such as the quantity and quality, model, content, and method of the commentaries written in the Malay world as a whole within the framework of Pelita Al-Quran. The tafsir studies in Singapore are relatively few in number compared to Indonesia and Malaysia in terms of quantity. Syed Abdillah has written several books as well as worked in different institutions to enlighten Singaporean Muslims and conveyed the basic message of Islam to them. As a matter of fact, this is the main reason why he later published the notes and readings he prepared to give lectures at an educational institution, under the name Pelita Al-Quran. In this study, after briefly touching on the biography of Syed Abdillah al-Jufri, the style, content, and methodology of his work named Pelita al-Quran were examined.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, The Malay World, Singapore, Syed Abdillah al-Jufri, Pelita Al-Quran

Kaynakça

• Abdul Wahid, Ramli. “Intensitas Penggunaan Hadis dan Atsar di dalam Tafsir Tarjuman al-Mustafid Karya Abd ar-Ra’uf Sinkel”. Sosio-Religia 3/7 (Mayıs 2008).
• Abdullah, Mustaffa – Syafii, Abdul Manan. “Khazanah Tafsir di Nusantara: Penelitan terhadap Tokoh dan Karyanya di Malaysia, Brunei Darussselam, Singapura dan Thailand”. Kontekstualita 25/1 (2009), 31–46.
• Abdullah, Mustaffa – Syafii, Abdulmanan. “Khazanah Tafsir di Nusantara: Penelitian terhadap Tokoh dan Karyanya di Malaysia, Brunei Darussalam, Singapura dan Thailand”. Kontekstualita 25/1 (2009).
• Abdullah, Mustaffa. Khazanah Tafsir di Nusantara. Kuala Lumpur: Universiti Malaya, 2011.
• Abdullah, Rukiah – Masduki, Mahfudz. “Karakteristik Tafsir Nusantara (Studi Metodologis atas Kitab Turjumuman al-Mustafid Karya Syekh Abdurrauf al-Singkili)”. Jurnal Studi Ilmu-Ilmu al-Qur’an dan Hadis 16/2 (Temmuz 2015), 141–160.
• Ahmad, Muhammad Ariff (ed.). Pertumbuhan dan Perkembangan Bahasa Melayu, 1992.
• al-Hamidy, Abdul Qadir Umar – Zarif, M. M. Mohd. “Abdul Halim Hasan and His Contributions in Quranic Exegesis in the Malay World”. International Journal of Academic Research in Business and Social Sciences 7/8 (2017), 469–477.
• Al-Jufri, Abdillah Ahmad. Pelita Al-Quran (Surah Al-Baqarah). Singapur: Pustaka Nasional PTE LTD, 2001.
• Asari, Amirulloh Sain. “History and Development of Tafsir in Southeast Asia”. Waratsah 1/2 (2016), 171–185.
• Asroor, Zaimul. “Tarjumān Al-Mustafīd: Tafsir Lengkap Pertama”. Ushuluna: Jurnal Ilmu Ushuluddin 4/1 (2018), 95–110.
• Azra, Azyumardi vd. Jaringan Ulama Timur Tengah dan Kepulauan Nusantara Abad XVII dan XVIII. Jakarta: Kencana, 2013.
• Binte Omar, Siti Suryani (ed.). Beacons of the Ummah: Tracing the Footsteps of Singapores Islamic Religious Leaders. Singapur: PERGAS, 2014.
• Göksoy, İsmail Hakkı, "Singapur". TDV İslam Ansiklopedisi. 37 Cilt. İstanbul: İSAM, 2009.
• Gusmian, Islah. “Tafsir Al-Qur’an Bahasa Jawa: Peneguhan Identitas, Ideologi, dan Politik”. Suhuf 9/1 (2016), 141–168.
• Hamka. Tafsir Al-Azhar. Singapur: Pustaka Nasional PTE LTD, 4. Basım, 2001.
• Hamka. Teguran Suci dan Jujur Terhadap Mufti Johor. Endonezya: Pustaka Dini, 2009.
• Hariyadi, Muhammad – Faradits, Aghnia. “Pendekatan Tafsiriyah Jalalainiyah Abdul Ra’uf Singkel Dalam Turjuman al-Mustafid”. al-Burhan 18/2 (2018), 321–346.
• Hasbi ash-Shiddiegy, Teungku Muhammad. Tafsir Al-Qur'anu'l-Majid An-Nuur. Semarang: Pustaka Rizki Putra, 2000.
• Ichwan, Moch Nur. “Literatur Tafsir Qur'an Melayu-Jawi di Indonesia: Relasi Kuasa, Pergeresan dan Kematian”. Visi Islam 1/1 (2002), 13–29.
• Istianah. “Melawan Hegemoni Kekuasaan dengan Nuansa Sufistik: Telaah Tafsir Faidh Al-Rahman Karya Kıai Shaleh Darat”. Hermeneutik 13/2 (2019), 76–92.
• Jamal, Khairunnas – Wan Abdullah, Wan Nasyaruddin. “The Discussion Of Qira’at Turjuman Al-Mustafıd Exegesis Book By Sheikh Abdul Rauf Singkel”. Jurnal Ushuluddin 24/2 (Juli-Desember 2016), 113–122.
• Johns, Anthony Hearle. “The Qurʾān in The Malay World: Reflections on ʿAbd Al-Raʾūf of Singkel (1615–1693)”. Journal of Islamic Studies 9/2 (1998), 120–145.
• Kholqillah, Ali Mas’ud vd. Pemikiran Tasawuf KH. Saleh Darat Al-Samarani Maha Para Ulama Nusantara. Surabaya: Pustaka Idea, 2018.
• Kiptiyah, Siti Mariatul. Warisan Islam Nusantara: Tafsir Al-Quran Carakan dan Narasi Reformisme. Semarang: ELSA Press, 2020.
• Kiptiyah, Siti Mariatul. “Tradisi Penulisan Tafsir Al-Qur’an Bahasa Jawa”. Jurnal Lektur Keagamaan 15/2 (2917), 420–445.
• Kudus, Abdulhamid Ali. et-Tuhfetu’l-marziyye fî cevâzi’l-Kur'âni bi'l-aʿcemiyye. nşr. Ebû Sâbık. Endonezya: Ebû Sâbık, 1436/2014.
• Masrur, M. “Kyai Solah Darat, Tafsir Faid Al-Rahman dan RA. Kartini”. Jurnal At-Taqaddum 4/1 (2012), 21–38.
• MTT. Tafsir at-Tanwir. Yogyakarta: Majelis Tarjih dan Tajdid, 2016.
• Putra, Afriadi. “Khazanah Tafsir Melayu (Studi Kitab Tafsir Tarjuman Al- Mustafid Karya Abd Rauf Al- Sinkili)”. Jurnal Syahadah 2/2 (Ekim 2014), 69–88.
• Quraish Shihab. Tafsir Al-Mishbâh: Pesan, Kesan dan Keserasian. Jakarta: Lentera Hati, 5. Basım, 2005.
• Rahman, Arivaie. “Tafsir Tarjumân Al-Mustafîd Karya ‘Abd Al-Rauf Al-Fanshuri: Diskursus Biografi, Kontestasi Politis-Teologis, Dan Metodologi Tafsir”. MIQOT 42/1-22 (Ocak 2018).
• Riddell, Peter G. Abd al-Ra'ûf Al-Singkilî's Tarjumân al-Mustafîd: A Critical Study Of His Treatment of Juz' 16. Avustralya: Philosophy of The Australian National University, Doktora, 1984.
• Riddell, Peter G. “The Sources of Abd al-Ra'ûf's Tarjuman al-MustafÎd”. Journal of the Malaysian Branch of the Royal Asiatic Society LVII/2 (1984), 113–118.
• Riddell, Peter G. “Literal Translation, Sacred Scripture and Kitab Malay”. Studi İslamika 9/1 (2002), 1–26.
• Rivauzi, Ahmad. “Landasan Filosofis Pemikiran Tasawuf Abdurrauf Singkel Tentang Allah, Manusia, Dan Alam”. Jurnal Theologia 28/2 (Desember 2017), 299–328.
• Said, Hasani Ahmad. “Mengenal Tafsir Nusantara: Melacak Mata Rantai Tafsir Dari Indonesia, Malaysia, Thailand, Singapura Hingga Brunei Darussalam”. Refleksi 16/2 (2017a).
• Said, Hasani Ahmad. “Mengenal Tafsir Nusantara: Melacak Mata Rantai Tafsir Dari Indonesia, Malaysia, Thailand, Singapura Hingga Brunei Darussalam”. Fefleksi 16/2 (Ekim 2017b), 205–231.
• Setiawan, Heru. “Tafsir Alif Lâm Mîm Kyai Shalih Darat”. Kontemplasi 6/1 (2018), 37–62.
• Sinanovic, Ermin. “Singapur’daki Müslüman Toplumu: Azınlık mı, Ahlaksal Bir Ses mi? Küresel Çağda Entegrasyon Üzerine Karşılaştırmalı Perspektifler”. Yeni Türkiye 23/96 (2017), 254–262.
• Singapore Department of Statistics. Singapore Census of Population 2020, Statistical Release 1: Demographic Characteristics, Education, Language and Religion. Singapur: Singapore Department of Statistics, 2021.
• Suarni. “Karakteristik Tafsir Tarjuman Al-Mustafid”. Substantia 17/2 (Ekim 2015), 159–166.
• Syukur, Syamzan. “Kontroversi Pemikiran Abdul Rauf al-Singkili”. Jurnal Adabiyah 15/1 (2015), 75–82.
• Tarhûnî, Muhammed b. Rızk. Mevsûatu fezâili suveri ve âyâti'l-Kur'ân. Suudi Arabistan: Dâru İbn Kayyim, 1409/1988.
• Thalib, Al-Ustadz Muhammad. Koreksi Tarjamah Harfiyah Al-Qur'an Kemenag RI Tinjauan Aqidah Syari'ah Mu'amalah Iqtishadiyah. Yogyakarta: Ma'had An-Nabawy, 2011.
• Tuncer, Eyyüp. Endonezya’da Tefsir Çalışmaları ve Tefsir Ekolleri. Konya: Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora, 2022.
• Tuncer, Eyyüp. “Malay Dünyasında Dil Açısından Tefsir Çalışmalarının Mahiyeti”. Sırat 3/1 (2022), 29–51.
• Tuncer, Eyyüp. “Malay Dünyasında Reformist Bir Hareket Olarak Kaum Muda: Endonezya ve Malezya Örneği”. Tetkik 2 (2022), 337–379.
• Tuncer, Eyyüp. Malezya’da Tefsir Çalışmaları. Ankara: Sonçağ Yayınları, 2022.
• van Bruinessen, Martin. el-Kitâbu'l-Arabî fi İndûnesiyâ. çev. Qasim Al-Samarrai. Riyad: Mektebetu'l-Melik Fehd, 1995.
• van Bruinessen, Martin. Kitab Kuning, Pesantren, dan Tarekat: Tradisi-tradisi Islam di Indonesia. Bandung: Mizan, 3. Basım, 1999.
• Yahya, Osman b. Abdillah. İânetu'l-müsterşidîn ala ictinâbi'l-bidei fi'd-dîn. nşr. Murâd Kerrâme Saîd. Sudan: Câmiatu'l-Kur'ân, 2018.
• Yunus, Mahmud. “Mukaddime”. Tafsir Al-Quran Karim. mlf. Mahmud Yunus. III–VII. Malezya: Klang Book Centre, 2003.
• Yusoff, Zurita Mohd vd. (ed.). Sumbangan Syeikh Abdul Malik bin Abdullah dan Keturunanya dalam Pengajian Pondok di Terengganu dan Kelantan, 23-24 November 2019.
• Zaeneddin. “Akar Pembaharuan İslam Di İndonesia Abd al-Rauf al-Sinkili: Biografi, Pemikiran dan Pembaharuan”. Wahana Akademi 15/1 (Nisan 2013), 61–74.
• Zuhdi, M. Nurdin. Dialog Intelektual Tafsir Nusantara: Melacak Trend Penafsiran Al-Qur’an di Indonesia dalam Kancah Pemikiran Tafsir Kontemporer (2000-2010). Yogyakarta: Kaukaba Dipantara, 2016.
• Zuhdi, Susanto – Nursam (ed.). Kamus Sejarah Indonesia. 2 Cilt. Jakarta: Kemendikbud, 2017.