Güvenlikleştirme Yaklaşımı ve Türkiye'nin Ulusal Güvenlik Anlayışındaki Dönüşümü

Yıl 2011, Cilt: 1 Sayı: 2, 7 - 47, 01.06.2011

Altan Aktaş

Öz

Güvenlikleştirme yaklaşımı, Soğuk Savaş sonrası dönemde güvenlikle ilgili akademik literatüre hâkim olan eleştirel çalışmalar içinde önemli bir yere sahiptir. Bu yaklaşım, öne sürdüğü argümanlar vasıtasıyla, güvenliğin her durumda olumlu bir anlama sahip olmayabileceğini ve özünde siyasi olan bazı sorunların güvenlikleştirilmeleri nedeniyle çözümlerinin zorlaşabileceğini göstermektedir. Her ne kadar kapsamlı eleştirilere konu olmuşsa da, Kopenhag Okulu tarafından geliştirilen bu yaklaşımın özellikle dış politikaya ilişkin sorunların çözülmesine yönelik açıklayıcı bir yönü vardır. Bu nedenle, Türkiye gibi dış politikası uzun vadeli bir güvenlikleştirmeye maruz kalmış ve mevcut dönemde bir güvenliksizleştirme sürecinin içinde olan bir ülkenin ulusal güvenlik anlayışının geçirdiği dönüşümü bu yaklaşım doğrultusunda incelemek gerekir. Böylece Türk dış politikasında son yıllarda yaşanan bazı gelişmeleri ve bu politikanın sorun çözme potansiyelini, farklı bir perspektiften değerlendirmek mümkün olacaktır

Anahtar Kelimeler

Kopenhag Okulu, güvenlikleştirme, güvenliksizleştirme, güvenlik, dış politika

Kaynakça

• Altınörs, A. (2003). Dil Felsefesine Giriş. İstanbul: İnkılâp Kitabevi.
• Aradau, C. (2004). “Security and the Democratic Scene: Desecuritization and Emancipation.” Journal of International Relations and Development,7, 388-413.
• Aras, B. (Mayıs 2009). “Davutoğlu Era in Turkish Foreign Policy.” SETA Policy Brief, 23. http://www.setav.org/document/SETA_Policy_Brief_No_32_Bulent_Aras _Davutoglu_Era_in_Turkish_Foreign_Policy.pdf (Erişim Tarihi: 26 Ekim 2009).
• Aras, B. ve R. Karakaya Polat. (2008). “From Conflict to Cooperation: Desecuritization of Turkey‟s Relations with Syria and Iran.” Security Dialogue, 39 (5), 495-515.
• Aydın, M. (2003). “Securitization of History and Geography: Understanding of Security in Turkey.” Southeast European and Black Sea Studies, 3 (2), 163-184.
• Aydıntaşbaş, A. (28 Haziran 2010). Kırmızı Kitap‟ta Köklü Değişim. Milliyet.http://www.milliyet.com.tr/kirmizi-kitap-ta-kokludegisimasliaydintasbas/siyaset/yazardetayarsiv/28.06.2010/1256142/defa ult.htm (Erişim Tarihi: 03 Ocak 2011)
• Balcı, K. (09 Eylül 2010). Milli Güvenlik Siyaset Belgesi Baştan Yazıldı. Zaman. http://www.zaman.com.tr/haber.do?haberno=1050561&title=milliguvenlik-siyaset-belgesi-bastan-yazildi&haberSayfa=0 (Erişim Tarihi: 03 Ocak 2011)
• Balzacq, T. (2005). “The Three Faces of Securitization: Political Agency, Audience and Context.” Europen Journal of International Relations, 11 (2), 171-201.
• Behnke, A. (2006). “No Way Out: Desecuritization, Emancipation and the Eternal Return of the Political – A Reply to Aradau.” Journal of International Relations and Development, 9, 62-69.
• Bilgin, P. (2005). “Turkey‟s Changing Security Discourses: The Challenge of Globalisation.” European Journal of Political Research, 44 (1), 175-201.
• ________. (2007). “Making Turkey‟s Transformation Possible: Claiming „Security-speak‟ – not Desecuritization!.” Southeast European and Black Sea Studies, 7 (4), 555-571. Buzan, B. (1997). “Rethinking Security after the Cold War.” Cooperation and Conflict, 32 (1), 5-28.
• Buzan, B., O. Waever, & J. de Wilde. (1997). Security: A New Framework of Analysis. Colorado: Lynne.
• Campbell, D. (1998). Writing Security: United States Foreign Policy and the Politics of Identity (Revised edition). Minnesota: University of Minnesota Press.
• Davutoğlu, A. (2008). “Turkey‟s Foreign Policy Vision: An Assessment of 2007.” Insight Turkey, 10 (1), 77-96.
• ________. (2009). Stratejik Derinlik (35. Baskı). İstanbul: Küre Yayınları. Düzel, N. (25 Ocak 2010). Pazartesi Konuşmaları. Taraf. http://www.taraf. com.tr/nese-duzel/makale-adil-gur-orduya-guvenendusuk-noktada.htm (Erişim Tarihi: 14 Haziran 2011)
• “Genelkurmay Başkanı Orgeneral Yaşar Büyükanıt’ın ‘Güvenliğin Yeni Boyutları ve Uluslararası Örgütler’ Konulu Uluslararası Sempozyum Açış Konuşması.” (31 Mayıs 2007). http://www.tsk.tr/10_ARSIV/10_1_Basin_Yayin_Faaliyetleri/10_1_7_Ko nusmalar/2007/konusma_sempozyum31052007.htm (Erişim Tarihi: 22 Ocak 2011)
• “Hükümetin ‘Kırmızı Kitap’ Sürprizi.” (20 Ağustos 2010). http://www.tumgazeteler.com/?a=6305887. (Erişim Tarihi: 03 Ocak 2011)
• Kaliber, A. (2005). “Türkiye‟de Güvenlikleştirilmiş Bir Alan Olarak Dış Politikayı Yeniden Düşünmek: Kıbrıs Örneği.” Uluslararası İlişkiler, 2 (7), 31-60.
• Karakaya Polat, R. (Nisan 2008). “The EU as a Desecuritizer: Securitization and Desecuritization of Turkey's Kurdish Question.” Paper presented at the 58th Annual Conference of Political Studies Association, Swansea University, United Kingdom. http://www.psa.ac.uk/journals/pdf/5/2008/Karakaya%20Polat.pdf (Erişim Tarihi: 26 Ekim 2009).
• Karaosmanoğlu, A. L. (2009). “Turkish Security Culture: Evolutionary or Carved in Stone.” Peter M. E. Volten (ed.). Perceptions and Misperceptions in the EU and Turkey: Stumbling Blocks on the Road to Accession, The Netherlands: The Centre of European Security Studies (CESS).
• Knudsen, O. F. (2001). “Post-Copenhagen Security Studies: Desecuritizing Securitization.” Security Dialogue, 32 (3), 355-368.
• Krause, K., & M. C. Williams. (1996). “Broadening the Agenda of Security Studies: Politics and Methods.” Mershon International Studies Review, 40 (2), 229-254.
• Kut, Ş. (2000). “Türkiye‟nin Soğuk Savaş Sonrası Dış Politikasının Anahatları.” Gencer Özcan ve Şule Kut (der.). En Uzun Onyıl:
• Türkiye’nin Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Gündeminde Doksanlı Yıllar. İstanbul: Büke Yayıncılık.
• Milli Güvenlik Siyaset Belgesi Kabul Edildi.” (22 Kasım 2010). http://www.cnnturk.com/2010/turkiye/11/22/milli.guvenlik.siyaset.belgesi. kabul.edildi/597105.0/index.html (Erişim Tarihi: 03 Ocak 2011). 2011).
• “Orduya Güven Ankette % 73’e Düştü.” (17 Ocak 2010). http://www.haber7.com/haber/20100117/Orduya-guven-ankette-yuzde73e-dustu.php. (Erişim Tarihi: 14 Haziran 2011).
• Özcan, G. (2000a). “Doksanlı Yıllarda Türkiye‟nin Değişen Güvenlik Ortamı.” Gencer Özcan ve Şule Kut (der.). En Uzun Onyıl: Türkiye’nin Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Gündeminde Doksanlı Yıllar. İstanbul: Büke Yayıncılık.
• ________. (2000b) “Doksanlarda Türkiye‟nin Ulusal Güvenlik ve Dış Politikasında Askeri Yapının Artan Etkisi.” Gencer Özcan ve Şule Kut (der.). En Uzun Onyıl: Türkiye’nin Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Gündeminde Doksanlı Yıllar. İstanbul: Büke Yayıncılık.
• Roe, P. (2004). “Securitization and Minority Rights: Conditions of Desecuritization.” Security Dialogue, 35 (3), 279–294.
• Stritzel, H. (2007). “Towards a Theory of Securitization: Copenhagen and Beyond.” European Journal of International Relations, 13 (3), 357-383.
• “Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının Bazı Maddelerinde Değişiklik Yapılması Hakkında (5982 Sayılı) Kanun.” (b.t.). http://www.ysk.gov.tr/ysk/docs/Kanunlar/Pdf/5982.pdf (Erişim Tarihi: 14 Haziran 2011).
• Türkiye‟de Orduya Güven Geriledi. (24 Şubat 2010). Radikal. http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalDetayV3&Date=2 4.2.2010&ArticleID=982216&CategoryID=81. (Erişim Tarihi: 14 Haziran 2011).
• Ulusal Güvenlik Tartışılmalı. (08 Mayıs 2001). Radikal. http://www.radikal.com.tr/haber.php?haberno=10120&tarih=05/08/2001 (Erişim Tarihi: 20 Ocak 2011).
• Uzgel, İ. (2004). Ulusal Çıkar ve Dış Politika. Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
• Ülman, B. (2000). “Türkiye‟nin Yeni Güvenlik Algılamaları ve „Bölücülük‟. ” Gencer Özcan ve Şule Kut (der.). En Uzun Onyıl: Türkiye’nin Ulusal Güvenlik ve Dış Politika Gündeminde Doksanlı Yıllar. İstanbul: Büke Yayıncılık.
• Waever, O. (1995). “Securitization and Desecuritization.” Ronnie Lipschutz (ed.). On Security [Elektronik versiyon]. New York: Columbia University Pres., www.ciaonet.org/book/lipschutz/ (Erişim Tarihi: 26 Ekim 2009).
• ________. (1998). “Insecurity, Security, and Asecurity in the Wes European NonWar Community.” Emmanuel Adler & Michael Barnett (eds.). Security Communities. Cambridge: Cambridge University Press.
• Williams, M. C. (2003). “Words, Images, Enemies: Securitization and International Politics.” International Studies Quarterly, 47 (4), 511-531.