ÖĞRETMENLERİN OKULLARIN ÖRGÜTSEL NARSİZM DÜZEYLERİNE YÖNELİK GÖRÜŞLERİ İLE ÖZ YETERLİLİK ALGILARI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Yıl 2016, Cilt: 6 Sayı: 1, 109 - 126, 20.02.2016

Ahmet Yurdakul , Aynur Bozkurt Bostancı

Öz

Bu araştırma, öğretmenlerin okulların örgütsel narsizm düzeylerine yönelik görüşleri ile öz yeterlilik algıları arasındaki ilişkiyi belirlemek amacıyla yapılmıştır. Araştırma ilişkisel tarama modelindedir. Araştırmanın evrenini 2014-2015 öğretim yılında Uşak İli’nde orta okullarda görev yapan 3660 öğretmen, örneklemini ise 344 ortaokul öğretmeni oluşturmaktadır. Araştırmada kolay ulaşılabilir örnekleme yoluna gidilmiştir. Araştırma verileri Örgütsel Narsizm Ölçeği ve Genel Öz yeterlilik Ölçeği ile toplanmıştır. Verilerin analizinde aritmetik ortalama, tek yönlü varyans analizi, ilişkisiz t testi ve Pearson Momentler Çarpımı Katsayısı kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; öğretmenler, okullarının örgütsel narsizm düzeyini orta düzey olarak algılamaktadırlar. Öğretmenlerin okulların örgütsel narsizm düzeyine yönelik görüşleri cinsiyetlerine ve aynı okulda çalışma süresine göre anlamlı farklılık göstermemektedir. Bununla birlikte öğretmenlerin mesleki kıdemlerine göre, örgütsel narsizm düzeyine yönelik görüşleri liderlik, tanınma isteği böbürlenme ve kendine hayranlık boyutlarında farklılaşmaktadır. Yine öğretmenlerin görev yaptıkları okuldaki öğretmen sayısına göre okulların örgütsel narsizm düzeyine yönelik görüşleri liderlik, tanınma isteği böbürlenme ve kendine hayranlık boyutlarında farklılaşırken, sergileme boyutunda farklılaşmamaktadır. Araştırmanın diğer değişkeni öz yeterliğe yönelik sonuçlara bakıldığında da, öğretmenlerin öz yeterliklerini yüksek düzeyde algıladıkları görülmektedir. Öğretmenlerin öz yeterlilik algısı cinsiyetlerine göre, öz yeterliliğin başlama boyutunda farklılaşmakta iken, yılmama ve sürdürme çabası-ısrar boyutlarında farklılık göstermemektedir. Öğretmenlerin mesleki kıdemlerine, görev yaptıkları okulda çalışan öğretmen sayısına ve aynı okulda çalışma süresine göre ise, öz yeterlilik algıları farklılaşmamaktadır. Araştırma da son olarak, öğretmenlerin okulların örgütsel narsizm düzeyine yönelik görüşleri ile öğretmenlerin öz yeterlilik algıları arasında olumlu yönde düşük düzeyde ilişki bulunurken her
iki değişkenin boyutlarının birbiriyle ilişkilerinde olumlu ve olumsuz yönde düşük düzeyde ilişkilere rastlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

narsizm, örgütsel narsizm, öz yeterlilik, öğretmen

The Correlation Between Teachers’ Perceptıons of Their Schools’ Organisational Narcisism Level And Teachers’ Perceptions Of Their Self-Efifacy

Öz

This research was done with the aim of determining the correlation between teachers’ perceptions of their schools’ organisational narcisism level and teachers’ perceptions of their self-efifacy .The research is in descriptive correlation survey design model. The populationof the research consists of 3660 teachers who worked in 2014-2015 educational year in Uşak city and the sample group consists of 344 secondary school teachers.The convenience sampling method was used for the research. The data were collected by using “ Organisational Narcisism Scale” and “ General Self-Efifacy Scale”. In the analysis of data mean, one way anova , independent samplest-test and Pearson product-moment correlation coefficient were used. According to the results teachers perceive their schools’ organisational narcisism level as medium. Teachers’ perceptions of their schools’ organisational narcisism level don’t differ in terms of their gender and their seniority at the same school. On the other hand, teachers’ perceptions of their schools’ organisational narcisism level differ in leadership, anticipation of recognition, grandiosity and self-admiration dimensions in terms of professional seniority. Also in terms of number of teachers working at the same school teachers’ perceptions of their schools’ organisational narcisism level differ in leadership, anticipation of recognition, grandiosity and self-admiration dimensions but they don’t differ in exhibition dimension. When the results of the self-efifacy- the other variable of the researchexamined, it is understood that teachers perceive their self-efifacy as high level. In terms of gender teachers’ perceptions of their self-efifacy differ in initiative dimension but they don’t differ in persistence and effort dimensions. Teachers’ perceptions of their self-efifacy don’t differ in terms of professional seniority, the number of teachers working at the same school and their senority at the same school. And finally positive and negative correlations between teachers’ perceptions of their schools’ organisational narcisism level and teachers’ perceptions of their self-efifacy were found.

Anahtar Kelimeler

narcisism, organisational narcisism self-efifacy, teacher

Kaynakça

• Atay, S. (2009). Narsistik kişilik envanterinin Türkçe’ye standardizasyonu.Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi.11(1), 181-196
• Atıcı, M. (2001). Yüksek ve düşük yetkinlik düzeyine sahip öğretmenlerin sınıf yönetimi stratejileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi.28, 483-499.
• Balcı, A. (2011). Sosyal bilimlerde araştırma yöntem, teknik ve ilkeler. Ankara: PEGEM Yayıncılık.
• Bandura. A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control. New York: W. H. Freeman
• Brown, A. D. (1997). Narcissism, identity, and legitimacy. The Academy Of Management Review. 22(3), 643-686
• Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Canakay, E.U.(2007). Aktif öğrenmenin müzik teorisi dersine ilişkin akademik başarı, tutum,özyeterlik algısı ve yüklemeler üzerindeki etkileri.Doktora tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi,Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Chatterjee, A. &Hambrick, D.C. (2014). It’s all about me: narcissistic chief executive officers and the- ir effects on company strategy and performance.Administrative Science Quarterly.52(3),351-386
• Çetin, F.& Basım,H.N.(2010). İzlenim yönetimi taktiklerinde öz yeterlilik algısının rolü. Erciyes Üni- versitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi. 256 (35),255-269
• Çapri, B. & Kan, A. (2006).Öğretmen kişilerarası öz-yeterlik ölçeğinin Türkçe formunun geçerlik ve güvenirlik çalışması.Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 2(1), 48-61
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için çok değişkenli istatistik SPSS ve Lisrel uygulamaları. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Demirtaş,H.&Çağlar Ç.(2012). Okul müdürlerinin öz yeterlik inançları ve tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.13(3), 1-22
• Duchon, D. ve Burns, M. (2008). Organizational narcissism.Organizational Dynamics.37(4), 354–364
• Duchon, D.&Drake, B. (2009). Organizational narcissism and virtuous behavior. Journal Of Business Ethics.85: 301-308
• Ekici, G. (2006). Meslek lisesi öğretmenlerinin öğretmen öz yeterlik inançları üzerine bir araştırma. Eğitim Araştırmaları. 6(24), 87-96.
• Ganesh, S. (2003). Organizational narcissism: technology, legitimacy, and identity in an Indian NGO. Management Communication Quarterly.16: 558-594
• Gençtürk, A.& Memiş, A. (2010) İlköğretim okulu öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları ve iş doyum- larının demografik faktörler açısından incelenmesi.Elementary Education Online. 9(3), 1037- 1054, http://ilkogretim-online.org.tr
• Gülmez, N. (2009). Narsistik Liderlik. Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Hamedoğlu, M. A. & Potas, N. (2012). Organizational narcissism scale. Engineering Management Research.1(2) 53-65
• Hamedoğlu, M. A. (2009). “Örgütsel narsisizm düzeyine ilişkin yönetici ve öğretmen algıları”, Ya- yımlanmamış Doktora Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Karabacak, M. (2014). Ankara ili genel liselerinde görev yapan öğretmenlerin özerklik algıları ile özye- terlik algıları arasındaki ilişki.Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Karasar, N. (1995). Bilimsel araştırma yöntemi. Ankara: Sim Matbaa.
• Lubit, R. (2002). The long-term organizational impact of destructively narcissistic managers.Aca- demy of Management Executive.16(1) ,127-138.
• Masterson, J. F. (2014). The narcissistic and borderline disorders, an integrated developmental appro- ach.Psikoterapi Enstitüsü Eğitim Yayınları, İstanbul: Litera Yayıncılık.
• Rijsenbilt, A. & Commandeur, H. (2013). Narcissus enters the courtroom: ceo narcissism and fraud. Journal of Business Ethics.117(2),413–429
• Saracaloğlu, A. S. & Yenice, S.F. (2009). Fen bilgisi ve sınıf öğretmenlerinin öz-yeterlik inançlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Eğitimde Kuram ve Uygulama. 5 (2), 244-260
• Stein, M.(2003) . Unbounded irrationality: Risk and organizational narcissism at long term capital management. Human Relations. 56:523-538.
• Timuroğlu, K. ve İşcan, F. (2008). İşyerinde narsisizm ve iş tatmini, İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(2), 239-264
• Üstüner, M., Demirtaş, H., Cömert,M. & Özer, N (2009).Ortaöğretim öğretmenlerinin öz-yeterlik algıları. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 9 (17), 1-16
• Yıldırım, F. ve İlhan, İ.Ö. (2010) . Genel Özyeterlilik ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilir- lik çalışması.Türk Psikiyatri Dergisi, 21, 301-308
• Yılmaz, M,Köseoğlu P. Gerçek, C.& Soran,H.(2004). Yabancı dilde hazırlanan bir öğretmen öz-yeterlik ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması.Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi. 27:260-267
• Whitbourne, S.K. (2012). The healthy side of narcissism.https://www.psychologytoday.com /blog/ fulfillment-any-age/201201/the-healthy-side-narcissism