ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNDE NARSİSTİK KİŞİLİK EĞİLİMLERİ VE SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISININ PROBLEMLİ İNTERNET KULLANIMI ÜZERİNDE YORDAYICI ROLÜ

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 1, 79 - 100, 31.01.2020

Esra Yıldırım , Nuray Tastan

Öz

Bu araştırmada, üniversite öğrencilerinde narsistik kişilik eğilimleri ve sosyal görünüş kaygısının problemli internet kullanımı üzerindeki yordayıcı rolünün incelenmesi amaçlanmaktadır. Araştırmanın evrenini, Kırıkkale üniversitesinde öğrenimine devam eden öğrenciler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise 2018-2019 öğretim yılında Kırıkkale Üniversitesi’nde öğrenimine devam eden ve rastgele örnekleme yöntemiyle seçilen 229 kadın 224 erkek, toplam 453 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği (PİKÖ), Narsistik Kişilik Envanteri (NKE) ve Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği (SGKÖ) kullanılmıştır. Verilerin analizinde SPSS 25.0 (Statistical Package for Social Sciences) paket programı ve istatiksel yöntemlerden çoklu korelasyon analizi ve çoklu regresyon analizi kullanılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre, üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımları orta düzeydedir. Bunun yanı sıra üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımı ile narsistik kişilik eğilimi arasında olumlu ve düşük düzeyde bir ilişki olduğu ve problemli internet kullanımı ile sosyal görünüş kaygısı arasında olumlu ve orta düzeyde bir ilişki olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Üniversite Öğrencileri, Narsistik Kişilik Eğilimi, Sosyal Görünüş Kaygısı, Problemli İnternet Kullanımı

Kaynakça

• Ames, D. R., Rose, P., ve Anderson, C. P. (2006). The NPI-16 as a short measure of narcissism. Journal of Research in Personality, 40(4), 440-450.
• Altıntaş, S. (2016). Ortaokul Öğrencilerindeki Problemli İnternet Kullanımı ile Algılanan Anne Baba Tutumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Nişantaşı Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Atak, H., Çok, F. (2010). Beliren yetişkinlik: İnsan yaşamında yeni bir dönem. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi, 17: 39-50.
• Atay, S. (2009). Narsistik Kişilik Envanteri’nin Türkçeye standardizasyonu. Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 181-196.
• Balcı, Ş., ve Gülnar, B. (2009). Üniversite öğrencileri arasında internet bağımlılığı ve internet bağımlılarının profili. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6(1), 5–22.
• Balcı, Ş., Gölcü, A. ve Öcalan, M. (2013). Üniversite öğrencileri arasında internet kullanım örüntüleri. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 7(4), 5-22. Baumeister, R. F. ve Vohs, K. D. (2001). Narcissism as addiction to esteem. Psychological Inquiry, 12(4), 206-210.
• Berber-Çelik, Ç. ve Odacı, H. (2011). Kendilik algısı ve benlik saygısının problemli internet kullanımı üzerindeki yordayıcı rolü. 5.Uluslararası Bilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Sempozyumunda sunulan bildiri. Fırat Üniversitesi, Elazığ, Türkiye, 22-24 Eylül.
• Campbell, W. K. ve Foster, J. D. (2007). The narcissistik self: backgraund, an extended agency model, and ongoing controversies. İçinde C. Sedikides ve S. Spencer (Eds), Frontiers in Social Psychology: The Self (ss.1-43) Phileadelphia: Psychology Pres.
• Campbell, K.W., Reeder, G.D., Sedikides, G.D. ve Elliot, A.J.(2000) Narcissism and comparative self-enhancement strategies. Journal of Research in Personality.34, 329- 347.
• Caplan, S. E. (2002). Problematic ınternet use and psychosocial well-being: development of a theory-based cognitive-behavioral measurement instrument. Computers in Human Behavior, 18(5), 553–575.
• Caplan, S. E. (2005). A social skill account of problematic ınternet use. Journal of Communication, 55(4), 721-736.
• Ceyhan, E., Ceyhan, A. A. ve Gürcan, A., (2007). Problemli İnternet Kullanımı Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirlik çalışmaları. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 7(1), 387-416.
• Cihangiroğlu, N., Teke, A., Uzuntarla, Y. ve Uğrak, U. (2015). Narsist kişilik eğilimleri ile kurumsal bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin analizi. Yönetim ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 13(1), 1-18.
• Cohen, R., Newton-John, T. ve Slater, A. (2017). The relationship between Facebook and Instagram appearance-focused activities and body image concerns in young women. Body Image, 23, 183-187.
• Danacı, M. Ö., Kavaklı, N. ve Tıkız, G. (2018). Eğitim fakültesinde öğrenim gören öğretmen adaylarının narsisizm düzeylerinin siber zorbalığa duyarlık ve internet bağımlılığı düzeylerine etkisi. Ulusal Eğitim Akademisi Dergisi, 2(2), 86-98.
• Davis, R. A. (2001). A cognitive-behavioral model of pathological internet use. Computers in Human Behavior, 17, 187-195.
• Doğan, H., Işıklar, A. ve Eroğlu, S. E. (2008). Ergenlerin problemli internet kullanımının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Dergisi, (18), 106-124.
• Doğan, T. (2009). Bilişsel ve kendini değerlendirme süreçlerinin sosyal anksiyete açısından incelenmesi (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Doğan, T. (2010). Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği’nin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 151-159.
• Doğan, A. ve Cebioğlu, S. (2011). Beliren yetişkinlik: Ergenlikten yetişkinliğe uzanan bir dönem. Türk Psikoloji Yazıları, 14(28), 11-21.
• Doğan, U., ve Çolak, T. S. (2016). Self-concealment, social network sites usage, social appearance anxiety, loneliness of high school students: a model testing. Journal of Education and Training Studies, 4(6), 176-183.
• Ekşi, F. (2012). Narsistik kişilik özelliklerinin internet bağımlılığı ve siber zorbalığı yordama düzeyinin yol analizi ile incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 12(3), 1683-1706.
• Guan, S. S. A. ve Subrahmanyam, K. (2009). Youth Internet use: risks and opportunities. Current Opinion in Psychiatry, 22(4), 351-356. Hart, T.A., Flora, D.B., Palyo, S.A., Fresco, D.M., Holle, C. ve Heimberg, R.G. (2008). Development and examination of the social appearance anxiety scale. Assessment, 15(1), 48–59.
• Karasar, N. (2013). Bilimsel Araştırma Yöntemi (25. Baskı) Ankara: Nobel Yayıncılık.
• Karataş, S. ve Taş, A. (2017). İlk ve ortaokullardaki öğretmenlerin narsistik kişilik eğilimleri ile örgütsel özdeşleşme düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uşak Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 92-121.
• Kaya, L. (2017). Üniversite Öğrencilerinde Narsisistik Eğilimler, Bağlanma Stilleri ve Sosyal Medya Kullanımı (Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi). Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Kılıç, M. (2015). Üniversite öğrencilerinin sosyal görünüş kaygıları ile benlik saygıları ve yalnızlık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Kızıltan, H. (2006). Narsisizm ve Psikopatolojisi. http://www.psikomitoloji.com/attachments/article/79/narsisizm.makalesi.pdf. Erişim Tarihi: 05.03.2019.
• Kim, E. J., Namkoong, K., Ku, T. ve Kim, S. J. (2008). The relationship between online game addiction and aggression, self-control and narcissistic personality traits. European Psychiatry, 23(3), 212–218.
• Kim, J. W. (2018). Facebook use for profile maintenance and social grooming and young korean women’s appearance comparison with peers and body ımage concerns. Social Media+ Society, 4(2), 1-11.
• Kittinger, R., Correia, C. J. ve Irons, J. G. (2012). Relationship between Facebook use and problematic internet use among college students. Cyberpsychology, Behavior, and Social Networking, 15(6), 324-327.
• King, S. A. (1996). Is The Internet Addictive or Are Addicts Using The Internet? Retrieved From. http://giovanni-2000.tripod.com/mesh/selfaddict.html. Erişim Tarihi: 07. 04. 2019
• Küçük, E. E. (2017), Üniversite öğrencilerinin problemli internet kullanımları ve sağlıklarına etkisi ile ilgili görüşlerinin değerlendirilmesi. İzmir Tepecik Eğitim ve Araştırma Hastanesi Dergisi, 27(3), 211-216.
• Laconi, S., Vigouroux, M., Lafuente, C., ve Chabrol, H. (2017). Problematic internet use, psychopathology, personality, defense and coping. Computers in Human Behavior, 73, 47-54.
• Lee, B. W. ve Stapinski, L. A. (2012). Seeking safety on the internet: Relationship between social anxiety and problematic internet use. Journal of anxiety disorders, 26(1), 197-205.
• McMillan, S. ve Morrison, M. (2006). Coming of age with the internet: A qualitative exploration of how the internet hasbecome an integral part of young people’s lives. New Media &Society, 8(1), 73-95.
• Nalwa, K., ve Anand, A. (2003). Internet addiction in students: a cause of concern. Cyberpsychology and Behavior, 6 (6), 653- 656.
• Odacı, H., ve Çelik, Ç. B. (2013). Who are problematic internet users? An investigation of the correlations between problematic internet use and shyness, loneliness, narcissism, aggression and self-perception. Computers in Human Behavior, 29(6), 2382-2387.
• Ohmann, K., ve Burgmer, P. (2016). Nothing compares to me: How narcissism shapes comparativethinking. Personality and Individual Differences, 98, 162–170.
• Oktan, V. (2015). Üniversite öğrencilerinde problemli internet kullanımı, yalnızlık ve algılanan sosyal destek. Kastamonu Eğitim Dergisi, 23(1), 281-292
• Öksüz, Y., (2012). Üniversite öğrencilerinin özerklik düzeyleri ile vücut algıları arasındaki ilişki. Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 69-77.
• Özcan, H., Subaşı, B., Budak, B., Çelik, M., Gürel, Ş. C. ve Yıldız, M. (2013). Ergenlik ve genç yetişkinlik dönemindeki kadınlarda benlik saygısı, sosyal görünüş kaygısı, depresyon ve anksiyete ilişkisi. Journal Of Mood Disorders, 3(3), 107-113.
• Özer, Ş. (2013). Problemli internet kullanımının benlik saygısı ve öznel iyi oluş ile açıklanabilirliği (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
• Özkaya, S. (2018). Sosyal medyayı çok kullanan gençlerde narsistik kişilik yapılanması. (Yayınlamamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Peterson, J. L. ve DeHart, T. (2014). In defense of self-love: An observational study on narcissists' negative behavior during romantic relationship conflict. Self and Identity, 13(4), 477-490.
• Raskin, R. N., ve Hall, C. S. (1979). A narcissistic personality inventory. Psychological Reports, 45(2), 590.
• Raskin, R., ve Terry, H. (1988). A principal-components analysis of the Narcissistic Personality Inventory and further evidence of its construct validity. Journal of Personality and Social Psychology, 54(5), 890-902.
• Reed, P., Bircek, N. I., Osborne, L. A., Viganò, C. ve Truzoli, R. (2018). Visual social media use moderates the relationship between ınitial problematic ınternet use and later narcissism. The Open Psychology Journal, 11(1), 163-170.
• Sabiston, C. M., Sedgwick, W. A., Crocker, P. R. E., Kowalski, K. C. ve Mack, D. E. (2007). Social physique anxiety in adolescence: An exploration of influences, coping strategies, and health behaviors. Journal of Adolescent Research, 22(1), 78-101.
• Sargın, N. (2013). Üniversite öğrencilerinin internete yönelik tutumları ve problemli internet kullanımları. Turkish Journal of Education, 2(2), 44-53.
• Sevindik, F. (2011). Fırat üniversitesi öğrencilerinde problemli internet kullanımı ve sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi (Yayınlamamış Doktora Tezi). İnönü Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Malatya.
• Seward, S.K. (2007), Are narcissists bad for relationships or are relationships bad for narcissits?: The effect of narcissism on close relationships, Department of Psychology St. Francis Xavier University Narcissism And Relationships, Canada.
• Sırakaya, M. (2011). Öğretmen adaylarının problemli internet kullanımı ve internet öz-yeterlik düzeylerinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Shepherd, R. M. ve Edelmann, R. J. (2005). Reasons for internet use and social anxiety. Personality and individual Differences, 39(5), 949-958 Spada, M. M. (2014). An overview of problematic Internet use. Addictive behaviors, 39(1), 3-6.
• Şahin, C. ve Kumcağız, H. (2017). Narsisizm ve benlik saygısının sosyal medya bağımlılılığı üzerindeki yordayıcı rolü. International Journal Of Eurasia Social Sciences, 8(30), 2136-2155.
• Tepret, D. (2018). Üniversite Öğrencilerinde Facebook ve Instagram Kullanımı İle Narsistik Yapılanma Düzeyleri Arasındaki İlişki (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Traş, Z., Öztemel, K. ve Baltacı, U.B. (2019). Role of problematic ınternet use, sense of belonging and social appearance anxiety in facebook use ıntensity of university students, International Education Studies,12(8),1-10.
• Tutgun, A. (2009). Öğretmen adaylarının problemli internet kullanımlarının incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2019). Hanehalkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması. http://www.tuik.gov.tr/ Erişim Tarihi: 01.10.2019
• Yalın, N. (2018). Narsistik kişilik, empatik eğilimler, eleştirel düşünme ve saldırganlık arasındaki ilişkiler (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yavuzarslan-Gök, A.(2017). Ergenlerde Problemli İnternet Kullanımı, Kişilik Özellikleri ve Sosyal Beceri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Yörükan, T. (2000). Yunan Mitolojisinde Aşk (1.Baskı). İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.