DOLARİZASYONA NEDEN OLAN YATIRIMCI DAVRANIŞI ANALİZİ: KIRŞEHİR ÇALIŞMASI

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 377 - 392, 27.07.2020

Serhan Keskin

Öz

Tasarruf,
kişilerin gelirlerinin bir kısmını ileri tarihlerde kullanmak için
harcamamaları olarak tanımlanır. Tasarruflar, değer kaybetmemesi hatta değer
kazanması için çeşitli yatırım enstrümanlarına yönlendirilir. Yatırım tercihi
yapılırken tasarruf sahipleri bazen ekonomik veri ve beklentilere dayalı
rasyonel tercihlerde bulunurken, bazen de duyguların, çevrenin ve algıların
etkisi ile irrasyonel bir davranışla yatırım kararı verirler. Bu yatırım kararlarının
yerel para birimi yerine yoğun olarak yabancı para birimlerine yönelmesi
dolarizasyon olarak adlandırılır. Bu çalışmada, literatürde yer alan
araştırmalar ve saha çalışması ile toplanan bilgiler kullanılarak dolarizasyona
neden olan yurtiçi yerleşik yatırımcıların davranışının anlaşılması,
dolarizasyonu önleyecek tedbirlerin alınması ve çeşitli uygulamaların devreye
sokulması için öneriler geliştirilmesi amaçlanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dolarizasyon, tasarruf, yatırım

Kaynakça

• Acar Balaylar, N. (2001) Para İkamesi Olgusu ve Makro Ekonomik Etkileri. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü İktisat Ana Bilim Dalı Doktora Tezi, izmir 2001Acosta, A. (2001). The False Dilemma of Dollarization. Global Policy Forum, March/April. Accessed 17 March 2017. https://www.globalpolicy.org/component/content/article/173/30438.html Erişim tarihi: 01.08.2019Aydın, B. Z. (2007). Faktör Analizi Yardımıyla Performans Ölçütlerinin Boyutlarının Ortaya Konulması. 8. Türkiye Ekonometri ve İstatistik Kongresi. İnönü Üniversitesi, 24-25 Mayıs: 25 – 38, Malatya.Ayverdi, İ. (1994). Misalli Büyük Türkçe Sözlük. (Birinci Baskı, Cilt: 3) Türkiye Gazetesi, İstanbul. Basso, H.S., Calvo-Gonzalez, O. ve Jurgilas, M. (2007). Financial Dollarization: The Role of Banks and Interest Rates. ECB Working Paper 748.Broda, C., Yeyati, E. L. (2003), Dollarization and the Lender of Last Resort, Dollarization Debates and Policy Alternatives. The MIT Press, Cambridge, pp.101-133Büyüköztürk, Ş. (2002). Faktör Analizi: Temel Kavramlar ve Ölçek Geliştirmede Kullanımı. Kurum ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 470 – 480.Chang, R. ve Velasco, A. (2001). Monetary Policy in A Dollarized Economy Where Balance Sheets Matter. Journal of Development Economics, 66, 445-464.Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G., Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları. Pegem Akademi Yayıncılık, Ankara.Dumrul, C., (2010), Türk Ekonomisinde Para İkamesinin Belirleyicilerinin Sınır Testi Yaklaşımı İle Eş-Bütünleşme Analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35, 199-23.Edwards, S. (2001). Dollarization and Economic Performance: An Empirical Investigation. NBER Working Papers, WP 8274, Cambridge, www.nber.org/papers/w8274, 25.06.2002.Ertürk, E (2001), Uluslararası İktisat. 2.Baskı, Bursa: Alfa Yayınları.Feige, E (2002). The Dynamics of Currency Substitution, Asset Substitution and Defacto Dollarization and Euroization in Transition Countries. 8. Dubrovnik Gelişmekte Olan Ülkelerde Para Politikası ve Döviz İkamesi Konferansı tebliği, 36. Guidotti, P.E. ve Rodríguez, C.A. (1992). Dollarization in Latin America: Gresham’s Law in Reverse?, IMF Staff Papers, 39(3), 518–544.Guiso, L., Sapienza, P. ve Zingales, L. (2008). Trusting the Stock Market. The Journal of Finance, 63(6), 2557–2600.Hekim, D., (2008), Para İkamesi Histerisi ve Türkiye Örneği. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 3(1), 27-43Karan, M. B. (2004). Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi. Gazi Yayınevi, Ankara.Hiç, S. (1994). Türkiye Ekonomisi. İstanbul: Filiz Kitabevi. 2. Baskı.Karan, M. B. (2013). Yatırım Analizi ve Portföy Yönetimi. Gazi Yayınevi, Ankara.Keynes J.M. (1961). The General Theory of Employment, Interestand Money. MacmillanandCo. Ltd.,London. Keynes, J. M. (1991), The General Theory of Employment, Interest, and Money. Harcourt Brace Publication, San Diego.Küçüksille, E., Usul, H. (4 Nisan 2012 Eylül 2012). Bilişsel Önyargılar ve Yatırımcı Kararlarına Etkileri, Yalova Sosyal Bilimler Dergisi: 26 - 35 Levy-Yeyati, E. ve Sturzenegger, F. (2005). Classifying Exchange Rate Regimes: Deeds and Words. European Economic Review, 49(6), 1603–1635.Luca, A. ve Petrova, I. (Ekim 2003). Credit Dollarization In Transition Economies: Is It Firms’ or Banks Fault?,Erisim: 10 Ocak 2007, Drexel University. http://www.bof.fi/bofit/seminar/ws2004/paper_luca.pdf.Machicado, C.G. (2008). Liquidity Shocks and The Dollarization of a Banking System. Journal of Macroeconomics, 30(1), 369-381.Meyer, Stephen A. (2000), Dollarization: An Introduction. http://www.cumber.com/ content/Travel/Dollarization.pdf (Erişim tarihi: 01.08.2019)Neanidis, K.C. ve Savva, C.S. (2013). Institutions and Financial Dollarization: Indirect Effects Based on a Policy Experiment. CGBCR Discussion Paper Series No. 186.Oomes, N. (2003). Network Externalities and Dollarization Hysteresis: The Case of Russia. IMF Çalışma Tebliği, No 03/96Rengifo, E.W., Court, E.J. ve Ozsoz, E. (2010). Deposit Dollarization and Its Impact On Financial Deepening in the Developing World. Fordham University Department of Economics Discussion Paper No. 2010-08.Sachs, J. and Larrain, F. (1999). Why Dollarization is More Straitjacket Than Salvation. Colombia International Affairs, Foreign Policy, Fall 1999. Accessed 10 March 2018. https://docs.google.com/file/d/0B6fUcKTXc1UkZmUyMTc2ZTktYWZlMC00NTUwLWEwYzEtYjVhMTAyYThlNzEz/edit?pli=1 Fall 1999 Erişim tarihi: 05.07.2019)Sami, Ş. (1985). Temel Türkçe Sözlük; Sadeleştirilmiş ve Genişletilmiş Kâmûs-ı Türkî. (Birinci Baskı, Cilt: 3). Karakuşak Basın ve Yayın Limited Şirketi, İstanbul. Sancak, E, Demirci, N. (2012). Ulusal Tasarruflar ve Türkiye’de Sürdürülebilir Büyüme İçin Tasarrufların Önemi. Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt:8 (Sayı:2): 159-198.Saraç, M., Kahyaoğlu M.B. (2011). Bireysel Yatırımcıların Risk Alma Eğilimine Etki Eden Sosyo-Ekonomik ve Demografik Faktörlerin Analizi. BDDK, Bankacılık ve Finansal Piyasalar, Cilt 5 (Sayı 2)Serdengeçti, Süreyya (2005), Dolarizasyon/Ters Dolarizasyon. http://www.tcmb.gov.tr/ yeni/duyuru/2005/sunumeskisehir.pdf (21.07.2010)Sefil S., Çilingiroğlu H.K. (Bahar 2011). Davranışsal Finansın Temelleri Karar Vermenin Bilişsel ve Duygusal Eğilimleri. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Yıl: 10 Sayı: 19: 2011 247-268.Sevim, U., Temizel, F., Bayramoğlu, F., Balı, S., ve Kostakoğlu, F. S. (2018). Girişim Finansmanı. Anadolu Üniversitesi Yayını (No: 3227), Eskişehir.Üçdoğruk Ş., Kahyaoğlu S.B. (2007). Hane Halkı Tasarruf Tercihleri-Türkiye Örneği. www.researchgate.com.Ülgener, S.F. (1986). Milli Gelir, İstihdam ve İktisadi Büyüme. (12. Baskı) Filiz Kitabevi, İstanbul.