SÜRDÜRÜLEBİLİR ÇEVRE MUHASEBESİ ARACI OLARAK ÜCRETLİ PLASTİK POŞET UYGULAMASI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2020, Cilt: 10 Sayı: 2, 323 - 351, 27.07.2020

Osman Çevik

Öz

Bu çalışma, Türkiye’de yaşayan tüketicilerin devlet tarafından uygulanmaya başlayan plastik poşet ücretlendirilmesine yönelik tutum ve davranışlarını belirlemeyi amaçlamaktadır. Araştırma, Karaman ilinde yaşayan kişiler arasından kolayda örnekleme yöntemi belirlenen 346 tüketici ile yapılmıştır. Veriler anket yöntemi ile toplanmıştır. Bu veriler istatistik paket programıyla frekans-yüzde, faktör, ANOVA, t-testi ve ki-kare analizlerine tabi tutularak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırma sonucunda, plastik poşet kullanımının çevreye verdiği zararın tüketiciler tarafından bilindiği ancak yinede kullanılmaya devam edildiği, yasal düzenleme sonucu oluşturulan devlet yaptırımı plastik poşet kullanımının azaltılmasında etkili olduğu ortaya konulmuştur. Fakat bu olumlu tutumun daha ileriye götürülebilmesi için, plastik poşetlerin ücretlerinin çevre fonuna yatırılarak bu konuda yapılan çalışmalar konusunda tüketicilere bilgi verilmesi, plastik poşetlerin oluşturduğu çevre kirliliği konusunda eğitimler verilerek tüketicilerin bilinç düzeylerinin arttırılması gerekmektedir. Çalışma, yerli literatürde plastik poşet ücretlendirilmesi ile ilgili yapılan ilk çalışmalardan olduğu için özgünlük taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

Plastik Poşet ve Çevre Kirliliği, Sürdürülebilir Çevre, Sürdürülebilir Çevre Muhasebesi

A Research on the Application of Paid Plastic Bags As A Sustainable Environmental Accounting Tool

Öz

The aim of this study, plastic bags began to be implemented by the state to determine the attitudes and behavior of consumers living in Turkey for the charge. The research was conducted with 346 consumers who were easily sampled among the people living in Karaman province. The data were collected by questionnaire method. These data were analyzed by frequency-percentage, factor, ANOVA, t-test and chi-square analysis with statistical package program. As a result of the research, it was revealed that the harm caused to the environment by the use of plastic bags is known by the consumers but they continue to be used, and the state sanction created as a result of the legal regulation is effective in reducing the use of plastic bags. However, in order to improve this positive attitude, the fees of plastic bags should be invested in the environmental fund and the consumers should be informed about the studies carried out on this issue, and the awareness levels of the consumers should be increased by providing training on the environmental pollution caused by the plastic bags. The study is original because it is one of the first studies on the pricing of plastic bags in domestic literature.

Anahtar Kelimeler

Plastic Bag and Environmental Pollution, Sustainable Environment, Sustainable Environment Accounting

Kaynakça

• Akçay, S. (2012). Kamu Sektöründe İç Denetimin Etkinliğinin Ölçülmesi Ve Belediyeler Üzerinde Bir Çalışma. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimle Enstitüsü İşletme A.B.D. Doktora Tezi . Kütahya.
• Alagöz, A. ve Yılmaz, B. (2001). Çevre Muhasebesi Ve Çevresel Maliyetler. SÜ İİBF Sosyal Ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi , 1(2),147-158.
• Anastasio, M. and Nix, J. (2016). Plastic Bag Levy İn Ireland. Institute For European Environmental Policy (www.İeep.Eu).
• AruobA, Ç. (2008). Financing Environmental Politics in Developing Countries. YDÜ Sosyal Bilimler Dergisi/Journal of Social Sciences, 1(1), 21-34.
• Keleş, R. (1997). İnsan Çevre Toplum. Ankara: İmge Kitapevi.
• Aslan, Ü. (1995). Çevre Muhasebesi ve Nuh Çimento A.Ş.’Nde Çevre Muhasebesi Üzerine Pilot Bir Çalışma. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi SBE Yüksek Lisans Tezi.
• Ayalon, O., Goldrath, T., Rosenthal, G. and Grossman, M. (2009). Reduction Of Plastic Carrier Bag Use: An Analysis Of Alternatives İn Israel. Waste Management , 7 (29), 2025-2032.
• Barkham, P. (2007). World Asks Town That Banned The Plastic Bag: How Can We Do İt Too? The Guardian.
• Haftacı, V. ve Soylu, K. (2007). Çevre Kirlenmesi Ve Çevre Koruma Bağlamında Çevre Muhasebesinin Önemi. Muhasebe Ve Finansman Dergisi ,(33), 102-120.
• Hang, W. (2018). An Additional Fee On Plastic Bag: Norwegian Consumers' Choice On Tax Or Fund Based On Willingness To Pay Study. Norwegian University School Of Economics And Business Business Administration Master’s Thesis .
• Homonoff, T. A. (2017). Scientific Support For A Plastic Bag Reduction Law. Scientist Action And Advocacy Network - Scaan.Net.
• Kılıçer, E. (2018). Plastik Poşet Vergisi Ve Örnek Ülke Uygulamaları. Researchgate.Net , (41),54-64.
• Reinhardt, L. F. (2008). Çevre Sorununu Somutlaştırmak. H. B. Review İçinde, Yeşil İş Stratejisi (S. 53-76). İstanbul: Bzd Yayıncılık.
• Motasem, N. S., Linah, M. A. and Saidan, H. (2017). Management Of Plastıc Bags Waste: An Assessment Of Scenarıos In Jordan. Journal Of Chemical Technology And Metallurgy , 52 (1), 148-154.
• Mutlu, A., (2007). Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre Muhasebesi (II). Muhasebe ve Finansman Dergisi,(34) 162-173.
• Ohtomo, S. and Ohnuma, S. (2014). Psychological İnterventional Approach For Reduce Resource Consumption: Reducing Plastic Bag Usage At Supermarkets. Resources, Conservation And Recycling (84), 57-65.
• Özbirecikli, M. ve Melek, Z. (2002). Çevre Muhasebesi Ve Çevresel Maliyetlerin Maliyet Muhasebesi Sistemine Etkileri Ve Bir Araştırma. Muhasebe Ve Finansman Dergisi (14), 85-90.
• Rayne, S. (2008, Mart). The Need For Reducing Plastic Shopping Bag Use And Disposal İn Africa. African Journal Of Environmental Science And Technology.
• Yasa, Y. A. ve Cop, R. (2019). Yeşil Pazarlama Anlayışında Tüketicilerin Plastik Poşet Kullanımına Yönelik Bakış Açıları: Belçika Örneği. Gazi İktisat Ve İşletme Dergisi , 1 (5), 34-45.
• Yıldız, D. ve Uzunsakal, E. (2018). Alan Araştırmalarında Güvenilirlik Testlerinin Karşılaştırılması Ve Tarımsal Veriler Üzerine Bir Uygulama. Uygulamalı Sosyal Bilimler Dergisi (1), 14-28.
• İnternet Kaynakları
• https://www.accountingedu.org/environmental-accounting.html, E.Tarihi: 11.03.2019.
• https://www.copunesahipcik.org/, E.Tarihi: 26.04.2019.
• https://www.dw.com/cda/tr/naylon-po%C5%9Fetle-m%C3%BCcadelede-8-%C3%BClke/a-19148138, E.Tarihi: 09.04.2019.
• http://ekolojist.net/hindistanin-mumbai-kentinde-plastik-posetler-yasaklandi/, E.Tarihi: 26.04.2019.
• https://www.evrensel.net/haber/369831/bugunden-itibaren-posetler-25-kurus-10-kurusu-maliyet-15-kurusu-vergi, E.Tarihi: 10.04.2019.
• https://www.france24.com/en/20160701-france-bans-plastic-bags-distributed-stores, E.Tarihi:09.04.2019.
• https://listelist.com/plastik-poset-kullanmayan-ulkeler/, Erişim Tarihi: 26.04.2019.
• http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2018/12/20181210-4.htm, E.Tarihi: 26.04.2019.
• https://yesilgazete.org/blog/2017/09/20/turkiyede-ucretli-plastik-poset-karmasasi-2018-mi-2019-mu/, E.Tarihi: 09.04.2019.
• tdk.gov.tr, E.Tarihi: 26.04.2019.