Orta Sınıf Yaşam Normları ve Tüketim Alışkanlıklarının İzmir İnönü Caddesi Üzerinden İncelenmesi

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 2, 275 - 302, 31.12.2023

Yeliz Kurpınar , Nilüfer Talu

https://doi.org/10.47140/kusbder.1276679

Öz

Günümüz toplum yapısında başlı başına bir ihtiyaca dönüşen ‘tüketim’ olgusu nesnelerin, mekanların ve diğer her şeyin kimlik yaratma kaygısıyla, gösterge ve sembollerle var olmasına yol açmıştır. Kapitalist sistemin yarattığı bu durum en çok kentlerde yaşayan orta sınıfı etkilemiştir. Bu çalışma, orta sınıf yaşam standartlarının ve tüketim alışkanlıklarının İzmir İnönü Caddesi’nde yaşayanlar üzerinden tartışılmasını hedeflemektedir. Makalenin ana tartışması İzmir İnönü Caddesi’nde on yılı aşkın süredir yaşayan dokuz farklı katılımcı üzerinden geliştirilmiştir. Çalışma kapsamında İzmir İnönü Caddesi’nin geniş bir orta sınıfı barındırdığı öngörülmüştür. Katılımcıların yaşam tarzı ve tüketim alışkanlıklarına ilişkin standartları konut standartları, gündelik yaşam ve boş zaman aktiviteleri, arzular ve mekansal nitelikler üzerinden saptanmaya çalışılmıştır. Çalışma kapsamında orta sınıf standartlarına ilişkin arzular nesne-birey, konut-birey ve yer-birey ilişkisi üzerinden değerlendirilmiştir. Katılımcılarla yapılan görüşmeler sonucunda, cadde üzerinde yaşayanların birbirine benzer konut standartları, yaşam tarzları, boş zaman aktiviteleri ve arzuları olduğu saptanmıştır. Çalışmanın sonucuna göre bireyler belli standartlara sahip oldukları için memnuniyet ifade etseler de kullanılan nesneler, yaşanılan mekanlar ve tüketilen mekanlar üzerinden standartları aşmayı ve kimlik yaratmayı istemektedirler. Bireyler nesneler ve tüketilen mekanlar üzerinden çeşitlilik, yenilik ve markalaşmayı; yaşanılan mekanlar üzerinden ise farklı türdeki yaşam alanlarını arzulamaktadırlar. Tüketilen nesneler ve mekanlar açısından stil arayışı içindedirler. Stil ve zevk arayışı orta sınıfın standartlarını ve kültürel yenilenme duygusunu sürdürme arzusudur. Ancak katılımcıların yaşadıkları konut açısından belli bir memnuniyet bildirdikleri halde değiştirmek istemeleri, orta sınıfı aşmak isteği olarak değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

İzmir İnönü Caddesi, Orta sınıf, Tüketim alışkanlıkları, Yaşam standartları, Arzular

THE EXAMINATION OF MIDDLE CLASS’ LIVING STANDARDS AND CONSUMPTION HABITS ON IZMIR INONU STREET

Öz

The phenomenon of 'consumption', which has become a necessity in today's society, has led to the existence of objects, spaces, and everything else with the concern of creating identity. This existence is through symbols and signs. The social structure based on consumption created by the capitalist system has mostly affected the middle class living in the cities. This research aims to discuss the middle-class living standards and consumption habits through the people living in Izmir Inonu Street. The main discussion of the article was developed over nine different participants who have lived in Izmir Inonu Street for more than ten years. Within the scope of the study, it was predicted that Izmir Inonu Street accommodates a large middle class. The standards of the participants' lifestyle and consumption habits were tried to be determined through housing standards, daily life and leisure activities, desires, and spatial qualities. Within the scope of the study, desires related to middle-class standards were evaluated in terms of object-individual, space-individual, and place-individual relations. As a result of the interviews with the participants, it was determined that those living on the street had similar housing standards, lifestyles, leisure activities, and desires. According to the results of the study, although individuals express satisfaction because they have certain standards, they want to exceed the standards and create an identity through objects, living spaces, and consumed spaces. Diversity, innovation, and branding through individuals' objects and consumed spaces; they desire different types of spaces through living spaces. They are in search of style in terms of consumed objects and spaces. The pursuit of style and pleasure is the desire to maintain middle-class standards and a sense of cultural renewal. However, the fact that the participants want to change their housing type or their belongings even though they report a certain satisfaction. It is because of the desire to exceed the middle class.

Anahtar Kelimeler

Izmir Inonu Street, Middle Class, ; Consumption Habits, Living Standards, Desires

Kaynakça

• Akbıyık, M. (2019). Yeni Orta Sınıfın İdeal Ev Tasvirlerine İlişkin Bir Değerlendirme. Journal Of International Social Research, 12(65), 546-555.
• Baudrillard, J. (1998). The Consumer Society Myths and Structures. Thousand Oaks, California: Sage Publications.
• Baudrillard, J. (2002). Tüketimin Tanımına Doğru. Çağdaş Mimarlık Sorunları, Mimarlık ve Tüketim, Boyut Yayın Grubu, 67-72.
• Bocock, R. (2009). Tüketim. (İ.Kutluk, Çev.). Ankara: Dost Yayınları. (özgün eser 1993 tarihlidir).
• Bourdieu, P. (1984). Distinction: A Social Critique of the Judgement of Taste, trans. Richard Nice, Cambridge, MA: Harvard University Press.
• Bourdieu, P. (2005). The Social Structures of the Economy. Polity Press, 15-17.
• Crompton, R. (1996). Class and Stratification: An Introduction to Current Debates. Oxford: Polity Press.
• Dawson, C. (2007). A Practical Guide to Research Methods: A User Friendly Manual for Mastering Research Techniques and Projects. Oxford: How To Content.
• Debord, G. (1996). Gösteri toplumu. (A.Emekçi, O.Taşkent. Çev.) İstanbul: Ayrıntı Yayınları. (özgün eser 1967 tarihlidir).
• Erdoğan, S. K. (2020). Mekânsal Arayüzler: 1960-1980 Yılları Arasında İnönü Caddesinde İnşa Edilen Modern Apartmanlar Üzerine Bir Araştırma. İzmir: İzmir Demokrasi Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi.
• Fichter, J. (2011). Sosyoloji Nedir?. (N. Çelebi, Çev.) Anı Yayınları.
• Fromm, E. (1996). Çağdaş Toplumların Geleceği Bütün Eserleri. (G. Kaya ve K.H. Ökten, Çev.). İstanbul: Arıtan Yayınları.
• Kırılmaz, H., Ayparçası, F. (2016). Modernizm ve Postmodernizm Süreçlerinin Tüketim Kültürüne Yansımaları. İnsan ve İnsan, 3(8).
• Mansvelt, J. (2005). Geographies of Consumption. Wiltshire: Sage Publications Inc.
• Marx, K., Engels, F. (1967). Capital: A Critique of Political Economy. New York: International Pub.
• Murchison, J.M. (2010). Ethnoghraphy Essentials: Designing, Conducting, and Presenting Your Research. San Francisco: Jossey-Bass.
• Rowlands, M. (1994). The Material Culture of Success: Ideals and Life Cycles in Cameroon. Friedman, J. (Ed.). In Consumption and Identity (pp. 147– 166). Chur, Switzerland: Harwood.
• Sencer, M. (1967). Bir Sosyal Sınıf Kriteri Olarak Yerleşme Kesimi ve Konut. İstanbul Üniversitesi Sosyoloji Dergisi, 2(21-22), 199-212.
• Süer, D., Sayar Y. (2002). Küresel sermayenin yeni tüketim mekânları lüks konut siteleri. Çağdaş Mimarlık Sorunları, Mimarlık ve Tüketim, Boyut Yayın Grubu, 39-66.
• Şentürk, Ü. (2012). Tüketim Toplumu Bağlamında Boş Zamanların Kurumsallaştırdığı Bir Mekân: Alışveriş Merkezleri. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (13), 63-77.
• Weber, M., Roth, G. (1978). Economy and Society: an Outline of Interpretive Sociology. (vol.1). University of California Press.
• Veblen, T. (2007). The Theory of the Leisure Class: An Economic Study of Institutions. New York: Oxford University Press (Original source is in 1899).
• Yırtıcı, H. (2002). Tüketimin mekansal örgütlenmesinin ideolojisi.  Çağdaş Mimarlık Sorunları, Mimarlık ve Tüketim, Boyut Yayın Grubu,, 9-38. İnsan ve Toplum Bilimler Kongresi. Priştina-Kosova.